Vikipediya

Cənubi Georgiya: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k düzenleme using AWB
Sətir 25:
|Commonsda kateqoriya = South Georgia
}}
'''Cənubi Georgiya''' ({{lang-en|South Georgia}}, {{lang-es|Isla Georgias del Sur}}) — Eyni adlı arxipelaqın ən iri adasıdır. Sahəsi 3528  km² təşkil edir (arxipelaqın sahəsi 4100  km²). [[Atlantik okean]]ın cənubunda, subantarktik qurşaqda yerləşir. [[Britaniya dəniz əraziləri]]nə daxil olan [[Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları]] ərazisinə daxildir
 
Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları inzibati cəhətdən müstəqil region olsa da Folklend adaları general qubernatorları tərəfibdən idarə olunur. Belə ki, Folklend adalarının general qubernatoru həmdə Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarının komissarı vəzifəsini daşıyır<ref>BMT. General Assambleya. Sənədlər A/AS.109/2011/12/Corr.1</ref>.
 
== Ümumi məlumat ==
Cənubi Georgiya qayalıqlardan ibarət olan adadır. Vulkan məşəllidir. Tundra ilə örtülü olur. Yüksəklik əraziləri buzlaqlarla örtülüdür. Ən hündür nöqtəsi [[Peycet dağı]]dır (2934 m). Sahillərində suitilər və pinqivinlərin düşərgələri vardır. İqlimi subantarktikdir. Orta aylıq temperatur −1,5°S (iyul-avqust) və + 5,3°S (fevral) arasında dəyişir. İllik yağıntının miqdarı 1400-1500 1400–1500&nbsp;mm arasında dəyişir. Hər zaman güçlü küləklər müşahidə edilir. Geoloji baxımından [[Cənubi Sandviç adaları]], [[Cənubi Şetland adaları]], [[Cənubi Orkney adaları]] və qayalıqların geniş yayıldığı [[Cənubi Antil silsiləsi]] eynidir.
 
Cənubi Georgiya arxipelaqı və qayalıqlar:
[[Şəkil:Falkland-islands-dependencies-map-rus.jpg|thumb|287px|right|]]
{|class="wikitable"
! № !! Ada/Qayalıq (az.) !! Ada/Qayalıq (en.) !! Sahəsi,<br />km² !! Hündür nöqtəsi,<br />m !! Koordinatlar
Sətir 68:
|}
 
[[XX əsr]]in əvvələrində adaya [[Şimal maralı]] gətirilmişdir. Onların sayı kütləvi şəkildə artmışdır. Ancaq [[Maralçılıq|maralçılıq]] ekosistemə ağır zərbə vurmuşdur. [[2012]]-ci ildə [[Böyük Britaniya]] ekoloqları norveçlilərə müraciyyət etmişlər. Bunun nəticəsində 3 min maralın ovlanması qərara alınmışdır<ref>[http://ecoportal.su/news.php?id=67706 Ekoloqlar Antarktikada maralların ovlanmasına qərar vermişlər]</ref>.
 
== Tarix ==
Ada ilk dəfə ingilis taçiri Antoni de la Roşe tərəfindən [[1675]]-ci ildə kəşf edilmişdir. Adaları ilk dəfə [[1775]]-ci ildə [[Ceyms Kuk]] tərəfindən araşdırma aparılır. Adanın cənub-qərbi [[Faddey Bellinshauzen]] və [[Mixail Lazaryev|Mixail Lazaryev]] tərəfindən araşdılırır ([[Annenkov adası]], [[Poryadin burnu]] və b.).
 
[[XVIII əsr|XVIII]] və [[XIX əsr|XIX]] əsrlərdə adada Britaniya və amerikalı suiti və balina ovcularının yaşayış məntəqələri olmuşdur.
 
[[Folklend adaları]] və [[Cənubi Sandviç adaları]]da daxil olmaqla Cənubi Georgiya adasına iddia edir. [[1905]]—[[1950]] illərdə adada meteoloji stansiya fəaliyyət göstərirdi. Ada [[1982]]-ci ildə [[Folklend müharibəsi]] zamanı bir necə günlüyünə Argentina tərəfindən ələ keçirilmişdir<ref>[http://historiwars.narod.ru/Index/XXv/Folk/F5.htm Folklend 1982: «Paraquet» əməliyyatı. Cənubi Georgiyanın azad olunması]</ref>.
Sətir 80:
Hal-hazırda [[Qryotviken]]də daimi olaraq cəmi 23 nəfər, üstəlik qütb stansiyasında da daimi olmasada insanlar yaşayır. Yay ayları onların sayı 50 nəfəri keçir. [[1982]]—[[2001]] illərdə adada hərbi qarnizon fəaliyyət göstərmişdir.
== Mədəniyyət və iqtisadiyyat ==
[[Şəkil:Stamp-Falkland Islands 1933-South Georgia Scott 170.jpg|thumb|right|180px|]]
Keçmiş balina ovçu mərkəzi hazırda turistik mərkəz rolunu oynayır. Qryotvikendə muzey fəaliyyət göstərir. Ernest Şelktonun qəbri burada yerləşir.
 
 
== Qalereya ==
Sətir 96 ⟶ 95:
== İstinadlar ==
<references/>
 
 
{{Subantarktik adalar}}
 
 
== Mənbə ==
Sətir 105 ⟶ 102:
* [http://www.sght.org/ South Georgia Heritage Trust]
* [http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=2764 Cənubi Georgiya adası.]
 
[[Kateqoriya:Cənubi Georgiya]]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Cənubi_Georgiya"