Xilaskar monastırı (Badara)
Xilaskar monastırı — Xocalı rayonunun Badara kəndi ərazisində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Kilsənin inşaat kitabəsi ciddi zədələndiyindən onun inşa tarixini müəyyənləşdirmək mümkün olmamışdır.
| Xilaskar monastırı | |
|---|---|
.jpg) Monastırın dövrümüzə çatmış xarabalıqları | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər | Xocalı |
| Yerləşir | Badara kəndi |
| Tikilmə tarixi | XII-XIII əsrlər |
|
|
|
Tarixi
redaktəKilsənin inşaat kitabəsi ciddi zədələndiyindən onun inşa tarixini müəyyənləşdirmək mümkün olmamışdır. Tarix adətən birinci sətirdə göstərilir, kitabənin birinci sətiri isə tamamilə silinmişdir.[1] Lakin, kitabədə “darpas” (saray), "vaçar" (bazar) kimi sözlərin istifadəsi, İşxan Smpat, Katolikos Atanas kimi adların çəkilməsi kompleksin qədim dini mərkəz olduğunu sübut edir.[1]
Abidəni tədqiq etmiş K. Mkrtçyan ehtimal edir ki, Həsən Cəlalın öldürülməsindən sonra XIII əsrin II yarısında Xaçın knyazlığının mərkəzi Xanabert qalasından buraya köçürülmüşdür.[1]
Memarlıq xüsusiyyətləri
redaktəVaxtilə qədim yaşayış məskəninin əsas məbədi olmuş monastır xarabalıqlar arasında yeganə tikili kimi qalmışdır. Kilsənin ətrafındakı qədim məzarlıqda yüzlərlə xaçdaşlar vardır.[2]
Monastırın başkilsəsi planda üçnefli bazilika olmaqla, tərəfləri 11.3x9.7 metr ölçülərə malikdir. Altar ətrafındakı köməkçi otaqlar ibadət zalının yarısını tutur.[2] Kilsənin şərq divarında olan üçbucaq formalı iki niş divar boyunca uzanır.[2]
Giriş qapıları olan cənub və qərb divarlarının hörgüsündə kobud yonulmuş, digər divarların hörgüsündə isə yonulmamış daşlar istifadə edilmişdir. Pilyastr və kapitellər zərif şəkildə yonulmuşdur.[2]
Ağımtıl kilsə binası yaşıllıqlar içində olduqca böyük təsir bağışlayır.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 Mkrtçyan, 1989. səh. 160
- ↑ 1 2 3 4 Mkrtçyan, 1989. səh. 159
Ədəbiyyat
redaktə- Mkrtçyan, Ş. M., Историко-Архитектурные Памятники Нагорного Карабаха, İrəvan, 1989