Vinilxlorid (xloretilen, monoxloretilen), CH2=CHCl, halogenli doymamış karbohidrogendir.

Vinilxlorid
Molekulyar modelin şəkli
Ümumi
Sistematik adı Vinilxlorid
Kimyəvi formulu CH2=CHCl
Molyar kütlə 62,498 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq 0,9106 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi − 153,8   °S
Qaynama nöqtəsi − 13,8  °S
Buxarın təzyiqi 3,3 ± 0,1 atm[1]
Optik xüsusiyyətlər
Sındırma əmsalı 1,37[2]
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm. 75-01-4
PubChem
RTECS KU9625000
ChEBI 28509
ChemSpider

Xassələri

redaktə

Vinilxlorid havadan ağır, zəif xloroform iyli, rəngsiz qazdır, asanlıqla alışıb yanır. Vinilxlorid dixloretan, xloroform, dietil efiri, neft karbohidrogenlərində yaxşı, suda isə çox pis həll olur.

Alınması

redaktə

Vinilxlorid ilk dəfə 1835-ci ildə Viktor Reno tərəfindən dixloretanı natrium hidroksidin spirtli məhlulu ilə işləyərək almışdır.

Sənayedə

redaktə
  • Asetilenin qaz və maye fazada katalizatorun (HgCl2) iştirakı ilə hidroxlorlaşdırılması ilə :

CH≡CH + HCl → CH2=CHCl

  • 1,2-dixloretanın dehidroxlorlaşdırılması ilə:

CH2Cl−CH2Cl +NaOH → CH2=CHCl+ NaCl+ H2O

Kimyəvi xassələri

redaktə
  • Vinilxlorid öz-özünə polimerləşir.Katalizatorun iştirakı ilə maye halında polimerləşdikdə termoplastik qatrana çevrilir:
  • Vinilxlorid halogenləri və hidrogen-halogenidləri asanlıqla özünə birləşdirir:

CH2=CHCl + HCl → CH3−CHCl2

Tətbiqi

redaktə

Vinilxloriddən alınan polivinilxlorid, eləcə də onun vinilasetat, vinilidenxlorid və s. vinil birləşmələri ilə birgə polimerləri sənayenin müxtəlif sahələrində geniş tətbiq olunan mühüm materiallardır. Plastik kütlə, sintetik lif, boya maddələri, süni dəri və s.istehsalında çox işlədilir.

Təhlükəsizliyi

redaktə

Vinilxlorid keyidici narkotik maddədir. Havada az miqdarda olduqda insanın başı gicəllənir, çox olduqda isə insan şüurunu tamam itirir.

Həmçinin bax

redaktə

Mənbə

redaktə

N.Ə.Səlimova, B.Ş.Şahpələngova. Ümumi kimya texnologiyası.Bakı 2013.

  1. http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0658.html.
  2. http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/01_osnovnye_svoystva_neorganicheskikh_organicheskikh_i_elementoorganicheskikh_soedineniy/5500.