Türkiyənin iqlimi
Türkiyənin Egey və Aralıq dənizi ilə yuyulan sahil ərazilərində isti, quru yayları və mülayim-soyuq, rütubətli qışları olan Aralıq dənizi iqlimi hökm sürür. Ölkənin Qara dəniz suları ilə yuyulan sahil ərazilərində mülayim, rütubətli yayları və soyuq, rütubətli qışları olan dəniz iqlimi hökm sürür. Türkiyənin Qara dəniz sahili ən yüksək yağıntını qəbul edir və bu region ilboyu yüksək yağıntı alan yeganə regiondur. Bu sahilin şərq hissəsində illik ortalama 2500 mm yağıntı müşahidə edilir ki, bu da ölkə üzrə ən yüksək yağıntıdır.
.png)
Türkiyənin Mərmərə dənizi ilə yuyulan və Egey və Qara dənizi birləşdirən sahil ərazilərində (İstanbul daxil olmaqla) mülayim Aralıq dənizi iqlimi və mülayim dəniz iqlimi arasında mülayim-isti, quru yayları və soyuq, rütubətli qışları olan keçid iqlim tipi hökm sürür. Mərmərə və Qara dəniz sahillərində, demək olar ki, hər il qar yağır, ancaq qar bir neçə gündən daha artıq qalmır. Digər tərəfdən, Egey dənizi sahil ərazilərində qar nadir, Aralıq dənizi sahil ərazilərində çox nadir müşahidə edilir.
Şərtlər daxili quru hissədə daha kəskin ola bilir. Sahilə yaxın olan dağlar dəniz təsirlərinin daxili ərazilərə yayılmasının qarşısını alır və Türkiyənin daxili Anadolu yaylasına kəskin ziddiyyətli fəsillərlə rütubətli kontinental iqlim verir.
Platoda qışlar xüsusi olaraq kəskindir. Şimal-şərqi Anadoluda −30 °C to −40 °C (−22 °F to −40 °F) temperatur müşahidə edilir və ilin, ən az, 120 günü yerdə və il boyu dağlarda qar görünür. Mərkəzi Anadoluda temperatur -20 °C ( -4 °F)-yə qədər, daha hündür daxili ərazilərdə vaxt-vaxt -30 °C (- 22 °F)-yə qədər düşə bilir. Yaylar isti və qurudur: gün içərisində temperatur ümumi olaraq təxminən 30 °C (86 °F) olaraq müşahidə olunur. İllik yağıntı iqdarı təxminən 400 mm olsa da, yüksəkliyə əsasən yağıntı miqdarı dəyişə bilir. Ən quru regionlar Konya düzənliyi və Malatya düzənliyidir:burada illik yağıntı miqdarı tez-tez 300mm-dən aşağı düşə bilir. May, əsasən, ən rütubətli, İyul və Avqust ən quru aydır.[2]
Aşağıda Türkiyənin 7 müxtəlif bölgəsindən götürülən iqlim diaqramları ölkənin fərqli ərazilərində iqlimin nə qədər fərqli olduğunu göstərir:
| İstanbul (Mərmərə regionu) iqlim diaqramı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Y | F | M | A | M | İn | İl | A | S | O | N | D |
98.4
8.7
2.8
|
80.2
9.1
2.9
|
69.9
11.2
3.9
|
45.8
16.5
7.7
|
36.1
21.4
12.0
|
34.0
26.0
16.0
|
38.8
28.4
18.5
|
47.8
28.5
18.7
|
61.4
25.0
15.5
|
96.9
20.1
12.0
|
110.7
15.3
8.5
|
123.9
11.1
5.3
|
| Temperatur °C-ilə • Yağıntının miqdarı mm-ilə Mənbə: Türkiyə Dövlət Meteorologiya Mərkəzi [3] | |||||||||||
| Ankara (Mərkəzi Anadolu regionu) iqlim diaqramı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Y | F | M | A | M | İn | İl | A | S | O | N | D |
40
1.6
-6.6
|
31
4.4
-5.0
|
36
10.0
-1.6
|
51
15.5
3.3
|
52
20.0
6.6
|
39
24.4
9.4
|
17
27.7
12.7
|
15
28.3
12.7
|
18
24.4
8.3
|
32
18.3
3.8
|
36
10.5
-1.1
|
48
4.4
-3.3
|
| Temperatur °C-ilə • Yağıntının miqdarı mm-ilə Mənbə: Türkiyə Dövlət Meteorologiya Mərkəzi [4][5] | |||||||||||
| İzmir (Egey regionu) iqlim diaqramı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Y | F | M | A | M | İn | İl | A | S | O | N | D |
