Valyuta məzənnəsi

Bu məqalə valyuta məzənnəsi haqqındadır. Valyuta üçün baxın: Valyuta.

Mübadilə məzənnəsi və ya valyuta məzənnəsi — milli valyuta vahidinin xarici valyuta ilə ifadə olunmuş qiyməti.

Valyuta kotirovkası

İki müxtəlif valyutanın qiymət nisbəti kimi xarakterizə olunan m.m. aşağıdakı üsullarla müəyyən olunur:

1. Birbaşa kotirovka – 1 vahid milli valyutanın müəyyən həcmdə xarici valyuta ilə ifadə olunması. Məsələn, 1 Azərbaycan manatı = 1,18 ABŞ dolları;

2. Dolayı kotirovka – müəyyən həcmdə milli valyutanın 1 vahid xarici valyuta ilə ifadə olunması. Məsələn, 1 ABŞ dolları = 0,85 Azərbaycan manatı;

3. Çarpaz kotirovka – iki valyutanın hər birinin 3-cü valyutaya nəzərən məzənnəsi vasitəsilə bir-birində ifadəsi. Məsələn, 1 ABŞ dolları = 0,85 Azərbaycan manatı; 1 ABŞ dolları = 1,65 gürcü larisi təşkil edirsə, onda 1 Azərbaycan manatı = 1,65/0,85 = 1,94 gürcü larisi

Mübadilə məzənnəsinin növləri

a. Nominal valyuta məzənnəsi – valyuta bazarında 2 müxtəlif valyutanın bir-birinə mübadilə edildiyi məzənnə;

b. Real valyuta məzənnəsi – valyutaları müqayisə olunan ölkələrdə nisbi inflyasiya səviyyəsi də nəzərə alınmaqla hesablanmış cari məzənnə:

$E_{r}=E_{n}{\frac {P_{f}}{P_{d}}}\,$

burada,

E_r – real məzənnə,

E_n – real məzənnə,

P_f – tərəfdaş ölkədəki qiymət səviyyəsi (inflyasiya),

P_d – ölkədə qiymət səviyyəsi (inflyasiya)

c. Nominal effektiv valyuta məzənnəsi – milli valyutanın bir neçə xarici valyutaya nəzərən dəyişməsi indeksi. Bu zaman həmin valyutaların milli valyuta bazarında iştirak səviyyəsi də nəzərə alınır.

d. Real effektiv valyuta məzənnəsi – milli valyutanın bir neçə valyutaya nəzərən orta çəkili dəyişmə indeksi