Vələs

Vələs (lat. Carpinus) - tozağacıkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Azərbaycanda Pip adi ilə məşhurdur.

Vələs
Carpinus
Adi vələs Ağacının ümumi görünüşü Danimarka
Elmi təsnifat
Aləmi: Bitkilər Şöbə: Örtülütoxumlular Sinif: İkiləpəlilər Yarımsinif: Hamamelid Sıra: Fıstıqçiçəklilər Fəsilə: Tozağacıkimilər Cins: Vələs
Elmi adı
Carpinus L.
Vikinövlərdə sistematika Şəkil axtarışı ITIS   19503 NCBI   12989 EOL   44522 GRIN   2112 IPNI   13480-1 PBDB   55066

Azərbaycanın dərman bitkiləri

• Ürəkyarpaq vələsi (Carpinus cordata)

Digər növləri

• Carpinus betulus
• Carpinus caroliniana
• Carpinus faginea
• Carpinus fangiana
• Carpinus fargesii
• Carpinus japonica
• Carpinus laxiflora
• Carpinus orientalis
• Carpinus tschonoskii
• Carpinus turczaninowii

Mətbəxtdə

Azərbaycanın milli xörəyi olan PİP dolmasının hazirlanmasında istifadə olunur. Lazım olan ərzaqlar

• Qoyun əti – 108 q.
• Düyü – 30 q.
• Baş soğan – 20 q.
• Göyərti (keşniş, şüyüd və nanə) – 15 q.
• Vələs-(Pip) yarpağı – 40 q.
• Qatıq – 20 q.
• Ərinmiş yağ – 10 q.
• Duz
• İstiot
• Darçın

Hazırlanma qaydası

Qoyun ətinin yumşaq hissəsi baş soğanla birlikdə ət-çəkən maşından keçirilir. Qiyməyə yumuru düyü, xırda doğranılmış göyərti (keşniş, şüyüd, nanə), duz, istiot və bəzi hallarda isladılmış noxud ləpəsi qatılır.

Təzə vələs-(pip) yarpaqları qaynar suda pörtlədilir, duza qoyulmuş yarpaqlar isə yarımhazır vəziyyətə gəlincə suda bişirilir. Qiymə yaxşı qarışdırılır. Hər yarpağa orta hesabla 25 q. qiymə bükülüb qazana yığılır, üzərinə su tökülüb hazır olana kimi (bir saat) bişirilir. Stola verildikdə ayrıca qabda qatıq qoyulur.