Yüksək tezlik çəpərləyicisi
Yüksək tezlik çəpərləyicisi - elektrik veriliş xəttinin (EVX) faz naqilinin əvvəlində və sonunda quraşdırılan, yüksək tezlik kanalının işçi tezliyinə yüksək müqavimət göstərən, sənaye tezliyində (50 Hs) isə kiçik müqavimət göstərən elektrotexniki cihazdır.
Yüksək tezlik çəpərləyiciləri yüksək gərginlik elektrik veriliş xətlərində (10, 35-750 kV) əks-qəza avtomatikası, rele mühafizəsi, telefon əlaqəsi, telemexanika, modulyasiya olunmuş yüksək tezlik (24-1000 kHs) siqnallarının ötürülməsini təmin etmək məqsədilə yüksək tezlikli kanallar yaratmaq üçün istifadə olunur. Siqnallar faza naqili vəya ildırımötürən trosla ötürülür.
Yüksək tezlik çəpərləyicisi yüksəktezlik kanalındakı təsirləri təcrid edən yüksəktezlikli filtirdir. Çəpərləyici tənzimləyici elementə paralel qoşulmuş nüvəsiz güc reaktorundan (nominal induktivliyi 0.25...2.0 mHn olan induktiv dolaq), həmçinin mühafizə qurğusundan ibarətdir.
Reaktor bir, iki və ya üç sarğılı dolağa izoləedici materialla sarınmış alüminium (və ya mis) naqildir. Sazlama elementi yüksək tezlik çəpərləyicisini müxtəlif çəpərləmə diapazonuna sazlamağa imkan verir. Sazlama elementi induktiv sarğacdan, kondansatordan və müqavimətdən ibarətdir. Mühafizə qurğuları sazlama elementini ifratgərginlikdən mühafizə etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Qoruyucu cihaz olaraq, ifratgərginlik məhdudlaşdırıcıları və ya ventil boşaldıcıları götürülə bilər.
Yüksək tezlik çəpərliyicisi yarımstansiyaların xətti portallarında və elektrik veriliş xətlərinin dayaqlarında izolyatorların girlandalarında asılır. Portal olmayan girişlərdə çəpərləyici dayaq izolyatorunda və ya əlaqə kondansatoruna quraşdırılır.
Yüksək tezlik çəpərləyicisi nəzərdə tutulur:
- yarımstansiya şinlərində və bitişik xətlərdə YT (yüksək tezlik) siqnalı itikilərinin qarşısını almaq üçün;
- qonşu xətlərdə işləyən yaxın tezlikli digər mənbələrin YT siqnallarının bloklanması;
- paylayıcı qurğunun sxemindən asılı olmayaraq elektrik veriliş xəttinin yüksək tezlikli parametrlərinin müəyyən edilməsi üçün.
Texniki xüsusiyyətləri
redaktəÇəpərləyicilər nominal cərəyan şiddətinə, induktivliyinə və EVX-nin gərginliyinə görə bir neçə növə bölünürlər. Əsas texniki xüsusiyyətlər cədvəldə verilmişdir.
| Çəpərləyicinin növü | Nominal cərəyan, A | Sənaye tezliyində reaktorun induktivliyi, mHn | EVX-nin gərginliyi, kV | Tezlik diapazonu, kHs |
|---|---|---|---|---|
| VZ-630-0.5 | 630 | 0.547 | 35-110 | 36-42, 40-48, 47-60,59-82, 74-118,100-200, 160-1000 |
| VZ-1250-0.5 | 1250 | 0.536 | 116-330 | 36-44; 43-57; 50-70; 60-95; 80-164; 145-1000 |
| VZ-2000-0.5 | 2000 | 0.535 | 330-750 | 36-47; 45-65; 50-77; 60-95; 80-164: 145-1000 |
| VZ-4000-0.5 | 4000 | 0.5 | 1050 | 36-50; 48-80; 75-270 |
| VZ-2000-1.0 | 2000 | 1,027 | 330-750 | Z6-66; 50-146; 70-1000 |
İstehsalçıları
redaktəEnergetik obyektlərdə tətbiqinə icazə verilən çəpərləyicilərin istehsalçıları aşağıda verilib:
- ABB MMC, Moskva şəhəri DLTC tipli 400-4000 A nominal cərəyanlar üçün 0,2-2 mHn induktivlikli yüksək tezlik çəpərləyiciləri.
- RETZ Energia ASC, Moskva vilayəti Ramenskoye. VZ seriyalı yüksək tezlik çəpərləyiciləri.
- MMC Rosenergoservice, Rostov-Don. VZ-630-0.5 seriyalı (qısamüddətli cərəyan 16 kA, 1 s), VZ-1250-0.5 (qısamüddətli cərəyan 31.5 kA, 1 s) 35-750 kV gərginlikli hava xətlərində istifadə üçün yüksək tezlik çəpərləyiciləri (VZ)., TU 3414-005-46569277-2000-nə uyğun olaraq istehsal olunan V1-2000-0.5 (qısa dövrə cərəyanı 40 kA, 1 s) (iqlim modifikasiyası U1).
- ZAO NPP Elektron İnformasiya Sistemləri. VZ-630-0.5 UHL1, VZ-630-0.5 UHL1 UD, VZ-1250-0.5 UHL1, VZ-1250-1.0 UHL1, VZ-2000-0.5 UHL1 seriyasının yüksək tezlik çəpərləyiciləri.
- "TRENCH Austria GmbH" Şirkətı. 460, 630, 1000, 1250, 1600, 2000, 3150, 4000 A nominal cərəyan ilə LTP UHL1 tipli yüksək tezlik çəpərləyiciləri.
- Odessa zavodu Neptun MMC , Ukrayna. VZ-650-0.5 U1 O, VZ-1250-0.5 U1 O seriyasının yüksək tezlik çəpərləyiciləri (VZ).
Ədəbiyyat
redaktə- Микуцкий Г. В. Устройства обработки и присоединения высокочастотных каналов. М., «Энергия», 1974, 201 с. [95.1976] УДК 621.372.018.782.3.001.24
- Справочник по проектированию электроэнергетических систем // Под ред. С. Рокотяна и И. М. Шапиро. — М.: Энергия, 1977
- Ишкин В. Х. Агафонов С. С. Справочник по проектированию систем передачи информации в энергетике. М., «Энергоатомиздат» 1991, 262 с. [1] ISBN 5-283-01108-9