Vikipediya

Xırmandalı (Biləsuvar)

Azərbaycan Respublikasının Biləsuvar rayonunun Xırmandalı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd
Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Xırmandalı.

Xırmandalı — Azərbaycan Respublikasının Biləsuvar rayonunun Xırmandalı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[3]

Xırmandalı
Xırmandalı.jpg
39°27′04″ şm. e. 48°36′17″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 8.541 nəf. (2009)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi AZ1317[2]
Xırmandalı xəritədə
Xırmandalı
Xırmandalı

ToponimikasıRedaktə

Yaşayış məntəqəsinin adı türkdilli xırmandalı tayfasının adı ilə bağlıdır. Mənbələrdə harmandalu/xarmandalu/xərbəndəlu/xudabəndəlu kimi qeydə alınan xırmandalıların adı bayat tayfasının tərkibində çəkilir və Səfəvilər dövlətinin siyasi həyatında mühüm rol oynadıqları göstərilir. Bu tayfanın adına İran və İraq toponimiyasında da rast gəlmək mümkündür. Qubalı Fətəli xan dövründə (1758-1789) xırmandalıların bir hissəsi Cənubi Azərbaycanın Ərdəbil əyalətindən köçüb Quba xanlığının Müşkür və Şabran mahallarına gəlmişlər. Füzuli rayonundakı Mandılı oykonimi də Xırmandalı adının təhrif olunmuş formasıdır.[4]

TarixiRedaktə

Tarixi abidələriRedaktə

Xırmandalı kəndində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmışdır:

İnventar № Abidənin adı Tarixi Yerləşdiyi ünvan Növü Əhəmiyyət dərəcəsi
865 Toraqaytəpə kurqanları[5] Dəmir dövrü Xırmandalı kəndinin yanında Arxeoloji Ölkə

Coğrafiyası və iqlimiRedaktə

Kənd Muğan düzündə yerləşir.

ƏhalisiRedaktə

İl Daimi əhali Kişilər Qadınlar
1999[6] 7348 3540 3808
2009[7] ↗8541 ↗4189 ↗4352

ŞəhidləriRedaktə

  • Abbasov Müşviq Allahverdi oğlu (1973-1992)[8] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Ağayev Fikrət Səftər oğlu (1968-1994)[9] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Əliyev Fuad İmanxan oğlu[10] — Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş kənd sakini.
  • Hacıyev Mehman Abasət oğlu (1994-1994)[11] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Qasımov Ayaz Hidəyət oğlu (1974-1993)[12] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Qurbanov Bəhruz Kəramət oğlu (1970-1994)[13] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Məhərrəmov Ceyhun Məhərrəm oğlu (1973-1992)[14] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Məmmədov Elvin Tərlan oğlu (1992-2020)[15] — İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Məmmədov Mehman Xıdır oğlu (1969-1994)[16] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Muradov Fərhad Əbülfət oğlu (1971-1993)[17] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Rzayev Vurğun Səxavət oğlu (1973-1994)[18] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Süleymanov Sərvət Xıdır oğlu (1973-1992)[19] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Usubov Altay Əlibala oğlu (1973-1994)[20] — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
  • Zeynalov Niyaməddin Məmmədqulu oğlu (1974-1993)[21] — Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş kənd sakini.

İqtisadiyyatıRedaktə

MədəniyyətiRedaktə

Kənddə Xırmandalı kənd kitabxana filialı,[22] Xırmandalı kənd Mədəniyyət Evi,[23] Xırmandalı Poçt Şöbəsi (AZ1317) və Xırmandalı EATS[24] fəaliyyət göstərir.

TəhsilRedaktə

Kənddə Xırmandalı kənd 1 saylı və 2 saylı tam orta məktəbləri, eləcə də Xırmandalı kənd Uşaq İncəsənət Məktəbi fəaliyyət göstərir.[25][26]

Bundan başqa kənddə Xırmandalı kənd körpələr evi-uşaq bağçası və Xırmandalı kənd uşaq bağçası fəaliyyətdədir.[27]

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 12 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı[28] ilə Biləsuvar rayonunun Xırmandalı kəndində 40 yerlik körpələr evi-uşaq bağçasının tikintisi üçün 854 000 manat vəsait ayrılmışdır.[29]

DinRedaktə

Kənddə 01 iyul 2011-ci ildə qeydiyyatdan keçən, şəhadətnamə nömrəsi 100111 A1-542-3 olan Xırmandalı kəndi "Əli Əkbər" məscidi dini icması[30] və 01 iyul 2011-ci ildə qeydiyyatdan keçən, şəhadətnamə nömrəsi 100111 A1-542-8 olan Xırmandalı kəndi "İmam Zaman" məscidi dini icması[31] fəaliyyət göstərir.

