Mikael Nalbandyan

Mikael Nalbandyan (erm. Միքայել Նալբանդյան) — erməni yazıçısı, XIX əsr erməni ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi. Ermənistanın rəsmi himninin, "Mer Haryenik"in (Ana Vətənimiz) sözlərinin müəllifi.

Mikael Nalbandyan
erm. Միքայել Նալբանդյան
Doğum tarixi	2 (14) noyabr 1829
Doğum yeri	Naxçıvan-na-Donu, Don Voysko vilayəti[d], Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	31 mart (12 aprel) 1866 (36 yaşında)
Vəfat səbəbi	vərəm
Təhsili	Moskva Universitetinin Tibb fakültəsi[d] (1854–1858)
Fəaliyyəti	yazıçı, publisist, ədəbiyyatşünas
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı və fəaliyyəti

Mikael Nalbandyan Rusiya İmperiyasında sənətkar ailəsində anadan olmuşdu. Təhsilinin böyük hissəsini öz hesabına, öz üzərində çalışaraq almışdır. İlk əvvəl ruhaniliklə maraqlansa da, tezliklə bundan əl çəkərək Moskva Universitetində qısa tibbi təhsil almışdır. Bundan sonra o, 1859-1861-ci illərdə "Kolokol" və "Sovremennik" jurnallarında inqilabçı-demokrat mövqeyində çıxış etmişdir.

Xaçatur Abovyanın qaldırdığı məsələlərə XIX əsrin 50-60-cı illərinin tələbləri səviyyəsindən yanaşan, istiqamət verən Mikael Nalbandyan olmuşdur. O, erməni ictimai fikrinə böyük yeniliklər gətirmişdir. M.Nalbandyan bildirirdi ki, "insan azadlıq üçün yaradılmışdır". Millətin azadlıq maşınını bərpa etmək üçün bu maşını hərəkətə gətirən xalqı oyatmaq lazımdır. Zəhmətkeş xalq kütlələri ilə hakim təbəqələr, din xadimləri arasındakı barışmaz ziddiyətləri görən Nalbandyan ictimai quruluşu, mövcud qayda-qanunları tənqid edir və millətin xoşbəxtliyini mənəvi, zehni azadlıqda görürdü. Ədib ədəbiyyatın predmeti və vəzifələri probleminə də toxunmuşdur. Bu böyük inqilabçı-demokratın tənqidi-estetik prinsipi ilə bədii yaradıcılığı araında bir vəhdət olmuşdur. Onun yaratdığı şeirlər XIX əsr erməni poeziyasında ən inqilabi məzmunlu əsərlər kimi məhşurdur. Əsərləri ilə şair bir növ, ədəbiyyatın qarşısında vəzifə qoyur, xalq dərdini, xalqın inqilabi ruhunu oxşayan yeni lira çalmağı, mey məclislərində səslənən rübabı hələlik kənara atmağı təbliğ edir. Bu çağırışlar onun "Azadlıq" şeirində daha qüvvətlidir.

Mikael Nalbandyan doğulduğu şəhərdə yerləşən Müqəddəs Xaç Erməni Monastrında (’’Sourp Khatch’’) dəfn edilmişdir.

Deyimləri

Elə türk (Azərbaycan – İ.A.) sözləri vardır ki, ümumi millət (ermənilər – İ.A.) tərəfindən işlədilir. Bu sözlərin qədim ermənicəsi olduğuna baxmayaraq bununla belə onlar millət içərisinə o qədər dərindən daxil olmuşdur ki, …bu sözləri xalqın dilindən qoparıb yerinə öz, lakin millət üçün ölmüş sözləri qoymaq olmaz

Əsərləri

1. İtalyan qızın mahnısı
2. Azadlıq
3. Uşaqlıq günləri

Ədəbiyyat

1. Xəlilov Pənah İmran oğlu - SSRİ xalqları ədəbiyyatı. I hissə.- Bakı: Maarif, 1975.