Yol (film, 1954)
"Yol" (it. La Strada) — rejissor Federiko Fellininin filmi.
| Yol | |
|---|---|
| it. La strada | |
 | |
| Janr | dram filmi[1] |
| Rejissor | |
| Prodüserlər | |
| Ssenari müəllifləri | |
| Baş rollarda | |
| Bəstəkar | |
| Distribütor | Paramount Pictures, Netflix |
| İlk baxış tarixi | 1954, 6 sentyabr 1954[4], 23 sentyabr 1954[4] |
| Müddət | 104 dəq. |
| Ölkə | |
| Dil | italyan dili |
| Rəng | rəngli, ağ-qara[d] |
| Çəkiliş yeri | Abruttso |
| IMDb | ID0047528 |
| Mükafatları |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məzmun
redaktəFederiko Fellini özünün dünya şöhrətli "Yol" filmini 1954-cü ildə çəkmişdir. Bu filmdə Fellini neorealizmin ənənələrindən tam uzaqlaşmasa da, artıq "Yol" filmi kinoda neorealizmin süqutundan xəbər verirdi. Filmin qəhrəmanları səfil, kasıb, avara sirkçilər idi. Fellini filmində əbədi xeyir və şər, ağıl və güc kimi yeni məhfumları açıqlayaraq italyanlara qədim Komedi Del Arte teatrının komik maskalarını xatırlatdı. Filmdə şər xeyirə qalib gəlir və nəhəng, qəddar, küt Zampano (Entoni Kuinn) zəif, köməksiz Censamina (Cülyetta Mazina) ilə kobud davranır. Fellini filmində bir-birinə əks, tənhalığı mütləq və aydın olan varlıqları seçmişdir. Tamaşaçı film boyu onların birləşməsinə ümid edir. Əsasən də o vaxt ki, Censamina kilsədə Zampanoya onun və özünü taleyi haqqında şikayət edir. Lakin Zampano intim dəqiqələrdə belə onun zəif, ümidsiz hisslərinə qarşı çıxır və heyvancasına onun güclə yaranmış hisslərini rədd edir. Üçünçü personaj olan Mattonun (Ricerd Beyzhard) filmə daxil edilməsi Zampano və Censamina arasındakı uçurumu dərinləşdirmək rolu oynayırdı. Nəticədə cevik və həyatsevər olan Matto Zampanonu ələ salır. O, həmişə gülür. Bəlkə də ona görə ki, o özünün yaxın ölümünü qabaqcadan görürdü. Matto ölənəcən Censaminanın Zampanodan ayrılmasını istəyirdi. Filmdə Matto obrazı tənhalığın tutqun rənglərini daha da tutqunlaşdırır. Buna davam gətirməyən Zampano həssas və məntiqli kəndirbaz Mattonu öldürür. Lakin dəhşətdən və əzabdan ağlını itirmiş Censamina Zampanonu tərk edib gedəndə və özündən sonra özünün qəmli mahnısını qoyanda Zampanoda tədricən o qədər də aydın olmayan həyəcanlı və xeyirxahlığa meyilli insani hisslər oyanır. Filmin son epizodunda Zampano dəniz kənarında uzanıb yaralanmış vəhşi heyvan kimi zarıyır.
Bu film üzərində həvəslə işləyən Felliniyə elə gəlirdi ki, o dünyanı hamıya sevdirə və öz dayaq nöqtəsini tapa biləcəkdir. Fellinin dayaq nöqtəsi ən adi insan "məni"dir.
Bu film haqda Fellini belə deyirdi: "Bu film həyatımın ən vacib mərhələsi, bəlkə də sonudur. Mənim mənəvi maraqlarımın və estetik tələblərimin ifadəsidir".
Fellini "Yol" filmində insanları haqq, yaxşılıq, sevgi yoluna göndərmək istəyirdi. O, bu filmdə hər bir insan qarşısında müəyyən məsələlər qoyur: özünüdərketmə, özünüinkişafetmə, başqa insanlarla yaxınlaşma, humanist olma, tənhalığı rametmə və s.
