Qarabağ xanlığı: Redaktələr arasındakı fərq

[[1812]]-ci ildə [[Cəfərqulu xan Nəva|Cəfərqulu ağa]] Qacarlara sığındı. Həmin il hücuma keçən Naibüssəltənə Abbas Mirzə Qırcıda olan Rus batalyonunu darmadağın etdi.<ref>Qarabağnamələr. I kitab.s.66.</ref> 1812-ci ilin iyununda isə Şahbulağı tutdu. Lakin [[Pyotr Kotlyarevski|gеnеral Kоtlyarеvski]] оnları gеri çəkilməyə məcbur еtdi. [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]]ın digər ərazilərindəki döyüşlərin də [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]]<nowiki/>nın üstünlüyü ilə bitməsi və Rus ordusunun yolunun [[Cənubi Azərbaycan]]<nowiki/>a açılması səbəbindən daha çox torpaq itkisini nəzərə alan Qacarlar sülh təklifi etdilər. 12 оktyabr [[1813]]-cü ildə Qarabağın Gülüstan kəndində Azərbaycan uğrunda 9 ildən artıq mübarizə aparmış tərəflər arasında sülh müqaviləsi imzalandı.<ref>Hüsеynоv Yunis.s.146.</ref><ref>Potier, Tim (2001). ''Conflict in Nagorno-Karabakh, Abkhazia and South Ossetia'': A Legal Appraisal. Martinus Nijhoff Publishers. pp. 1. ISBN 90-411-1477-7.{{oq|en|Conflict in Nagorno-Karabakh, Abkhazia and South Ossetia: A Legal Appraisal. Martinus Nijhoff Publishers. pp. 1: "Panah Ali–Khan founded the Karabakh Khanate in the mid 18th century. To defend it, in the 1750s, he built Panakhabad fortress (subsequently renamed Shusha, after a nearby village) which became the capital of the Khanate. It was not until 1805 that the Russian empire gained control over the Karabakh Khanate, from Persia.".}}</ref>

 

 

[[1805]]-ci il [[Kürəkçay müqaviləsi]]<nowiki/>nin şərtlərinə uyğun olaraq Mehdiqulu xan Qarabağı tərk etdikdən sonra hakimiyyət vəliəhd sayılan [[Cəfərqulu xan Nəva|Cəfərqulu ağa]]<nowiki/>ya keçməli idi.<ref>Hüsеynоv Yunis.s.25.</ref> Lakin Cəfərqulu ağa və oğlu Kərim bəy həbs edilib kazak dəstəsinin mühafizəsi altında Rusiyaya-Simbirskə göndərildi. [[1826]]-cı ildə Rusiya ilə Qacarlar arasındakı müharibənin yenidən başlanması və bir çox Azərbaycan xanlarının İrandan Cənubi Qafqaza dönərək üsyanlara başçılıq etmələri Cənubi Qafqazdakı Rus hakimiyyət orqanlarını narahat edirdi. Qarabağda da belə üsyanın baş verməsindən narahat olan rus hökuməti Mehdiqulu xanın Qarabağa qayıdıb burada yaşamasına icazə verdi. Mehdiqulu xana [[general-mayor]] rütbəsini qaytarmaq, onun İrandan özü ilə gətirdiyi 300 ailənin idarəsini ona həvalə etmək, xana illik 4 min əşrəfi təqaüd təyin etmək təklif olunurdu. Beləliklə Mehdiqulu xan 1826-cı ildə Qarabağa döndü. [[1830]]-cu ildə də Cəfərqulu ağaya da Qarabağa qayıtmağa icazə verdilər. Mehdiqulu xan 1845-ci ildə, Cəfərqulu ağa isə 1854-cü ildə vəfat etdilər.<ref name="Mehdi Qulu xan"/>