Adi alaqanqal: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 34:
'''{{latb|Silybum marianum}}''' ({{lang-la|Silybum marianum}})<ref>[[Nurəddin Əliyev]]. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.</ref> - {{lataz|Silybum}} cinsinə aid [[bitki]] növü.<ref>[[Elşad Qurbanov]]. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.</ref>
== '''Botaniki təsviri''' ==
Hündürlüyü 1.5 m qədər olan ikiillik ot bitkisidir. Gövdəsi düz, budaqlı, çılpaqdır. Yarpaqları çılpaq, iri, enli lansetvari, damarları boyunca ağ ləkəlidir, diş-dişli və kənarları tikanlıdır. Səbətləri budaqların ucunda, çiçəkləri al qırmızı-bənövşəyi rəngdədir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, may-iyun aylarında meyvə verir.<ref>'''Mehdiyeva N.P. «Azərbaycanın dərman florasının biomüxtəlifliyi»,'''
Bakı,2011
</ref>
== '''Mənşəyi və yayılması''' ==
Adi alaqanqal kserofil coğrafi tipinin aralıq dənizi sinfinin aralıq dənizi qrupuna aiddir. Cənubi Avropa, Şimali Afrika, Balkan və Kiçik Asiya ölkələri, İran, Əfqanıstan, Ukrayna, Orta Asiya və Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda adi alaqanqal Samur-Dəvəçi, Kür-Araz və Lənkəran ovalıqları, Kür düzənliyi, Qobustan, Abşeron, Kiçik Qafqazın cənub, Böyük Qafqazın bütün rayonlarında yayılmışdır. Arandan orta dağ qurşağına kimi (dəniz səviyyəsindən 1800 m qədər) bitir.
== '''Ekoloji qrup və bitdiyi yerlər''' ==
Kserofitdir, dağ-bozqır, quru-bozqır və alaq bitkilik tiplərində rast gəlir. Əsasən əkinlərdə və dincə qoyulmuş torpaqlarda, yol kənarlarında, quru yamaclarda, alaq yerlərində bitir. Çox vaxt böyük ləkələr, zolaqlar və cəngəlliklər əmələ gətirir.
== '''Kimyəvi tərkibi''' ==
Piyli və efir yağları, alkaloid, saponin, flavonoid, K vitamini, qətran, kauçuk, antosian və karotinoidlərlə zəngindir.
== '''Təsiri və tətbiqi''' ==
Adi alaqanqal farmakopeyaya daxil olan ofisinal dərman bitkisidir. Elmi, praktiki, eksperimental, Tibet və xalq təbabətində, homeopatiyada, eləcə də kliniki sınaqlarda və farmakologiyada geniş tətbiq edilir. Əsasən qaraciyər, öd kisəsi daşı, plevrit, bağırsaq xəstəlikləri, həmçinin yanıqlar, babasil və sarılıq zamanı istifadə olunur. Antioksidant, ödqovucu, qansaxlayıcı, hipotenziv, işlədici və yarasağaldıcı təsirə malikdir.
== '''İstifadə olunan hissələri''' ==
Müalıcə məqsədi ilə bitkinin kökü, meyvəsi və toxumları istifadə edilir.
== '''İstifadə formaları''' ==
Cövhər, dəmləmə, spirtli tinktura və ekstraktlar.
== '''Digər faydalı xüsusiyyətləri və istifadəsi''' ==
Yeməlidir, cavan yarpaqları və zoğlarının özünəməxsus dadı vardır. Dekorariv və yem bitkisidir.
==Qalereya==
| |||