Gibbs enerjisi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 93:
Kimyəvi proseslərdə eyni vaxtda iki əks amil fəaliyyət göstərir: [[entropiya]] (<math>T\Delta S</math>) və [[entalpiya]] (<math>\Delta H</math>). Daimi təzyiq və temperaturda baş verən proseslərdə bu əks amillərin ümumi təsiri Gibbs enerjisinin dəyişməsini müəyyənləşdirir (<math>G</math>):
: <math>\Delta G=\Delta H-T\Delta S.</math>
Bu ifadədən belə nəticə çıxır ki, <math>\Delta H=\Delta G+T\Delta S</math>, yəni müəyyən bir miqdar istilik entropiyanın artmasına sərf olunur ({ \ displaystyle <math>T \ Delta S} T \ Delta S</math>), enerjinin bu hissəsi faydalı iş üçün itirilir (ətrafa istilik olaraq yayılır), buna çox vaxt bağlı enerji deyilir. İstiliyin başqa bir hissəsi (<math>\Delta G</math>) işi görmək üçün istifadə edilə bilər,buna görə də, Gibbs enerjisi adətən sərbəst enerji də adlanır.
 
Gibbs enerji dəyişikliyinin təbiəti prosesin əsas ehtimalını mühakimə etməyə imkan verir. <math>\Delta G<0</math> üçün, proses davam edə bilər - spontan bir proses, <math>\Delta G>0</math> üçün, proses davam edə bilməz - spontan olmayan bir proses (başqa sözlə, enerji Sistemin ilkin vəziyyətində son vəziyyətə nisbətən daha çox Gibbs var, o zaman proses əksinə davam edə bilər, əksinə ola bilməzsə). <math>\Delta G=0</math> olarsa, sistem kimyəvi tarazlıq vəziyyətindədir.
 
Xahiş edirəm unutmayın ki, yalnız bir reaksiyanın əsas ehtimalı barədə danışırıq. Həqiqi şəraitdə bərabərsizlik <math>\Delta G<0</math> (kinetik səbəblərə görə) müşahidə olunsa da reaksiya başlaya bilməz.
 
Kimyəvi reaksiya zamanı Gibbs pulsuz enerjisinin <math>\Delta G</math> dəyişikliklərini tarazlıq sabitliyi ilə <math>K</math> ilə əlaqələndirən faydalı əlaqə var:
: <math>\Delta G=-RT\cdot\ln K_p.</math>
burada <math>K_p</math> — təzyiq tarazlığı sabitdir.
Ümumiyyətlə, hər hansı bir reaksiya geri qaytarıla bilən reaksiya sayıla bilər (praktikada belə olmasa da). Bu vəziyyətdə tarazlıq sabitliyi olaraq təyin olunur
: <math>K=\frac{k_1}{k_{-1}},</math>
Burada — <math>k_1</math> birbaşa reaksiya dərəcəsi sabitdir,<math>k_{-1}</math> — tərs reaksiyanın sürət sabitidir.
 
== Tarixi məlumat ==