Xarici İşlər Nazirliyi (Ukrayna)
Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi (ukr. Міністерство закордонних справ України) — Ukrayna hakimiyyətinin xarici əlaqələrini icra edən dövlət orqanı. Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyinə, Ukraynanın prezidenti tərəfindən qanunla müəyyən edilmiş qaydada nazir təyin edilir. Nazir prezidentin konstitusiya səlahiyyətlərinə aid məsələlər üzrə Ukrayna prezidentinə hesabat verir.[1]
| Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi | |
|---|---|
| |
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə | Ukrayna |
| Yurisdiksiya | Ukrayna |
| Yaradılma tarixi | 12 noyabr 1917 |
| İllik büdcəsi | 4 499 019 900 Ukrayna qrivnası |
| Baş qərargah | Kiyev |
| Rəhbərlik | |
| Nazir | Andrii Sybiha |
|
|
|
| Rəsmi saytı | mfa.gov.ua |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
redaktəMüstəqil bir dövlət olaraq Ukrayna, dövlətin adından xarici siyasət fəaliyyətlərini həyata keçirmək məcburiyyətində qaldı. Bu qurumun tarixi dərinliyi Boqdan Xmelnitski və Zaporojya Seçi tarixinə gedir. Əslində, dövlət quruluşu olaraq Ukraynanın Xarici İşlər Nazirliyi, XX əsrin əvvəllərindən - Rus inqilabının dövründən başlayır.
Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyinin formalaşması, yeni, müstəqil dövlətin yaradılması və Ukrayna Mərkəzi Şurasının Birinci Universal Ukrayna Mərkəzi Şurası 10 iyun 1917-ci il tarixli elanına bağlıdır.
Qanunvericilik və icra hakimiyyəti orqanlarının formalaşması prossesi 16 iyul 1917-ci ildə İkinci Universal Mərkəzi Şura tərəfindən elan edilmişdir.
22 dekabr 1917-ci ildə, Ukrayna Xalq Partiyasının Baş Katibliyinin rəhbəri, Üçüncü Universal Mərkəzi Şurasını elan etdi. Vladimir Vinniçenko və etnik məsələlər üzrə baş katib Aleksandr Şulgin "Beynəlxalq əlaqələrin Baş katibliyinin formalaşması haqqında qanun layihəsi" imzaladılar. Layihə eyni gündə Ukrayna Xalq Respublikası hökumətinin iclasında təsdiq edildi.
12 yanvar 1918-ci ildə elan edilmiş Dördüncü Universal Ukrayna Mərkəzi Şura Ukraynanın xarici əlaqələrinin inkişafında əhəmiyyətli bir təkan verdi. Ukrayna Xalq Respublikası özünü müstəqil elan edir, Ukrayna heç kimdən asılı, müstəqil, azad, xalqının suveren hakimiyyətini davam etdirməyə başlayır.
Ukrayna Sovet Sosialist Respublikası
redaktəMüttəfiq rəhbərlik 1944-cü ilin fevral ayında USSR Xarici İşlər (Nazirliyi 1946-cı ildən) Respublika Komissarlığı qərarı yenidən hazırlandı.
İcraçı siyahısı
- Xristian Qeorgieviç — 1919 yanvar-1923 iyul
- Aleksandr Korneyçuk — 1944 5 fevral-13 iyul
- Dimitri Zaxaroviç — 1944-1952
- А. М. Baranskovıy — 1952-1954[2]
- Luka Fomiç — 1954-1966
- Dimitri Zaxaroviç — 1966-1970
- Qeorgi Qeorgieviç — 1970-1980
- Vladimir Nikiforoviç — 1980-1985
- Vladimir Alekseyeviç — 1985-1990
- Anatoli Maksimoviç — 1990-1991
İdarəçi
redaktəUkrayna Konstitusiyasına görə dövlətin ən yüksək xarici siyasət fəaliyyətini Ukrayna prezidenti həyata keçirir. O həmçinin beynəlxalq münasibətlər üzrə ölkəni təmsil edir, beynəlxalq müqavilələri müzakirə edir və yekunlaşdırır.[3]
Ukraynanın Səfirlik rəhbərlərini vəzifəyə təyin edir və vəzifədən azad edir.
Xarici İşlər Nazirliyi
redaktəUkrayna Xarici İşlər Naziri - Hökumət üzvü, Ukraynanın Nazirlər Kabinetinə və Xarici İşlər Siyasətinə rəhbərlik edir. Nazir Ukraynanı ikitərəfli və çoxtərəfli danışıqlarda təmsil edir və beynəlxalq müqavilələr imzalayır.
SSRİ dağıldıqdan sonra Ukraynanın Xarici İşlər Nazirləri
redaktə- Anatoliy Zlenko — 1991-1994 və 2000-2003 (iki dəfə)
- Gennadi Udovenko — 1994-1998
- Boris Tarasük — 1998-2000 və 2005-2007 (iki dəfə)
- Konstantin Qrişenko — 2003-2005 və 2010 - 2012 (iki dəfə)
- Arseni Yasenyuk — 21 mart 2007-4 dekabr 2007 (iki dəfə)
- Vladimir Oqrızko — 18 dekabr 2007-3 mart 2009
- Petro Poroşenko — 9 oktyabr 2009-11 mart 2010
- Konstantin Qrişenko — 11 mart 2010-24 dekabr 2012
- Leonid Kojara — 24 dekabr 2012-23 fevral 2014
- Andrey Deşitsa — 27 fevral-19 iyun 2014
- Pavel Klimkin — 19 iyun 2014-29 avqust 2019
- Vadym Prystaiko — 29 avqust 2019-4 mart 2020
- Dmitri Kuleba — 4 mart 2020-5 sentyabr 2024
- Andrii Sybiha — 5 sentyabr 2024-
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "History of the MFA". Ministry of Foreign Affairs of Ukraine (Ukrainian). 2008-11-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-08-10.
- ↑ Співпраця України та ЮНЕСКО Arxiv surəti 5 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2011-07-05 at the Wayback Machine
- ↑ Rada appoints Poroshenko Ukraine's foreign minister Arxivləşdirilib 2009-10-10 at the Wayback Machine (October 9, 2009)