Yumşaq bacarıqlar

Çevik və ya yumşaq bacarıqlar (ing. soft skills) — şəxsi keyfiyyətlərlə sıx əlaqəli olan ümumi bacarıqlar kompleksi olub hər bir peşədə bu və ya digər şəkildə vacibdir. Yumşaq bacarıqlar tənqidi düşüncə, problem həll etmə, ictimai nitq, işgüzar ünsiyyət, komanda işi, rəqəmsal ünsiyyət, fəaliyyətin təşkili kimi qəbul edilir ki, bunlara da liderlik keyfiyyətlərinin səviyyəsi, əmək etikası üzrə biliklər, nizam-intizam, məsuliyyət hissi təsir edir[1][2][3][4].

Hal-hazırda (2022-ci ilə qədər) gələcəyin dörd əsas yumşaq bacarığı (4K bacarıqları) ayırd edilir: yaradıcılıq, ünsiyyət, əməkdaşlıq, tənqidilik[5] .

Yumşaq bacarıqlardan fərqli olaraq, yüksək ixtisaslaşdırılmış peşəkar biliklər (ing. hard skills) də mövcuddur ki, bunlar mənimsənilməsi daha çətindir və o qədər də geniş istifadə olunmur[6].

Yumşaq bacarıqların tərifinin xarakteri elədir ki, onları obyektiv şəkildə araşdırmaq mümkün deyil[7]. Bir çox cəhətdən onlar müəyyən bir insanın şəxsi xüsusiyyətlərindən asılıdır: onun mentaliteti, düşüncə tərzi, digər insanlara münasibəti və ümumiyyətlə həyata baxışları [8]. Bununla belə, müəyyən bir qrup bacarıqlar üçün bu gün onların inkişaf səviyyəsini qiymətləndirməyə kömək etmək üçün testlər və müsahibələr aparılır[9][10] .

Bu termin inkişaf etmiş ölkələrdə 2000-ci illərdən sonra geniş istifadə olunmağa başladı[11]. Onun mənşəyinin adətən 1959-1972-ci illərdə ABŞ Ordusunun kadr hazırlığı sistemində aparılan islahatlara aid edilməsinə baxmayaraq, bu termin sübut sayılan CON Reg 350-100-1 sənədində yoxdur.

İstinadlar

redaktə
  1. "What is Career Readiness?". www.naceweb.org. 2021-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-18.
  2. Carrie Johnson. "Employers Judge Recent Graduates Ill-Prepared for Today's Workplace, Endorse Broad and Project-Based Learning as Best Preparation for Career Opportunity and Long-Term Success". Association of American Colleges & Universities (ingilis). 2015-01-19. 2021-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-18.
  3. "Definition of soft skills | Dictionary.com". www.dictionary.com (ingilis). 2021-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-18.
  4. Workforce connections: Key soft skills that foster youth workforce success. "Child Trends" (PDF). 2016-10-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-01-25.
  5. «Формирование компетенций «4К» (критическое мышление, креативность, коммуникация, коллаборация) обучающихся профессиональных образовательных организаций». Методические рекомендации/Государственное бюджетное учреждение дополнительного профессионального образования Санкт-Петербургская академия постдипломного педагогического образования/СПб. - 2021 г.- 34 стр. - Дата обращения: 05.06.2022[ölü keçid]Şablon:Недоступная ссылка
  6. "What is hard skills? - Definition from WhatIs.com". SearchCIO (ingilis). 2021-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-18.
  7. Cross-Country Survey on Soft Skills Mostly Required by Companies to Medium/High Skilled Migrants. "Methodological approach for a common framework of So Skills at work" (PDF). Сентябрь 2015. 2017-05-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-01-24.
  8. Гибкие навыки для стабильной жизни. vc.ru 06.11.2019
  9. "Developing Soft Skills Chapter Exam". Study.com. 2018-08-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-07.
  10. Nikoletta Bika. "How to assess soft skills in an interview". 2018-08-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-07.
  11. "Google Trends". Google Trends (rus). İstifadə tarixi: 2021-06-18.[ölü keçid]