Xmeymim aviabazası
Xmeymim aviabazası Suriyada yerləşən, lakin Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən hərbi məqsədlər üçün istifadə edilən aviabazadır. Əl-Laziqiyyə mühafəzəsinin Əl-Laziqiyyə şəhərinin cənub-şərqində yerləşir. Bazanın leqal statusu 2015-ci ilin avqustunda Rusiya və Suriya hökumətləri arasında imzalanmış razılaşma ilə tənzimlənir. 2017-ci ilin sonlarında Rusiya hökuməti Xmeymim bazasının Suriyadakı daimi Rusiya hərbi kontingentinin bir komponenti olması barədə qərar qəbul etmişdir.
| Xmeymim aviabazası | |
|---|---|
| Авиабаза «Хмеймим» القاعدة الجوية الحميمين | |
| Əl-Laziqiyyə yaxınlığında (Suriya) | |
.jpg) Xmeymim aviabazasında yerləşən Rusiya HHQ-nə məxsus Su-24 bombardmançı təyyarəsi | |
Xmeymim aviabazasının Suriya ərazisindəki yeri | |
| Hündürlüyü | 48 metr |
| Yer haqqında informasiya | |
| Sahib | Suriya |
| Operator | Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri |
| Tikinti yerinin tarixi | |
| Tikilib | 2015 |
| İstifadə illəri | 2015 – davam edir |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
| |
Tarixi və hazırkı leqal statusu
redaktəXmeymim aviabazası 2015-ci ilin ortalarında Basil Əl-Əsəd Beynəlxalq Aeropotuna bitişik şəkildə inşa olunmuşdur. Bu aviabaza "Suriya vətəndaş müharibəsində iştirak edən Rusiya qüvvələri üçün strateji mərkəz" rolunu oynayır.[1] Suriyada Rusiyaya məxsus strateji bazanın mövcudluğu barədə xəbər ilk dəfə ABŞ tərəfindən sentyabrın əvvəllərində açıqlanmış və amerikalı rəsmilər bu hadisənin Suriyadakı mövcud münaqişəni daha da alovlandıra biləcəyindən ehtiyatlanmışdır.[2] Aviabaza 30 sentyabr 2015-ci il tarixində istifadəyə verilmişdir.[3][4]
26 avqust 2015-ci ildə Dəməşq şəhərində Rusiya və Suriya arasında imzalanmış razılaşmaya əsasən Rusiya tərəfi bu aviabazadan heç bir vaxt məhdudiyyəti olmadan istifadə etmək hüququna sahib olurdu.[5][6][7][8] Razılaşma Rusiya parlamenti tərəfindən ratifikasiya olunduqdan sonra 2016-cı ilin oktyabrında prezident Vladimir Putin tərəfindən imzalanmışdır. Beləliklə, bazada xidmət göstərən rusiyalı şəxsi heyət və onların ailə üzvləri diplomatik əlaqələr haqqında Vyana Konvensiyasında nəzərdə tutulmuş hüquqi toxunulmazlıq və digər imtiyazlar əldə etdilər.[9][10] Razılaşmaya əsasən Suriya hərbçiləri bazanı bütün perimetri boyunca mühafizə etməli, Rusiya tərəfi isə bazanın hava hücumundan müdafiəsini və şəxsi heyətin daxili siyasətini tənzimləməli idi. 18 yanvar 2017-ci ildə imzalanmış protokolla razılaşmaya bəzi düzəlişlər edildi.[11][12]
2017-ci il dekabrın sonlarında Rusiya prezidenti Vladimir Putinin qərarı ilə Suriyada yerləşən Tartus hərbi dəniz və Xmeymim hərbi hava bazalarının strukturu və şəxsi heyəti təsdiqləndi.[13][14]
İstismarı
redaktə2015-ci ilin bir neçə ayı ərzində burada yeni infrastruktur inşa olundu: təqribən 1000 nəfər üçün nəzərdə tutulmuş yaşayış yeri, hava nəqliyyatına nəzarət qülləsi, uçuş zolağı uzantıları, hərbi texnikalar üçün anbar təsisatı, səhra mətbəxi və yanacaqdoldurma məntəqələri. Təchizatlar Rusiyadan təyyarə vasitəsilə ya da 50 km məsafədə yerləşən Tartus şəhərindəki hərbi dəniz bazasından gəmilər vasitəsilə buraya çatdırılırdı.[15] Antonov An-124 Ruslan və İlyuşin İl-76 nəqliyyat təyyarələrini qəbul etmək imkanına sahib olan bu bazada Su-24, Su-25 və Su-34 döyüş təyyarələri, həmçinin T-90 tankları, BTR-82 zirehli transportyorları, artilleriya texnikası, Mi-24 hücum və Mi-8 hərbi-nəqliyyat helikopterləri saxlanılır.[16]
24 noyabr 2015-ci ildə Suriyada Rusiyaya məxsus Su-24 təyyarəsinin vurulmasından sonra bu bazada S-400 hava hücumundan müdafiə sistemləri yerləşdirildi ki, bu da Rusiyaya Türkiyənin cənubundan İsrailin şimalına qədər olan ərazidəki hava məkanını nəzarətdə saxlamağa imkan verdi.[17]
Rusiya 2016-cı ilin yanvar ayının sonlarından etibarən bazada Su-35 döyüş təyyarələrini də yerləşdirməyə başladı.[18] 2016-cı ilin fevralında isə burada bir ədəd Tupolev Tu-214R təyyarəsinin yerləşdirilməsi barədə məlumat verildi.[19][20]
2016-cı ilin sonlarında Rusiya Baş Kəşfiyyat İdarəsinin altıncı direktoratı bazanın yaxınlığında elektron kəşfiyyat sistemləri yerləşdirdi.[21]
