Xırdameyvəli albalı

Xırdameyvəli albalı (lat. Prunus microcarpa) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.

Xırdameyvəli albalı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Amygdaleae Cins: Gavalı Növ: Xırdameyvəli albalı
Beynəlxalq elmi adı
Prunus microcarpa C.A.Mey., 1831
Şəkil axtarışı NCBI   194546 EOL   628577

Təbii yayılması

İran, Gürcüstan və Orta Asiyada geniş yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 2 m-ə çatan şaxəli, qışda yarpaqlarını tökən koldur. Budaqlarının qabığı boz, zoğları qonurdur, çılpaq və ya qısa tükcüklüdür, müxtəlif hissələrə şaxələnmişdir. Yarpaqları enli, tərsyumurtavarı və ya uzunsov ellipsvaridir, küt və ya sivrikənarlı olub, ucdan qatlanmamışdır. Üstdən tünd yaşıl, altdan açıq yaşıldır, qısa saplaqlarda yerəlşir. Aprel ayında çiçəkləyir. Çiçəkləri tükcüklü olmaqla, çiçək saplaqlarının üzərində 2–5 ədədi bir yerdə və ya tək-tək yerləşir. Çiçək saplaqları çiçəklərdən uzundur. Ləçəkləri ağ və ya çəhrayı rəngdədir, 5–7 mm uzunluqda olmaqla çiçək yatağının uzunluğuna bərabərdir. Kasacığın hissələri çiçək yatağından qısadır. Meyvələri iyun ayında yetişir, çəyirdəklidir. Meyvələri qırmızımtıl, çılpaq, yumru olub, uzunluğu 6–8 mm-dir, dadı turşməzədir, yeyilir. Çəyirdəyi hamar və ovalşəkillidir.

Ekologiyası

Quraqlığa davamlıdır. Xüsusən daşlı, gilli və quru yamaclarda normal böyüyüb inkişaf edir.

Azərbaycanda yayılması

Abşeronda, Qobustanda, Böyük və Kiçik Qafqazda, Naxçıvan MR-da, Samur-Dəvəçi düzənliyində yayılmışdır.

İstifadəsi

Meyvələri mürəbbə və kompotlar üçün yararlıdır. Şirəsindən çaxır və içkilərin rənglənməsi üçün istifadə edilir.