Qıfotu
Qıfotu (lat. Vinca)[3] — kəndirkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[4]
Qıfotu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Qıfotu |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Bu cinsin adının yaranma tarixi məlum deyildir. Cinsə 12növ daxildir. İkisindən gülçülükdə istifadə olunur. Azərbaycanda Otvari qıfotu (V. herbacea) yabanı halda geniş yayılmışdır. Kiçik qıfotu (V.minor) sürünə, budaqlı, bütün uzunluğu boyu kök bağlayan, gövdələri olan çoxillik bitkidir. Yarpaqları həmişəyaşıl, parlaqdır. Çiçəklərinin diametri 3 sm-ə qədər olub, göy-bənövşəyi rəngdədir. Azərbaycanda qıfotu bir çox yerlərdə bitir. Onun Alba-ağ çiçəkli, multiplex-çoxləçəkli və aureovariegata-rəngbərəng yarpaqlı mədəni formaları vardır. İriyarpaqlı və iri açıq- göy rəngli çiçəyi olan böyük qıfotu (V. major L.) yaşıllaşdırmada az istifadə olunur. Qıfotu üzvi maddələrlə zəngin, rütubətli torpaqda və kölgəli sahələrdə yaxşı inkişaf edir. Günəşin və suyun olmaması bitkinin məhvinə səbəb olur. Qələmlə çoxaldılır. Bunun üçün cavan, sürünən gövdənin hər hissəsindən 2-3 buğum kəsmək lazımdır. Gülçülükdə 2 növündən istifadə olunur. Qiymətli dərman bitkisidir.
NövləriRedaktə
- Vinca difformis Pourr.
- Vinca erecta Regel & Schmalh.
- Vinca herbacea Waldst. & Kit.
- Vinca major L.
- Vinca major subsp. balcanica (Pénzes) Kozuharov & A.V.Petrova
- Vinca major subsp. hirsuta (Boiss.) Stearn
- Vinca major subsp. major
- Vinca minor L.
Məlumat mənbəsiRedaktə
- Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine
İstinadlarRedaktə
- ↑ Endress M., Liede S., Meve U. An updated classification for Apocynaceae (ing.). // Phytotaxa Magnolia Press, 2014. Vol. 159, Iss. 3. P. 175–194. ISSN 1179-3155; 1179-3163 doi:10.11646/PHYTOTAXA.159.3.2
- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 98. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
Qıfotu:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)