SəhiyyəRedaktə

Kənddə Xırmandalı kənd sahə xəstəxanası yerləşir.[32]

İstinadlarRedaktə

  1. ↑ http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=149514&pno=41.
  2. ↑ https://www.e-gov.az/az/services/readwidenew/3544.
  3. ↑ "Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Standartı. İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı — 2019. Bakı: 2020, səh. 39" (PDF). 2022-01-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-02.
  4. ↑ Xırmandalı (Biləsuvar) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. 247. ISBN 978-9952-34-155-3.
  5. ↑ "Azərbaycandakı dünya, ölkə və yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş siyahısı. səh. 30" (PDF). 2021-07-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-08.
  6. ↑ Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıya alınması. 1999-cu il. I hissə. Bakı: "Səda" nəşriyyatı, 2000, səh. 71.
  7. ↑ Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması. 2009-cu il. I cild. Bakı: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, 2010, səh. 79.
  8. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Abbasov Müşviq Allahverdi oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  9. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Ağayev Fikrət Səftər oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  10. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş kənd sakini Əliyev Fuad İmanxan oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  11. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Hacıyev Mehman Abasət oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  12. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Qasımov Ayaz Hidəyət oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  13. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Qurbanov Bəhruz Kəramət oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  14. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Məhərrəmov Ceyhun Məhərrəm oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  15. ↑ "Vətən müharibəsi şəhidi Məmmədov Elvin Tərlan oğlu (bilesuvar-ih.gov.az)". 2022-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.
  16. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Məmmədov Mehman Xıdır oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  17. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Muradov Fərhad Əbülfət oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  18. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Rzayev Vurğun Səxavət oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  19. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Süleymanov Sərvət Xıdır oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  20. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Usubov Altay Əlibala oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  21. ↑ Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş kənd sakini Zeynalov Niyaməddin Məmmədqulu oğlu (http://bilasuvar.cls.az/)
  22. ↑ ""Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı"nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı. Bakı şəhəri, 17 iyun 2014-cü il, № 196, səh. 24" (PDF). 2021-11-10 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-18.
  23. ↑ ""Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı"nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı. Bakı şəhəri, 17 iyun 2014-cü il, № 196, səh. 72" (PDF). 2021-11-10 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-18.
  24. ↑ "Azərbaycan Respublikası Biləsuvar Rayon İcra Hakimiyyəti. Poçt və Rabitə (bilesuvar-ih.gov.az)". 2021-12-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.
  25. ↑ "Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. Biləsuvar Rayon Təhsil Şöbəsi. Məktəblər (bilasuvar.edu.gov.az)". 2022-06-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.
  26. ↑ "Biləsuvar rayonunda yerləşən təhsil müəssisələri barədə məlumat (bilesuvar-ih.gov.az)". 2022-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.
  27. ↑ "Biləsuvar rayonunda fəaliyyət göstərən məktəbəqədər təhsil müəssisələri barədə məlumat (bilesuvar-ih.gov.az)". 2022-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.
  28. ↑ "Azərbaycan Respublikasının regionlarında uşaq bağçalarının tikintisi ilə bağlı tədbirlər haqqında" Arxivləşdirilib 2021-09-22 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 12 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı. president.az  (az.)
  29. ↑ "Azərbaycan Respublikasının regionlarında uşaq bağçalarının tikintisi ilə bağlı xərclərin bölgüsünə dair SİYAHI" Arxivləşdirilib 2021-09-22 at the Wayback Machine. president.az  (az.)
  30. ↑ "Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi. Müsəlman Dini İcmalar (2011), səh. 3" (PDF). 2022-06-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-13.
  31. ↑ "Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi. Müsəlman Dini İcmalar (2011), səh. 4" (PDF). 2022-06-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-13.
  32. ↑ "Biləsuvar rayonunda yerləşən səhiyyə müəssisələri barədə məlumat (bilesuvar-ih.gov.az)". 2022-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.

Xarici keçidlərRedaktə

Həmçinin baxRedaktə

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Xırmandalı_(Biləsuvar)&oldid=6690755"