Yoqaçara (sanskr. योगाचार, yogāchāraIAST, çin. 瑜伽派; hərfi mənada – «yoqanın tətbiqi»),[1] həmçinin vicnyanavada (hərfi mənada – "şüur təlimi"), vicnyaptimatra (hərfi mənada – "ideya təlimi")  və çittamatra (hərfi mənada – "yalnız idrak") — mahayana buddizmində meditativ və yogik təcrübələrin daxili obyektivindən idrak, qavrayışşüurun öyrənilməsini vurğulayan təsirli fəlsəfə və psixologiya ənənəsi.[2][3] Əsas nümayəndələri Asanqa (IV əsr), Vasubandhu (V əsr), Diqnaqa (VI əsr) və Dharmakirti (VII–VIII əsrlər) olmuşdur. Buddizm ideyasını fərdin psixi mövcudluğunun yeganə reallığı haqqında konkretləşdirən yoqaralar hər hansı məzmundan mücərrədləşdirilmiş saf şüurun (vicnana) müstəsna əhəmiyyəti konsepsiyasını inkişaf etdirmişdilər. İnsan istəklərinin hədəfi olan bu vəziyyətdə qalmaq bodhi (hərfi mənada – maarifləndirmə) və ya nirvanadır. Buna nail olmağın əsas vasitələrindən biri də yoqa təcrübəsidir.[4]

İstinadlar

redaktə
  1. Jones, Lindsay (Ed. in Chief) (2005). Encyclopedia of Religion. (2nd Ed.) Volume 14: p.9897. USA: Macmillan Reference. ISBN 0-02-865983-X (v.14)
  2. Lusthaus, Dan, What is and isn't Yogacara, http://www.acmuller.net/yogacara/articles/intro.html Arxivləşdirilib 2022-12-25 at the Wayback Machine
  3. Makransky, John. Buddhahood Embodied: Sources of Controversy in India and Tibet. SUNY Press. 1997. səh. 211. ISBN 978-0-7914-3431-4.
  4. Энциклопедический словарь. 2009. ЙОГАЧАРА.

Əlavə ədəbiyyat

redaktə
  • Bayer, Achim (2012). Addenda and Corrigenda to The Theory of Karman in the Abhidharmasamuccaya, 2012 Hamburg: Zentrum für Buddhismuskunde.
  • Kalupahana, David J., The Principles of Buddhist Psychology, Delhi: ri Satguru Publications, 1992
  • Keenan, John P. (1993). Yogācarā. pp. 203–212 published in Yoshinori, Takeuchi; with Van Bragt, Jan; Heisig, James W.; O'Leary, Joseph S.; Swanson, Paul L.(1993). Buddhist Spirituality: Indian, Southeast Asian, Tibetan, and Early Chinese. New York City: The Crossroad Publishing Company. ISBN 0-8245-1277-4
  • King, Richard. "Vijnaptimatrata and the Abhidharma context of early Yogacara". Asian Philosophy. 8 (1). 1998: 5–18. doi:10.1080/09552369808575468. 2011-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-10.
  • Kochumuttom, Thomas A., A buddhist Doctrine of Experience. A New Translation and Interpretation of the Works of Vasubandhu the Yogacarin, Delhi: Motilal Banarsidass, 1999
  • Norbu, Namkhai (2001), The Precious Vase: Instructions on the Base of Santi Maha Sangha. Shang Shung Edizioni. Second revised edition. (Translated from the Tibetan, edited and annotated by Adriano Clemente with the help of the author. Translated from Italian into English by Andy Lukianowicz.)
  • Park, Sung-bae, Buddhist Faith and Sudden Enlightenment, SUNY Press, 1983
  • Shantarakshita & Ju Mipham (2005). The Adornment of the Middle Way Padmakara Translation of Ju Mipham's commentary on Shantarakshita's root versus on his synthesis.
  • Sponberg, Alan (1979). Dynamic Liberation in Yogacara Buddhism Arxivləşdirilib 2014-02-03 at the Wayback Machine, Journal of the International Association of Buddhist Studies 2(1), pp. 44–64.
  • Stcherbatsky, Theodore (1936). Mathyanta-Vibhanga, "Discourse on Discrimination between Middle and Extremes" ascribed to Bodhisattva Maiteya and commented by Vasubhandu and Sthiramathi, translated from the sanscrit, Academy of Sciences USSR Press, Moscow/Leningrad.
  • Timme Kragh, Ulrich (editor) 2013, The Foundation for Yoga Practitioners: The Buddhist Yogācārabhūmi Treatise and Its Adaptation in India, East Asia, and Tibet, Volume 1 Harvard University, Department of South Asian studies.
  • Zim, Robert (1995). Basic ideas of Yogacara Buddhism. San Francisco State University. Source: [1] Arxivləşdirilib 2012-09-11 at the Wayback Machine (accessed: October 18, 2007).

Xarici keçidlər

redaktə