Xorvatiyada ölüm hökmü

Xorvatiyada 1991-ci ilə qədər tətbiq edilən ölüm cəzası cinayət cəzasının ən yüksək növüdür. Xorvatiyada sonuncu ölüm hökmü 1987-ci ildə, ölkə hələ Yuqoslaviyanın tərkibində olarkən həyata keçirilmişdir.

Məşhur edamlar

redaktə

Yuqoslaviya dövründə ölkə bir neçə səs-küylü cinayət işində cəza qismində ölüm cəzasını tətbiq etdi [1] :

  • Luka Yavorina, Plavnodakı dəmir yolu stansiyasının rəisi (M604 dəmir yolu): iş başında olarkən sərxoş vəziyyətdə olurdu. Bu da 15 avqust 1949-cu ildə qatar qəzasında 20 nəfərin ölümünə səbəb oldu. 24 oktyabr 1949-cu ildə güllələnib.
  • Kazimir Antiç və qardaşı İvan: əvvəlcədən razılaşaraq, Kremeniç ailəsinin Sresdəki evində quldurluq etdi. Hücum zamanı Kazimir Antiç Yosip Kremeniçi oyun taxtası ilə öldürür, onun bacısı Mariyanı isə yaralayır. Antiç 6 noyabr 1967-ci ildə ölüm cəzasına məhkum edilmiş və 6 noyabr 1968-ci ildə edam edilmişdir.
  • Ferdo Dariç Draqaniçdə yatmış qoca cütlük Petar və Bara Biliçiçi balta ilə öldürmüşdür. 1970-ci ildə edam edilmişdir.
  • Yovan Buqarski 26 aprel 1964-cü ildə Samoborda Adela Başiçin evinə quldurluq məqsədilə daxil olmuş, Adelanın (46 yaş) və qızı Dragisanın (23 yaşlı) boğazını kəsmişdir. 1966-cı ilin payızında Zaqrebdə güllələnmişdir.
  • Nikola Keviç Osiyekdə ikiqat qətldə və adam öldürməyə cəhddə təqsirli bilinib, Yuqoslaviya Ali Məhkəməsinə edilən appelyasiya müraciəti rədd edilib. O, 22 aprel 1978-ci ildə güllələnərək edam edilməzdən əvvəl ölüm hökmündə, təkadamlıq kamerada və zəncirlərlənmiş vəziyyətdə saxlanılmışdır.

Xorvatiyada sonuncu edam 1987-ci ildə həyata keçirilib [2] [3] [4] . Yük maşını sürücüsü Duşan Kosiç 1983-cü il martın 1-də həmkarı Çedomir Matiyeviç, arvadı Slavitsa və onların qızları Draqananı (2 yaş) və Snejananı (8 aylıq) qətlə yetirməkdə təqsirli bilinərək edam edilib [2] [3] . İstintaq zamanı Kosiç qətli törətdiyini etiraf edib və ətraflı ifadə verib, lakin sonrakı məhkəmə prosesində ifadəsindən imtina edib [4] . Karlovats Rayon Məhkəməsi onu təqsirli bilib və 4 oktyabr 1983-cü ildə ölüm hökmü çıxarıb [2] [4] . Kosiç 29 yanvar 1987-ci ildə güllələnib [2] [3] [4] .

1990-cı il Xorvatiya Konstitusiyasının 21-ci maddəsinə uyğun olaraq ölkədə ölüm hökmü qadağan edilmişdir [5] .

Xorvatiya həmçinin Avropa İnsan Haqları Konvensiyasının bütün hallarda ölüm hökmünü ləğv edən 13 saylı Protokolunun iştirakçısıdır. Konvensiya 3 iyul 2002-ci ildə imzalanmış, 3 fevral 2003-cü ildə ratifikasiya edilmiş və 1 iyul 2003-cü ildə qüvvəyə minmişdir [6] .

1959-cu ildən sonra icra edilən edamlar

redaktə

Mənbə: SPSK verilənlər bazası


Adı Cinsi Hökmün verildiyi tarix Hökmün icra edildiyi tarix Edam yeri Törədilən cinayət Metod
Pavao Çekada Kişi 1960 29 mart 1960 Varajdin Hərbi cinayət Soyuq silahla qətlə yetirmə
Stevo Ovçar Kişi 1960 1960 Osiek Polis işçisinin qətlə yetirilməsi
İovan Buqarski Kişi 1965 24 fevral 1965 Zaqreb İkiqat qətl
Kazimir Antiç Kişi 6 noyabr 1967 6 noyabr 1968 Rieka Soyğun zamanıı qətl
Ferdo Doriç Kişi 1970 1970 Karlovats İkiqat qətl
Kosta Duiç Kişi 27 noyabr 1974 1976 Raskolot İkiqat qətl
Nikola Keviç Kişi 1977 22 aprel 1977 və ya 22 aprel 1978 Osiek İkiqat qətl
Duşan Kosiç Kişi 4 oktyabr 1983 29 yanvar 1987 Karlovats Çoxsaylı qətl

Qeydlər

redaktə
  1. Majetić, Vanja. "Smrtna kazna" (PDF). Vjesnik. 2005-11-26. 39–42. 2014-01-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2014-01-05.
  2. 1 2 3 4 "TAJNA POSLJEDNJE SMRTNE KAZNE 'Karlovački monstrum nije imao milosti. Morali smo ga osuditi na strijeljanje'". Jutarnji list (xorvat). 2013-07-29. 2016-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-29.
  3. 1 2 3 "Deveterostruko ubojstvo najteži zločin". Glas Slavonije (xorvat). 2009-05-27. 2011-10-01 tarixində arxivləşdirilib.
  4. 1 2 3 4 "Za četverostruko ubojstvo i ubojici smrt". dalje.com (xorvat). 2006-11-06. 2013-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-11-05.
  5. "2. Personal and Political Liberties and Rights - Article 21". The Constitution of the Republic of Croatia (consolidated text). Croatian Parliament. 2013-09-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-22.
  6. "Protocol No. 13 to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, concerning the abolition of the death penalty in all circumstances". 2013-12-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-21.