Vikipediya

Birinci Şərq Xalqları Qurultayı: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k →‎top: düzenleme using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Birinci Şərq Xalqları Qurultayı''', — 1- 7 Sentyabrsentyabr [[1920]] tarixlərtarixləri arasında Bakıda reallaşan, [[Komintern]] tərəfindən təşkil edilmiş bir beynəlxalq yığıncaqdır.
 
Rusiyada "Dünya İnqilabı" şüarıyla ortaya çıxan Oktyabr İnqilabının ardından dünyadakı milliyyət məsələsinin işçi sinifinin öndərliyində necə həll ediləcəyini dair yol xəritəsini hazırlamaq" üçün tarix düzənlənmişdir. Qurtuluş[[Türkiyə Savaşınınİstiqlaliyyət müharibəsi]]nin tarixdə əhəmiyyətli yeri vardır.
 
Qurultayın təşkili Üçüncü Enternasyonal'in ikinci konqresində qərarlaşdırılmıştı. "Dünyanın ən əhəmiyyətli hadisəsi" olaraq önə sürülən qurultayın başçılığını, "Leninin sağ qolu" deyə bilinən [[Aleksandr Zinovyev]] boynuna götürdü. Qurultay hazırlıqlarını etməklə vəzifələndirilən komitə, bütün Şərq ölkələrinə çağırış etdi və nümayəndə göndərmələrini istədi. [[Türkiyə]], [[İran]], [[Misir]], [[Hindistan]], [[Əfqanıstan]], [[Çin]], [[Yaponiya]], [[Koreya]], [[Ərəbistan]]ı, [[Suriya]], [[Fələstin]], [[Buxara]], [[Dağıstan]], [[Ermənistan]], [[Gürcüstan]] kimi ölkələrdən ümumi təxminən 2000 nümayəndənin qatıldığı konqresdə Türklər, 235 delegeyle qurultaya qatılan ən böyük qrupu meydana gətirdi. Başda [[Mustafa Sübhi]], [[Ethem Nejat]] olmaq üzrə Rusiyada qurulan Türkiyə Kommunist Firqəsinin nümayəndələri də Qurultay nümayəndə olaraq etdilər.
 
Qurultay, 1 sentyabr [[1920 'də]]-də Azərbaycan Prezidenti [[Nəriman Nərimanov]]un bir çıxışı açıldı.
 
Anadoludakı Qurtuluş Döyüşü, Kurultay'ınqurultayın əhəmiyyətli müzakirə mövzuları arasında yer aldı. Qurultaya TBMM[[Ankara hökumətiHökuməti]] o sırada Moskvada olan Türk heyəti üzvlərindən Dr. İbrahim Tali bəyin başçılığında, Trabzon mebusu Hafiz Mehmet, Mühəndis Əziz və Podpolkovnik Arif bəydən ibarət bir heyətlə müşahidəçi olaraq qatıldı. Ənvər Paşa, Xəlil Paşa və Bahattin Şakir də, Kurultay'aqurultaya Mərakeş, Əlcəzair, Tunis, Trablusgarp, Misir, Ərəbistan və Hindistan İnqilabçı Təşkilatları Birliyini təmsil qəbul edilmişdi.
 
Konqresin dördüncü iclasında Enver Paşanın və İbrahim Tali bəyin qurultaya təqdim etdikləri bir bəyanat oxundu. Qurultay, Ankara hökumətiHökuməti liderliyindəki qurtuluş hərəkətini dəstəkləmə qərarı aldı. Qurultay, 7 Sentyabrdasentyabrda coşğun danışmalar, alqışlar və beynəlxalq marşlarıyla bağlandı.
 
Qurultaydan qısa bir müddət sonra İngilislərlə görüşən Bolşeviklər, Kurultay'ıqurultayı İngilislərə qarşı bir şantaj olaraq istifadə; beləcə Qurultayqurultay bir cür xarici siyasət vasitəsinə çevrilmişdir.Ilkindən İlkindən sonra ikincisinin təşkil Komitern tərəfindən icazə verilmədi.
 
[[Kateqoriya:Qurultaylar]]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Birinci_Şərq_Xalqları_Qurultayı"