Qıfotu

Qıfotu
Qıfotu
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Ranqsız: Diaphoretickes Ranqsız: Archaeplastida Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Lamiids Dəstə: Acıçiçəklilər Fəsilə: Kəndirkimilər Yarımfəsilə: Rauvolfioideae Triba: Vinceae Yarımtriba: Vincinae Cins: Qıfotu
Beynəlxalq elmi adı
	Vinca L., 1753[…];
ITIS	30235
NCBI	60092
EOL	71433

Qıfotu (lat. Vinca)^[3] — kəndirkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.^[4]

Bu cinsin adının yaranma tarixi məlum deyildir. Cinsə 12növ daxildir. İkisindən gülçülükdə istifadə olunur. Azərbaycanda Otvari qıfotu (V. herbacea) yabanı halda geniş yayılmışdır. Kiçik qıfotu (V.minor) sürünə, budaqlı, bütün uzunluğu boyu kök bağlayan, gövdələri olan çoxillik bitkidir. Yarpaqları həmişəyaşıl, parlaqdır. Çiçəklərinin diametri 3 sm-ə qədər olub, göy-bənövşəyi rəngdədir. Azərbaycanda qıfotu bir çox yerlərdə bitir. Onun Alba-ağ çiçəkli, multiplex-çoxləçəkli və aureovariegata-rəngbərəng yarpaqlı mədəni formaları vardır. İriyarpaqlı və iri açıq- göy rəngli çiçəyi olan böyük qıfotu (V. major L.) yaşıllaşdırmada az istifadə olunur. Qıfotu üzvi maddələrlə zəngin, rütubətli torpaqda və kölgəli sahələrdə yaxşı inkişaf edir. Günəşin və suyun olmaması bitkinin məhvinə səbəb olur. Qələmlə çoxaldılır. Bunun üçün cavan, sürünən gövdənin hər hissəsindən 2-3 buğum kəsmək lazımdır. Gülçülükdə 2 növündən istifadə olunur. Qiymətli dərman bitkisidir.

NövləriRedaktə

Vinca difformis Pourr.
- Vinca difformis subsp. difformis
- Vinca difformis subsp. sardoa Stearn
Vinca erecta Regel & Schmalh.
Vinca herbacea Waldst. & Kit.
Vinca major L.
- Vinca major subsp. balcanica (Pénzes) Kozuharov & A.V.Petrova
- Vinca major subsp. hirsuta (Boiss.) Stearn
- Vinca major subsp. major
Vinca minor L.

Məlumat mənbəsiRedaktə

Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine

İstinadlarRedaktə

↑ Endress M., Liede S., Meve U. An updated classification for Apocynaceae (ing.). // Phytotaxa Magnolia Press, 2014. Vol. 159, Iss. 3. P. 175–194. ISSN 1179-3155; 1179-3163 doi:10.11646/PHYTOTAXA.159.3.2
↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 98. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

Qıfotu:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)

[_5b09ec18c1c41b92-1] Endress M., Liede S., Meve U. An updated classification for Apocynaceae (ing.). // Phytotaxa Magnolia Press, 2014. Vol. 159, Iss. 3. P. 175–194. ISSN 1179-3155; 1179-3163 doi:10.11646/PHYTOTAXA.159.3.2

[_a4aed1c8dc2e6bee-2] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 98. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[3] Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.

[4] Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

[3]

[4]

[1]

[2]