Təchizat zəncirlərində idarəetmə uçotu
Təchizat zəncirlərində idarəetmə uçotu (ing. Management accounting in supply chains) — müasir müəssisələrin effektivliyini artırmaq və resurslardan daha səmərəli istifadə etmək üçün istifadə olunan mühüm bir vasitədir.[1] Bu yanaşma, təchizat zəncirlərində xərclərin, gəlirlərin və fəaliyyətlərin nəzarətini təmin edir və qərar qəbuletmə prosesini dəstəkləyir.[2]
Funksiyaları
redaktəXərclərin planlaşdırılması və nəzarət
redaktəTəchizat zəncirinin müxtəlif mərhələlərində (xammal tədarükü, istehsal, anbarlama, paylama və satış) yaranan xərclərin izlənməsi və optimallaşdırılması.[3] Xərclərin analizi (birbaşa və dolayı xərclər) və ehtiyatlardan istifadənin effektivliyinin qiymətləndirilməsi. Təchizat zəncirinin ayrı-ayrı komponentlərinin (məsələn, tədarükçülərin, istehsal proseslərinin və logistikanın) performansını qiymətləndirmək üçün göstəricilər hazırlamaq.[4] KPI-lərin (ing. Key Performance Indicators — Əsas Fəaliyyət Göstəriciləri) müəyyən edilməsi, məsələn: təchizat müddəti, istehsal səmərəliliyi, məhsulun keyfiyyəti və s.[5] Təchizat zənciri boyunca ehtiyatların (xammal, yarımfabrikatlar və hazır məhsullar) idarə edilməsi üçün maliyyə məlumatlarının təqdim edilməsi. Səmərəliliyi artırmaq üçün alternativ strategiyaların maliyyə təhlili, məsələn, outsource (xarici tədarük) və ya daxili istehsal qərarları.[6]
Risklərin idarə edilməsi
redaktəTəchizat zəncirlərində maliyyə risklərini (məsələn, tədarükçülərin etibarlılığı, valyuta məzənnələrinin dəyişməsi) qiymətləndirmək və minimuma endirmək üçün strategiyalar hazırlamaq.[7] Təchizat zəncirində iştirak edən bütün tərəflər (tədarükçülər, istehsalçılar, distribütorlar) arasında uçot məlumatlarının inteqrasiyasını təmin etmək.[8] ERP (ing. Enterprise Resource Planning — Müəssisə resurslarının planlaşdırılması) sistemlərinin tətbiqi ilə təchizat zənciri proseslərinin avtomatlaşdırılması.
Üstünlükləri
redaktə- Resursların istifadəsini optimallaşdıraraq xərcləri azaltmağa imkan verir.[9]
- Təchizat zənciri boyunca fəaliyyətlərin və xərclərin şəffaflığı artır.
- Gələcək ehtiyacları və riskləri daha dəqiq proqnozlaşdırmağa kömək edir.[10]
- Səmərəli təchizat zənciri idarəçiliyi nəticəsində çatdırılma vaxtında həyata keçirilir və məhsulun keyfiyyəti artır[11]
İstinadlar
redaktə- ↑ Seuring, S. (2006): "Supply chain controlling: summarizing recent developments in German literature", in: Supply Chain Management, 11/1 (2006), P. 10-14.
- ↑ Poluha, R. (2007): “Application of the SCOR Model in Supply Chain Management”, Youngstown, New York 2007.
- ↑ Kaplan, R.; Norton, D. (1992): "The Balanced Scorecard - Measures that Drive Performance", Harvard Business Review, Feb. 1992.
- ↑ Gardner, T.; Cooper, M. (2003): “Strategic Supply Chain Mapping Approaches”; in: Journal of Business Logistics, Vol.24/2, 37–64.
- ↑ Drucker, P. (1999): “Management Challenges of the 21st Century.” New York: Harper Business.
- ↑ Brewer, P.; Speh, T. (2000): “Using the Balanced Scorecard to measure supply chain performance”, in: Journal of Business Logistics, Vol. 21/1, P. 91.
- ↑ Brewer, P.; Speh, T. (2000): “Using the Balanced Scorecard to measure supply chain performance”, in: Journal of Business Logistics, Vol. 21/1, P. 78.
- ↑ Decker, H.C.; Van Goor, A.R. (2000): “Supply chain management and management accounting: a case study of activity-based costing”, International Journal of Logistics: Research and Applications, Vol. 3 No. 1, pp. 41-52.
- ↑ Beamon, B.M. (1999): “Measuring supply chain Performance“, in: International Journal of Operations & Production Management, Vol. 19 Iss: 3, P. 280.
- ↑ Beamon, B.M. (1999): “Measuring supply chain Performance“, in: International Journal of Operations & Production Management, Vol. 19 Iss: 3, P. 281.
- ↑ Beamon, B.M. (1999): “Measuring supply chain Performance“, in: International Journal of Operations & Production Management, Vol. 19 Iss: 3, P. 282.
Ədəbiyyat
redaktə- Drucker, P. (1999): “Management Challenges of the 21st Century.” New York: Harper Business.
- Gardner, T.; Cooper, M. (2003): “Strategic Supply Chain Mapping Approaches”; in: Journal of Business Logistics, Vol.24/2, 37–64.
- Kaplan, R.; Norton, D. (1992): "The Balanced Scorecard - Measures that Drive Performance", Harvard Business Review, Feb. 1992.
- Seuring, S. (2006): "Supply chain controlling: summarizing recent developments in German literature", in Supply Chain Management, 11/1 (2006), P. 10-14.
- Poluha, R. (2007): “Application of the SCOR Model in Supply Chain Management”, Youngstown, New York 2007.
- Beamon, B.M. (1999): “Measuring supply chain Performance“, in: International Journal of Operations & Production Management, Vol. 19 Iss: 3, pp. 275 – 292.
- Brewer, P.; Speh, T. (2000): “Using the Balanced Scorecard to measure supply chain performance”, in: Journal of Business Logistics, Vol. 21/1, 75-93.
- Decker, H.C.; Van Goor, A.R. (2000): ““Supply chain management and management accounting: a case study of activity-based costing”, International Journal of Logistics: Research and Applications, Vol. 3 No. 1, pp. 41–52.