Turkestanskiye vedomosti

Turkestanskiye vedomosti (rus. Туркеста́нские ве́домости; Türküstan qəzeti) — Türküstanda nəşr olunan ilk rusdilli həftəlik qəzet. Qazax və özbək dillərində əlavələrlə birlikdə nəşr edilmişdir. Türküstan general-qubernatorluğunun Daşkənddəki dəftərxanasında çap olunmağa və redaktə olunmağa başlamışdır. 1917-ci ilin dekabrına qədər Daşkənddə nəşr edilmişdir.

Turkestanskiye vedomosti
Nəşriyyat Rusiya Türkistanı general-qubernatorluğu
Yaranma tarixi 28 aprel 1870
Dil rus dili, Qazax dili, Özbək dili
Nəşrini dayandırıb dekabr 1917
Baş ofis

Qəzet əsasən Rusiyada və xaricdə, lakin xüsusilə Türküstan bölgəsində baş verən hadisələrin işıqlandırılması, Türküstan general-qubernatorluğu aparatının rəsmi sənədlərinin çapı, bölgənin siyasi, mədəni və iqtisadi həyatında baş verən hadisələrin işıqlandırılması ilə məşğul idi.

Daşkənd 1865-ci ildə ruslar tərəfindən ələ keçirilmiş və Türküstan vilayətinin tərkibində, 1867-ci ildən isə Türküstan general-qubernatorluğunun tərkibində Rusiya imperiyasına birləşdirilmişdir. Bölgənin hərbi-inzibati rəhbərliyinin fərmanlarını tez bir zamanda dərc etmək, həmçinin Avropa Rusiyası sakinlərinə məlum olmayan bölgə haqqında yeni məlumatları yaymaq üçün qəzetin nəşrinə başlamaq qərara alındı. İlk nömrəsi 28 aprel (10 may) 1870-ci ildə Daşkənddə nəşr olundu. İlk redaktor qərargah kapitanı Nikolay Mayev idi. Qəzet rəsmi və qeyri-rəsmi hissədən ibarət idi. 1870-ci ildən 1882-ci ilə qədər rus dilində "Türküstan Vilayətinin Qəzeti" (fars. ترکستان ولایتی نینک کزیتی‎) adlı əlavələrlə birlikdə "qırğız" (qazax) və "sart" (özbək) dillərində növbə ilə nəşr olunurdu. 1883-cü ildə bu əlavələr müstəqil həftəlik özbəkdilli qəzetə çevrildi və 1887-ci ildən qəzetin adı "Türküstan yerli qəzeti" olaraq dəyişdirildi.[1][2] Qəzet 1893-cü ilə qədər həftəlik, 1893-cü ildən sonra həftədə iki dəfə, 1903-cü ilin dekabrından həftədə 3 dəfə, 1904-cü ilin martından həftədə 4 dəfə, 1907-ci ilin iyulundan hər gün nəşr olunurdu. 1917-ci ilin sonunda isə fəaliyyətini tamamilə dayandırdı.

Vasili Bartold, Lev Berq, Stanislav Qlinka-Yançevski, İvan Muşketov, Vasili Oşanin, Nikolay Severtsov, Aleksey Fedçenko qəzetin yazarları arasında idi. Qəzetin tirajı 1000–2500 idi.[3]

İstinadlar

redaktə
  1. М. Р. РЫЖЕНКОВ. "ГАЗЕТА "ТУРКЕСТАНСКИЕ ВЕДОМОСТИ"". Цифровая библиотека Казахстана (BIBLIO.KZ).
  2. Электронные копии «Туркестанских ведомостей» в путеводителе РНБ «Газеты в сети и вне её»
  3. История Ташкента Arxiv surəti 27 sentyabr 2007 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2007-09-27 at the Wayback Machine