Xan
| Xan | |
| Qədim Türk dili | |
|---|---|
| Latın əlifbası: | kaγan |
| Orxon əlifbası: | q.türk 𐰴𐰍𐰣 |
| Türk dili | |
| Latın əlifbası: | han |
| Bolqar dili | |
| Kiril əlifbası: | кан |
| Latın əlifbası: | kan |
| Monqol dili | |
| Kiril əlifbası: | хаан |
| Transliterasiya: | xaan |
| Monqol əlifbası: | ᠬᠠᠭᠠᠨ |
| Transliterasiya: | qagan, xagan |
| Macar dili | |
| Latın əlifbası: | kan |
| Çin dili | |
| Sadələşdirilmiş çincə: | 可汗 |
| Hanyu Pinyin : | kèhán |
| Fars dili | |
| Fars əlifbası: | خان |
| Koreya dili | |
| Hangul: | 干 |
| Latın əlifbası | gan |
| McCune-Reischauer: | kan |
Xan (Türk dili: Han, kaan, kağan, hakan) — Monqol və türk dövlətlərində hökmdarlar tərəfindən istifadə edilən ünvanlardan biri və nisbi olaraq ən köhnələrindəndir.
İstifadəsi
redaktəXan — ilk dəfə jujanlar dövründə istifadə edilən bir tituldur.[1] Xaqandan daha aşağı titul idi. Avropa feodalizmində krala bərabərdir.
Xan sözündən yaranan sözlər:
- Gurxan — Qaraxitaylar dövlətinin idarəçilərinə deyilirdi.
- İlxan — Müəyyən bir elin ya da bölgənin idarəçilərinə deyilirdi.
- Xani-xanan (fars. خان خانان) — Böyük Moğol İmperiyasının sərkərdələrinə deyilirdi.
- Xan Sahib Şri Babi — Bantva Manavadar dövlətinin hökmdarlarına deyilirdi.
- Qan — Koreyadakı qəbilə başçılarına verilən titul idi.
- Xatun — Xanların həyat yoldaşlarına verilən titul idi. Kraliçaya bərabərdir.
- Xanzadə — Xan nəslindən gələnlərə verilən titul.
- Xaqan — Xanların xanı mənasında istifadə olunurdu.
- Xandan (hind. ख़ानदान) — Hind dillərində ailə deməkdir.
- Kanasubiqi - Birinci Bulqar dövlətinin idarəçilərinə verilən titul.
- Kovxan - Birinci Bulqar dövlətinin ikinci ən önəmli şəxslərinə verilən titul.
Mənbə
redaktə- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
İstinadlar
redaktə- ↑ René Grousset (1988). The Empire of the Steppes: A History of Central Asia now. Rutgers University Press. pp. 61, 585, n. 92. ISBN 0-8135-1304-9.