Tatlar
Tatlar — İrandilli etnoslardan biri. Azərbaycan və Rusiya ərazisində yaşayırlar.
.jpg)
| ||||||||||||
| Bakı, Adur kəndindən bir qrup tatlar. 1880. | ||||||||||||
| Ümumi sayı | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 30.000[1] | ||||||||||||
| Yaşadığı ərazilər | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Dili | ||||||||||||
| Dini | ||||||||||||
| Qohum xalqlar | ||||||||||||
Tarixi Redaktə
Tarixi məlumata görə bu qədim xalq təqribən 2000 il bundan qabaq Sasanilər İmperiyası hakimiyyəti zamanı şimaldan gələn türklərin qarşısını almaq məqsədilə Cənubi Qafqaz ərazisinə köçürülmüşdür. Qədim ari tayfalarından olan tatlar ərəb işğalından sonra islam dinini qəbul etmişlər.
1810-cu ildə Bakı və Abşeronun ətraf kəndlərinin komendantı general İvan İvanoviç Repin Bakı haqqında yığdığı məlumatlarda qeyd olunurdu ki, şəhərin özündə və müvafiq olaraq Bakı xanlığına aid olmuş ərazilərdə 2235 nəfər yaşayırdı. Azsaylı rus, erməni, yəhudilər(81 nəfər) istisna olmaqla əhalinin böyük əksəriyyəti - 2155 nəfər şiə tatlar təşkil edirdi. [5]
Dil Redaktə
İran dillərindən biri olan Tat dilində danışırlar.
Din Redaktə
Tatların əksəriyyəti İslam dininə etiqad edir. Onlar İslam dininin şiə məzhəbinə mənsubdurlar və mənsub olduqları şiə məzhəbinin cəfəri fiqhinə uyurlar. Tatların bir qismi isə yəhudidir.
Məskunlaşma Redaktə
Azərbaycan dilində danışan tatlar əsasən Bakıda,, Şabran, Xızı, Siyəzən, Şamaxı, Quba, Gəncə, Şəmkir ,Gədəbəy və Dərbənd rayonlarında tarixən sıx olaraq məskunlaşıblar. Hal-hazırda, Azərbaycan Respublikasından kənarda — Rusiya Federasiyasında, Qazaxıstanda, Qırğızıstanda da müsəlman tatlar yaşayır.
statistika Redaktə
| Yaşayış məntəqəsi | 1999 sa.[6] | 2009 sa.[2] |
|---|---|---|
| Bütün ölkə üzrə | 10 922[7] | 25 218[2] |
| Quba rayonu | 1 088 | 13 880 |
| Xaçmaz rayonu | 8 853 | 9 108 |
| Şabran rayonu | 5 | 1 766 |
| Sumqayıt | … | 96 |
| Hacıqabul rayonu | … | 30 |
| Abşeron rayonu | … | 10 |
| Şamaxı rayonu | … | 6 |
| Xızı rayonu | … | 5 |
| İsmayıllı rayonu | … | |
| Siyəzən rayonu | 42 | … |
| digər | 934 | 317 |
Mədəniyyət Redaktə
Qədim tarixə sahib tatlar Quba-Qafqaz xalçaçılığının inkişafında böyük rol oynamışlar.
Tanınmış şəxsiyyətlər Redaktə
- Əkrəm Cəfər (1905–1991) — yazıçı.
- Arif Yunus — tarix elmləri namizədi.
- Bəybala Abbasov — tibb sahəsində əməkdar elm xadimi.
- Qəmərşah Cavadov — tarixçi etnoqraf, tarix elmləri doktoru.
- Qiyasəddin Qeybullayev — tarixçi etnoqraf, filologiya elmləri doktoru, Azərbaycan tarixi haqqında revizionist nəzəriyyələr müəllifi.
- İlhüseyn Hüseynov — SSR Azərbaycan DTK-nın sədri.
İstinadlar Redaktə
- ↑ 1 2 "Mussulman Tat :: Joshua Project" (ingilis). joshuaproject.net. 2016-01-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-24.
- ↑ 1 2 3 Population statistics of Eastern Europe:Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census Arxivləşdirilib 2012-02-07 at the Wayback Machine
- ↑ "Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010". 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-13.
- ↑ Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Ukraine 2001 Arxivləşdirilib 2012-05-26 at Archive.today
- ↑ Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (Azərbaycan dili). Bakı: Friedrich Ebert Foundation. 2004. 364. ISBN 978-9952805215.
- ↑ "Population statistics of Eastern Europe". 2015-06-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-08-09.
- ↑ The United Nations Statistics Division : Arxivləşdirilib 2018-07-25 at the Wayback Machine 27.01.1999 census of Azerbaijan
Xarici keçidlər Redaktə
Həmçinin bax Redaktə
 | Etnik qrup ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |