Yumşaq deysiya

Yumşaq deysiya (lat. Deutzia mollis) — hortenziyakimilər fəsiləsinin deysiya cinsinə aid bitki növü.

Yumşaq deysiya
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Dəstə: Zoğalçiçəklilər Fəsilə: Hortenziyakimilər Yarımfəsilə: Hydrangeoideae Triba: Philadelpheae Cins: Deysiya ???: Yumşaq deysiya
Beynəlxalq elmi adı
Deutzia mollis Duthie
Şəkil axtarışı NCBI   1623371 EOL   2903353

Təbii yayılması

Çində geniş yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 2 m olan koldur. Cavan zoğları ulduz formalı olub, tüklü, qırmızımtıl-qonur rəngli qabıqla örtülmüşdür. Yarpaqları yumurtavari və ya uzunsov – yumurtavari, uzunluğu 4-8 sm-dir. Uc hissəsi sivri, qaidəsi enli, pazvari və ya zəif ürəkvaridir. Kənarları xırda mişardişli, üstdən tünd yaşıl, alt tərəfdən açıq yaşıl olub, yumşaq tüklüdür. Saplaqları 3-6 mm uzunluqdadır. Çiçək qrupu 6-8 sm diametrində, sıx, qalxanvaridir. Çiçəkləri ağ, 1-1,2 sm enindədir. Kasa yarpaqları sıx tüklü, enli-yumurtavaridir. Erkəkcikləri saplaqlı, telli, çıxıntısız, bizvaridir. Sütuncuqları adətən üçdür. İyun ayında çiçəkləyir, meyvələri oktyabr ayında yetişir. Meyvəsi şarşəkilli qutucuq, arakəsmələri vasitəsilə ayrıca hissələrə bölünür, çoxsaylı toxumlarının uzunluğu 2,5 -2,7 mm, eni 3 mm-dir. Bu növ yazın axırında - yayın əvvəlində bol və uzun müddət çiçəkləyir. Toxumları ellipsvari, qısa, üçkünc qanadlı, qonur rəngli, uzunluğu 1 mm, eni 0,5 mm-dir. Toxumlarla, forma və sortları isə qələmlərlə çoxaldılır. Deysiya hər il budanmalıdır. 25 ilə qədər yaşayır.

Ekologiyası

Bol çiçəkləməsi üçün rütubətli, yaxşı gübrələnmiş torpaqlara ehtiyacı vardır. Şəhər şəraitini yaxşı keçirir, tüstüyə, qaza, quraqlığa davamlı, işıq, istisevən, zərərverici və xəstəliklərlə az zədələnir. Soyuq qışda çox donduqdan sonra zoğları yenidən çıxır və bitkilər həmin ildə çiçəkləyir.

Azərbaycanda yayılması

Abşeronda park və bağlarda rast gəlinir.

İstifadəsi

Deysiya bağda tək, qruplarla, bordyurda və canlı hasarlarda əkilir. Çox miqdarda sadə və ya çoxləçəkli çiçəkləri olan dekorativ formaları və sortları becərilmişdir.

Ədəbiyyat

• Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.