Tibet qonur ayısı

Tibet qonur ayısı (lat. Ursus arctos pruinosus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin ayıkimilər fəsiləsinin ayı cinsinin qonur ayı növünə aid heyvan yarımnövü. Bu yarımnöv Tibet yaylasının şərqində yayılmışdır. Qonur ayıların ən az yayılmış yarımnövüdür. Təbiətdə olduqca az görülür. Avropada bir neçə dərisi və skeleti vardır. 1854-cü ildə qeydə alınmışdır.

Tibet qonur ayısı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Lavrazioterilər Klad: Scrotifera Qranddəstə: Ferungulata Mirdəstə: Ferae Klad: Pan-Carnivora Klad: Carnivoramorpha Klad: Yırtıcıkimilər Dəstə: Yırtıcılar Yarımdəstə: İtkimilər İnfradəstə: Arctoidea Fəsilə: Ayıkimilər Yarımfəsilə: Ayılar Triba: Ursini Cins: Ayı Növ: Qonur ayı Yarımnöv: Tibet qonur ayısı
Beynəlxalq elmi adı
Ursus arctos pruinosus Edward Blyth, 1854
Şəkil axtarışı ITIS   202386 NCBI   522687 EOL   1241476

Təsnifatı

Tibet qonur ayısı bəzən Qobi qonur ayısı (Ursus arctos gobiensis) ilə eyniləşdirilir. Onların relik canlı olmararı əsas gətirilir. Ancaq terioloqlar Vladimir Sokolov və Viktor Orlov bu iki ayı başlarının bir-birinə oxşamamasını bildirirlər. Onlar Tibet qonur ayısının başını daha çox Himalay qonur ayısına (Ursus arctos isabellinus) bənzədiyini iddia edirlər. Bir müddət sonra bu iki alim Qobi ayısını ayrıca yarımnöv olaraq təstiqləmişlər.

Yayılma ərazisi və həyat tərzi

Əsasən yüksək dağlıq ərazilərdə yayılmışlar. Ümumilikdə isə onlar haqqında məlumat olduqca azdır. Kiçik məməlilər və otlala qidalanırlar.

Təhlükə və qorunması

Bu canlıların dəqiq sayı məlum deyildir. Onlar Beynəlxalq Təbiəti mühafizə birliyinin Qırmızı kitabına daxil edilmişdir. Onların sayına mənfi təsir göstərən amil ənənəvi Asiya tibbində istifadə edilməsidir.

Mədəniyyətə təsiri

Tibet qonur ayısı Qar adamı obrazının mümkün variantı hesab edilirdi. 1960-cı ildə Edmund Hillari bunu araşdırmaq məqsədi ilə Tibet dağlarına çıxmışdır. Qayıdarkən onlar iki xəz gətirmiçlər. Yerli əhali bunu Qar adamının xəzi olmasını bildirmişdir. Sonrakı araşdırmalar bu xəzlərin Tibet qonur ayısına məxsus olmasını müəyyən etmişlər.