Tatlar
Tatlar — İrandilli etnoslardan biri. Azərbaycan və Rusiya ərazisində yaşayırlar.
| Ümumi sayı | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 30.000[1] | ||||||||||||
| Yaşadığı ərazilər | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Dili | ||||||||||||
| Dini | ||||||||||||
| Qohum xalqlar | ||||||||||||
TarixiRedaktə
Tarixi məlumata görə bu qədim xalq təqribən 2000 il bundan qabaq Sasanilər İmperiyası hakimiyyəti zamanı şimaldan gələn türklərin qarşısını almaq məqsədi ilə Cənubi Qafqaz ərazisinə köçürülmüşdür. Qədim ari tayfalarından olan tatlar ərəb işğalından sonra islam dinini qəbul etmişlər.
DilRedaktə
Tat dilində danışırlar.
DinRedaktə
Tatların əksəriyyəti İslam dininə etiqad edir. Onların bir qismi isə yəhudidir.
MəskunlaşmaRedaktə
Azərbaycan dilində danışan tatlar əsasən Bakıda, Şamaxı, Quba, Gəncə, Şəmkir və Dərbənd rayonlarında tarixən sıx olaraq məskunlaşıblar. Hal-hazırda Azərbaycan Respublikasından kənarda - Rusiya Federasiyasında, Qazaxıstanda, Qırğızıstanda da müsəlman tatlar yaşayır.
statistikaRedaktə
| Yaşayış məntəqəsi | 1999 sa.[5] | 2009 sa.[2] |
|---|---|---|
| Bütün ölkə üzrə | 10 922[6] | 25 218[2] |
| Quba rayonu | 1 088 | 13 880 |
| Xaçmaz rayonu | 8 853 | 9 108 |
| Şabran rayonu | 5 | 1 766 |
| Sumqayıt | ... | 96 |
| Hacıqabul rayonu | ... | 30 |
| Abşeron rayonu | ... | 10 |
| Şamaxı rayonu | ... | 6 |
| Xızı rayonu | ... | 5 |
| İsmayıllı rayonu | ... | |
| Siyəzən rayonu | 42 | ... |
| digər | 934 | 317 |
MədəniyyətRedaktə
Qədim tarixə sahib tatlar Quba-Qafqaz xalçaçılığının inkişafında böyük rol oynamışlar.
Tanınmış şəxsiyyətlərRedaktə
- Əkrəm Cəfər (1905—1991) — yazıçı.
- Arif Yunus — tarix elmləri namizədi.
- Babayev Fikrət Rza oğlu — kimya professoru.
- Bəybala Abbasov — tibb sahəsində əməkdar elm xadimi.
- Qəmərşah Cavadov — tarixçi etnoqraf, tarix elmləri doktoru.
- Qiyasəddin Qeybullayev — tarixçi etnoqraf, filologiya elmləri doktoru, Azərbaycan tarixi haqqında revizionist nəzəriyyələr müəllifi.
- İlhüseyn Hüseynov — SSR Azərbaycan DTK-nın sədri.
- Səttar Zülfüqarov — Azərbaycan SSR-in ət və süd sənayesi naziri.
- Hüseynov Hacıbala Ağahüseyn oğlu — (1912—1967) — müğənni, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1940). Üzeyir Hacıbəyovun "Koroğlu" operasında Həmzə rolunun ilk ifaçısı. Daha sonra "Leyli və Məcnun" operasında Leylinin atası rolunu uğurla oynadı.
- Əliyev İlqar Mikayıl oğlu — televiziya aparıcısı.
İstinadlarRedaktə
- ↑ 1 2 "Mussulman Tat :: Joshua Project" (ingilis). joshuaproject.net. 2016-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-24.
- ↑ 1 2 3 Population statistics of Eastern Europe:Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010
- ↑ Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Ukraine 2001
- ↑ Population statistics of Eastern Europe
- ↑ The United Nations Statistics Division : 27.01.1999 census of Azerbaijan