125.2
12.6
5.9
|
97.6
13.3
6.0
|
79.4
16.5
7.9
|
48.1
21.0
11.5
|
26.4
26.1
15.6
|
11.4
31.0
20.2
|
9.6
33.3
22.8
|
4.6
32.9
22.6
|
34.9
29.1
18.8
|
51.6
24.1
14.9
|
110.5
18.3
10.5
|
135.0
13.9
7.6
|
| Temperatur °C-ilə • Yağıntının miqdarı mm-ilə Mənbə: Türkiyə Dövlət Meteorologiya Mərkəzi [6] | |||||||||||
| Antalya (Aralıq dənizi regionu) iqlim diaqramı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Y | F | M | A | M | İn | İl | A | S | O | N | D |
227
15
6
|
139
15
6
|
100
18
8
|
61
22
11
|
32
26
15
|
9
31
19
|
6
35
22
|
5
34
22
|
16
31
19
|
86
27
15
|
172
21
10
|
269
16
7
|
| Temperatur °C-ilə • Yağıntının miqdarı mm-ilə Mənbə: Türkiyə Dövlət Meteorologiya Mərkəzi [7] | |||||||||||
| Zonquldak (Qara dəniz regionu) iqlim diaqramı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Y | F | M | A | M | İn | İl | A | S | O | N | D |
133.1
9.2
3.5
|
85.8
9.0
3.0
|
87.8
10.7
4.5
|
57.5
15.1
8.2
|
51.3
18.6
11.9
|
71.2
22.9
15.8
|
81.3
24.9
18.1
|
88.4
25.0
18.1
|
122.5
22.3
15.3
|
153.3
18.4
12.1
|
147.3
14.6
8.4
|
153.8
11.1
5.4
|
| Temperatur °C-ilə • Yağıntının miqdarı mm-ilə Mənbə: Türkiyə Dövlət Meteorologiya Mərkəzi [8] | |||||||||||
| Şanlıurfa (Cənub-şərqi Anadolu regionu) iqlim diaqramı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Y | F | M | A | M | İn | İl | A | S | O | N | D |
74
10
2
|
74
12
3
|
63
17
6
|
43
22
11
|
27
29
16
|
5
35
21
|
3
39
25
|
5
38
24
|
7
34
20
|
28
27
15
|
49
18
8
|
76
12
4
|
| Temperatur °C-ilə • Yağıntının miqdarı mm-ilə Mənbə: Türkiyə Dövlət Meteorologiya Mərkəzi [9] | |||||||||||
| Erzurum (Şərqi Anadolu regionu) iqlim diaqramı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Y | F | M | A | M | İn | İl | A | S | O | N | D |
20
-4
-15
|
24
-3
-14
|
33
3
-7
|
58
12
0
|
70
17
4
|
43
22
7
|
27
27
10
|
16
28
10
|
21
23
5
|
49
15
1
|
33
7
-5
|
22
-1
-11
|
| Temperatur °C-ilə • Yağıntının miqdarı mm-ilə Mənbə: Türkiyə Dövlət Meteorologiya Mərkəzi [10] | |||||||||||
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "Climate of Turkey" (PDF). Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 13 February 2015 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 June 2013.
- ↑ Turkish State Meteorological Service. "Climate of Turkey". Turkish State Meteorological Service. 2006. April 19, 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-12-27.
- ↑ "Archived copy". 2016-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-07-06.
- ↑ "Archived copy". 2011-06-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-02.
- ↑ "Historical Weather for Ankara, Turkey". Weatherbase. 2016-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-03-30.
- ↑ "Archived copy". 2011-06-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-02.
- ↑ "Archived copy". 2011-06-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-15.
- ↑ "Archived copy". 2011-03-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-18.
- ↑ "Archived copy". 2011-06-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-02.
- ↑ "Archived copy". 2011-06-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-31.