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "Russian airbase in Syria: RT checks out everyday life at Latakia airfield". RT. 3 oktyabr 2015. 2017-12-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ Martinez, Luis. "Russian Build-Up Continues at Base in Syria, Causing Concern Among US Officials". ABC News. 9 sentyabr 2015. 2019-09-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ Varghese, Johnlee. "Russia in Syria: 50 journalists from 12 countries visit Russian base in Latakia". International Business Times. 11 noyabr 2015. 2018-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ Crilly, Rob. "Russia 'is building military base in Syria'". The Telegraph. 5 sentyabr 2015. 2019-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ "Договор о размещении авиагруппы РФ в САР заключен на бессрочный период" [The agreement on deployment of RF air force group is concluded for a limitless period]. RIA Novosti. 14 yanvar 2015. 2018-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-01-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "Moscow cements deal with Damascus to keep 49-year presence at Syrian naval and air bases". TASS. 20 yanvar 2017. 2018-10-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "On Syria, Russia digs in for the long haul with 'indefinite' deployment: Russia has approved a law ratifying Moscow's deal with Syria to deploy its forces in the country indefinitely. This paves the way for permanent Russian military bases in the Middle East as Assad vows to defeat rebels". Deutsche Welle (ingilis). 14 oktyabr 2016. 2018-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "Дума ратифицировала соглашение о бессрочном размещении авиагруппы в Сирии" [Duma ratified agreement on limitless deployment of aviation group in Syria]. TASS. 7 oktyabr 2016. 2018-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ "Путин подписал закон о размещении авиагруппы ВС РФ в Сирии". 2018-08-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "Соглашение между Российской Федерацией и Сирийской Арабской Республикой о размещении авиационной группы Вооруженных Сил Российской Федерации на территории Сирийской Арабской Республики (с изменениями на 18 января 2017 года)". 2018-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "Протокол к Соглашению между Российской Федерацией и Сирийской Арабской Республикой о размещении авиационной группы Вооруженных Сил Российской Федерации на территории Сирийской Арабской Республики от 26 августа 2015 года". 2018-02-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "Россия начала формировать постоянную группировку в Тартусе и Хмеймиме". 2021-01-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "Russia establishing permanent presence at its Syria bases: RIA". Reuters. 26 dekabr 2017. 2018-09-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "Report from the Syria Frontline". South Front. 3 oktyabr 2015. 2019-08-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ "New Satellite Imagery Shows Russian Su-24 Jets at the Hmeimim Air Base". Bellingcat. 20 yanvar 2017. September 27, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 5, 2018.
Eleven Su-24 jets are visible in the January 10 and 19 satellite imagery, just as there were eleven visible on October 26, 2016.
- ↑ "Moscow to deploy S-400 defence missile system to Khmeimim airbase in Syria". RT. 25 noyabr 2015. 2019-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ "Russia's cutting edge Su-35 fighters to be on 24-hour alert at Latakia base". RT. 6 fevral 2016. 2019-02-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2018.
- ↑ "Аналитики обнаружили в Сирии секретный российский самолет-разведчик". 2016-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ "Russia has just deployed its most advanced spyplane to Syria". 2016-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-05.
- ↑ Matthews, Owen. "Erdogan and Putin: Strongmen in love". Newsweek. 30 dekabr 2016 tarixində arxivləşdirilib.
The electronic intelligence was gathered, according to the report, by a Russian listening station at Hmemim Airport near Latakia, Syria, operated by the Sixth Directorate of GRU military intelligence.
(#apostrophe_markup)