Vedia Barut (türk. Vedia Barut) — ilk kiprli türk olan sahibkar qadın[1].

Vedia Barut
Doğum tarixi 14 fevral 1919(1919-02-14)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 21 may 2003(2003-05-21) (84 yaşında)
Fəaliyyəti biznes ledi

Bioqrafiya redaktə

Vedia Barut 1919-cu il fevralın 14-də Lefkoşada anadan olub. O, Ayasofya məscidinin baş imamı Mehmet Rəcəb Bəy və evdar qadın Əminə Xanımın üç övladından ikincisi olub. O, 3 yaşından dərs almağa başlayıb, 9 yaşında isə Ayasofya İbtidai məktəbində oxuyarkən skripka dərsi almağa başlayıb. Daha sonra o, Viktoriya Qızlar Liseyini bitirir və əczaçı kimi karyera qurmaq istəyir, lakin Britaniya hökuməti o zaman siyasətini dəyişdiyi və Kipr xəstəxanasında əczaçılıq təhsilini qəbul etmədiyi üçün ümidləri puç olur. Buna cavab olaraq əmisi atasını onun üçün mağaza aça biləcəyinə inandırır[2].

Bu mağaza 1937-ci ildə açılır. Bu patriarxal cəmiyyətdə çox mübahisəli idi. “Söz” qəzetinin yazarı Mithat Bəy bu reaksiyanı absurd qəbul edərək Barutun qatı müdafiəçisi olur və nəticədə onun cəmiyyətdə tanınmasına səbəb olur. 1980-ci illərdə mağazasını məhv edən və oğlunun köməyi ilə yenisini açmağa məcbur edən yanğına baxmayaraq, Barut 2003-cü ilə qədər öz biznesində çalışır. O, əvvəlcə qadınları cəlb edəcək məhsullarla başlayır, sonra dəftərxana ləvazimatlarına keçir və İkinci Dünya müharibəsi zamanı Lefkoşada yeganə rəsmi dəftərxana ləvazimatları satıcısı olur. O, həm də təkcə türk dilli deyil, həm də Yaşıl Xəttin cənubundan gələn yunan və ingilis dilli qəzetləri unikal şəkildə sataraq qəzet distribütoru olur. Beləliklə o, Kiprdə iki icma arasında təmasların asanlaşdırılmasında həlledici olur. 1980-ci illərdə baş verən yanğından sonra o, dəftərxana biznesini tərk edir və yalnız qəzet satmağa davam edir.

O, həm də Kipr türk teatrının ilk yaranan aktrisalarından biri idi. O, mağazasını açmamışdan əvvəl dostları ilə birlikdə qurduğu özfəaliyyət kollektivi ilə məşhur türk pyesi olan “Aşıq Qərib” adlı tamaşanı səhnəyə qoyur.

İstinadlar redaktə

  1. "Yitirdiklerimiz: Vedia Barut". Kıbrıs. 13 iyul 2016. 2016-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2016.
  2. "Vedia Barut". Yaşamın Mutfağında Documentary, BRT. 2015-05-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2016.