Vilyam Vel
Vilyam Vel (24 may 1794[1][2][…], Lankaster[d] – 6 mart 1866[1][2][…], Kembric[4]) – ingilis alimi, filosofu, dinşünas, keşiş və tarixçi.
| Vilyam Vel | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 24 may 1794[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 6 mart 1866[1][2][…] (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | geologiya |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Tanınmış yetirməsi | Avqust de Morqan |
| Üzvlüyü | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tərcümeyi-halı
redaktəVilyam Vel Lankaşir şəhərində, dülgər ailəsində anadan olub. O oxuduğu gimnaziyada riyaziyyatdan yüksək göstəricilər göstərib və xüsusi 1812-ci ildə təqaüdə layiq görülüb.1814-cü ildə isə poeziyaya görə ona Qızıl kansler medalı verilib.[5] O 1817-ci ildə Kembric ittifaqının prezidenti, 1841-ci ildə kollecin sahibi olur. O 1828-ci ildən 1832-ci ilədək minerologiya , 1838-ci ildə 1855-ci ilədək fəlsəfə professoru olub. Vel 1866-cı ildə Kembricdə atdan yıxılaraq dünyasını dəyişib .[6]
Fəaliyyəti
redaktəVilyam Vel elmin müxtəlif sahələri ilə məşgul olaraq uğur qazanan insan olub. O dünya Okeanındakı qabarıb-çəkilmə üzrə tədqiqat aparıb və buna görə Kral medalı alıb. onun mexanika, fizika, geologiya, astronomiya və iqtisadiyyat üzrə məqalələri çap edilib. Bundan başqa o şeir yazır, traktat hazırlayır, Heteni tərcümə edir və eyni zamanda moizələr yazır və teologiya üzrə materiallar hazırlayırdı.
Vilyam Vel induksiya barədə
redaktəVilyam Vel induktiv təhlili üç mərhələyə bölürdü : * fundamental ideyaların (məkan, kəmiyyət, və səbəb) * bu ideyaların konsepsiyalarının hazərlanması * həcmin müəyyənləşdirilməsi.
Bundan sonra kəmiyyət induksiyasına tətbiq edilən xüsusi metodların müəyyənləşdirilməsi: əyrilik metodu, kğən kiçik kvadratlar metodu, təbii təsnifat metdları və s. Vel İnduktiv elmlər fəlsəfəsi kitabında elmdə ilk dəfə "uyğunluq" terminini işlədir. Bu terminlə o elmin müxtəlif sahələri arasında oxşarlıq axtarmağa başlayır.
Kitabları
redaktə(1831) Review of J. Herschel's Preliminary discourse on the study of Natural Philosophy (1830), Quarterly Review 90: 374–407.
(1833) Astronomy and general physics considered with reference to Natural Theology (Bridgewater Treatise). Cambridge.
(1837) History of the Inductive Sciences, from the Earliest to the Present Times. 3 vols, London. 2nd ed 1847. 3rd ed 1857. 1st German ed 1840–41.
(1840) The Philosophy of the Inductive Sciences, founded upon their history. 2 vols, London. 2nd ed 1847. Volume 1. Volume 2.
(1845) The Elements of Morality, including polity. 2 vols, London. Volume 2.
(1846) Lectures on systematic Morality. London.
(1849) Of Induction, with especial reference to Mr. J. Stuart Mill's System of Logic. London.
(1850) Mathematical exposition of some doctrines of political economy: second memoir. Transactions of the Cambridge Philosophical Society 9:128–49.
(1852) Lectures on the history of Moral Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press.
(1853) Of the Plurality of Worlds. London.
(1857) Spedding's complete edition of the works of Bacon. Edinburgh Review 106:287–322.
(1858a) The history of scientific ideas. 2 vols, London.
(1858b) Novum Organon renovatum, London.
(1860a) On the philosophy of discovery: chapters historical and critical. London.
(1861) Plato's Republic (translation). Cambridge.
(1862) Six Lectures on Political Economy, Cambridge.
(1862) Additional Lectures on the History of Moral Philosophy, Cambridge.
(1866) Comte and Positivism. Macmillan's Magazine 13:353–62.
Adının əbədiləşdirilmıəsi
redaktə- Ayda adına krater adlandırılıb
- Adına mineral adlandırılb – whewellite
- Lancaster Kral Qrammatika Məktəbində debat cəmiyyəti Vilyam Velin adını daşıyır.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- ↑ 1 2 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- ↑ 1 2 Union List of Artist Names (ing.). 2011.
- ↑ University of Cambridge, A Complete Collection of the English Poems which Have Obtained the Chancellor's Gold Medal in the University of Cambridge (PDF), Cambridge: W. Metcalfe, 1859, İstifadə tarixi: 1 October 2008
- ↑ GRO Register of Deaths: MAR 1866 3b 353 CAMBRIDGE – William Whewell, aged 71