Fellinin bu filmində oynadığı Censamina obrazı Cülyetta Maziniyə Oskar mükafatı qazandırsa da, o bu rolunu özününkü hesab etmirdi. Doğrudur, Fellini sonrakı, məsələn, "Fırıldaqçılar" (1955), "Kabiriya gecələri" (1957) filmlərində yenə də realist səpkili süjetlərə müraciət edib. Lakin fırıldaqçıların müxtəlif fırıldaq əməllərindən və həyat nəticələrindən faciəvi cəza almalarından, hamıya etibar edən Kabiriyanın yazıqlığı və xeyirxahlığında Fellini təkcə həyatın sosial qanuna uyğunluğunu deyil, həmçinin əzəldən xeyrin və şərin mübarizəsində xristian möhfümatı axtarırdı.
Film haqqında
redaktə- Federiko Fellini bu filmin ssenarisini hələ 1949-cu ildə yazmışdı. Lakin çəkilişləri faktiki olaraq yalnız 1953-cü ilin sonlarında reallaşdıra bilmişdi.[5]
- Film neorealizm janrında çəkilmişdir.[6]
- Filmə görə italyan kinotənqidçiləri Fellinini neorealizmdən universalizmə keçərək simvolik pritça çəkdiyi üçün tənqid etmişdilər.[7]
Mükafatlar və nominasiyalar
redaktəMükafatlar
redaktə1957-ci ilin "Oskar" mükafatı:
redaktə- Xarici dildə ən yaxşı filmə görə – Dino de Laurentis, Karlo Ponti
1954-cü ilin Venesiya kinofestivalının mükafatı:
redaktə- Gümüş Şir – Federiko Fellini
Nominasiyalar
redaktə1957-ci ilin "Oskar" mükafatı:
redaktə- Ən yaxşı ssenariya görə – Federiko Fellini, Tullio Pinelli
1956-cı ilin "BAFTA" mükafatı:
redaktə- Ən yaxşı film
- Ən yaxşı xarici aktrisa – Cülyetta Mazina
1954-cü ilin Venesiya kinofestivalının mükafatı:
redaktəFilmin heyəti
redaktəFilm üzərində işləyənlər
redaktə- Ssenari müəllifləri: Federiko Fellini, Tullio Pinelli, Ennio Flayano
- Rejissor: Federiko Fellini
- Operator: Otello Martelli
- Bəstəkar: Nino Rota
- Prodüser: Dino de Laurentis, Karlo Ponti
Rollarda
redaktə- Entoni Kuinn – Dzampano
- Cülyetta Mazina – Celsomina
- Riçard Beyshart – Matto
- Aldo Silvani – Ciraffa
- Marçella Rovere – Vedova
- Liviya Venturini – Suorina
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 http://www.imdb.com/title/tt0047528/.
- ↑ 1 2 3 4 http://www.cinematografo.it/cinedatabase/film/la-strada/9622/.
- ↑ 1 2 http://www.imdb.com/title/tt0047528/fullcredits.
- ↑ 1 2 IMDb (ing.). 1990.
- ↑ Alpert, Hollis. Fellini: A Life. New York: Simon & Schuster, 2000. p. 91-92. ISBN 978-0-7432-1309-7
- ↑ Booth, Philip. "Fellini's La Strada as Transitional Film: The Road from Classical Neorealism to Poetic Realism". The Journal of Popular Culture. 44 (4). August 2011: 704–716. doi:10.1111/j.1540-5931.2011.00858.x. 30 June 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 October 2013.
- ↑ "Reklam çəkməyə məcbur olan dahi rejissor". 2021-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-16.
Xarici keçidlər
redaktə
- La Strada — Internet Movie Database saytında
- Yol AllMovie saytında
- Yol TCM Movie Database saytında
- La Strada (The Road) Rotten Tomatoes saytında (ing.)
- Filmin musiqisi
- Fellini bu filmiylə dünyaya səs salmışdı — bir obrazın tarixçəsi