Veelzevul və ya Velzevul (ivr.בעל זבוב‏‎, Baal-Zevuv, hərf.«Milçəklər ağası»)[1] — "Əhdi-cədid"də cinlərin ağasının adı.[2] Veelzevul müxtəlif mədəniyyətlərdə və dini sistemlərdə fərqli cür təqdim olunsa da, əsasən pislik, yalan və yıxılma ilə əlaqələndirilir.

Veelzevul
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Etimologiyası

redaktə

Veelzevul adı qədim Fələstindəki "Baal-zəbub" adından götürülmüşdür.[3] "Baal" Kənanda pərəstiş edilən bir tanrı idi, "zəbub" isə milçək mənasını verirdi. Bu birləşmə "Milçəklər ağası" və ya "Milçəklərin tanrısı" kimi tərcümə oluna bilər. Ekron şəhərinin əhalisi "Veelzevul" adlı tanrıya sitayiş edirdilər.[4][5][6][7]

Xristianlıqda

redaktə

Xristianlıqda "Veelzevul" ən çox şeytan və onun xidmətçiləri ilə əlaqələndirilir. "Əhdi-cədid"də "Veelzevul" cəhənnəmi idarə edən 7 iblisdən biri olaraq qeyd edilir və şeytani qüvvələrin rəhbəri kimi təsvir edilir. O həmçinin, yalan, pislik və insanların ruhlarını əzmək məqsədilə bir çox dəhşətli fəlakətləri həyata keçirən bir fiqur kimi təqdim edilir. Veelzevul xristianlıqda şeytanın ən güclü xidmətçilərindən biri olaraq qəbul edilir və insanların ruhlarını kirlətməyi hədəf alır. İncildəki bəzi hekayalərdə qeyd olunmuşdur ki, Veelzevul milçəkləri cəmləşdirmiş, nəticədə ətrafdakı insanlara zəhərli təsir göstərmiş və onları məhv etmişdir.[8][9]

İslamda

redaktə

İslamda "Veelzevul"un adı geniş şəkildə tanınmasa da, bəzi mənbələrdə onun şeytanla əlaqələndirildiyi bildirilir. "Veelzevul" bəzi islam demonoloji təlimlərində, insanları yalana təhrik edən və onların pis əməllərə yönəldilməsində əhəmiyyətli rol oynayan bir fiqur olaraq təsvir edilir.[10]

İstinadlar

redaktə
  1. "Энциклопедия мифологии, С. С. Аверинцев". 2016-08-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-06-01.
  2. Şablon:ВТ-БСЭ
  3. «Βεελζεβούλ, ὁ indecl. (v.l. Βεελζεβούβ and Βεεζεβούλ W-S. § 5, 31, cp. 27 n. 56) Beelzebul, orig. a Philistine deity; the name בַּעַל זְבוּב means Baal (lord) of the flies (4 Km 1:2, 6; Sym. transcribes βεελζεβούβ; Vulgate Beelzebub; TestSol freq. Βεελζεβούλ,-βουέλ).», Arndt, W., Danker, F. W., & Bauer, W. (2000). A Greek-English lexicon of the New Testament and other early Christian literature (3rd ed.) (173). Chicago: University of Chicago Press.
  4. van der Toorn, Karel; Becking, Bob; van der Horst, Pieter W., redaktorlar Baal Zebub // Dictionary of Deities and Demons in the Bible (2nd extensively rev. (154)). Boston, Massachusetts; Grand Rapids, Michigan: Brill; Eerdmans. 1999. ISBN 978-0-8028-2491-2. For etymological reasons, Baal Zebub must be considered a Semitic god; he is taken over by the Philistine Ekronites and incorporated into their local cult.
  5. Arndt, Walter William; Danker, Frederick William; Bauer, Walter. Βεελζεβούλ // A Greek-English lexicon of the New Testament and other early Christian literature (3rd (173)). Chicago: University of Chicago Press. 2000. ISBN 978-0-226-03933-6. Βεελζεβούλ, ὁ indecl. (v.l. Βεελζεβούβ and Βεεζεβούλ W-S. § 5, 31, cp. 27 n. 56) Beelzebul, orig. a Philistine deity; the name בַּעַל-זְבוּב means Baal (lord) of those who are capable of flying (4 Km 1:2, 6; Sym. transcribes βεελζεβούβ; Vulgate Beelzebub; TestSol freq. Βεελζεβούλ,-βουέλ).
  6. Balz, Horst; Schneider, Gerhard. Exegetical dictionary of the New Testament. 1 ((211)). Grand Rapids, Michigan: Eerdmans. 1990. ISBN 978-0-8028-2412-7. 1. According to 2 Kgs 1:2–6 the name of the Philistine god of Ekron was Lord of the Flies (Heb. ba'al zeaûḇ), from whom Israel's King Ahaziah requested an oracle.
  7. Freedman, David Noel, redaktorBeelzebul // The Anchor Yale Bible Dictionary. 1 ((639)). New York City: Doubleday. 1996. ISBN 978-0-300-14001-9. The etymology of Beelzebul has proceeded in several directions. The variant reading Beelzebub (Syriac translators and Jerome) reflects a long-standing tradition of equating Beelzebul with the Philistine deity of the city of Ekron mentioned in 2 Kgs 1:2, 3, 6, 16. Baalzebub (Heb ba˓al zĕbûb) seems to mean "lord of flies" (HALAT, 250, but cf. LXXB baal muian theon akkarōn, "Baal-Fly, god of Akkaron"; Ant 9:2, 1 theon muian).
  8. "Beelzebub | Brewer's Dictionary of Phrase and Fable – Credo Reference". search.credoreference.com. İstifadə tarixi: 2023-06-11.
  9. Rudwin, Maximilian. The Devil in Legend and Literature (2nd). New York: AMS Press. 1970 [1931]. səh. 76. ISBN 0-404-05451-X.
  10. Van Dyck Version, Bible Society of Egypt, 1860, İstifadə tarixi: 2015-09-09