Yunan güyəməsi

Yunan güyəməsi (lat. Periploca graeca) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin kəndirkimilər fəsiləsinin güyəmə cinsinə aid bitki növü.

Yunan güyəməsi
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Lamidlər Dəstə: Acıçiçəklilər Fəsilə: Kəndirkimilər Yarımfəsilə: Güyəməkimilər Cins: Güyəmə Növ: Yunan güyəməsi
Beynəlxalq elmi adı
Periploca graeca L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   30399 NCBI   63485 EOL   581114

Botaniki xarakteristikası

Hündürlüyü 15–25 m olan, dırmaşan kol lianadır. Gövdə digər ağaclara sarmaşaraq hündürə qalxır. Qabığı çəhrayımtıl-boz rəngdədir, ziyilli mərciməklidir. Yarpaqları qarşı-qarşıyadır, qalın dərilidir, yumurtaşəkilli, yumurtaşəkilli-neştərvari və yaxud neştərvaridir, orta damarı seçiləndir, çılpaq və qısa saplaqdadır; aşağı yarpaqlar adətən küt, yuxarı yarpaqlar isə sivridir. Çiçəklər 2–7 sayda çiçəkdən ibarət seyrək yarımçətirlərdə toplanmış və budağın sonunda yerləşir. Çiçək altlığı və saplağı seyrək tüklüdür. Tac qonurtəhər-yaşılımtıldır, diametri 1,5–2 sm-dir, hissələri uzunsovdur, kütdür, kənarları və qaidə hissəsi ağ tüklüdür; bölümləri qısa sapşəkillidir, tacın payları ilə növbələşir. Toxumları tünd-qonur rəngli, milşəkilli və uzunluğu 10–12 mm-dir, bir tərəfində uzun fır vardır, sonunda parlaq, ağ ipəyəoxşar kəkili vardır. May-iyul aylarında çiçəkləyir, iyul-oktyabr aylarında meyvə verir.

Azərbaycanda yayılması

Samur-Şabran ovalığı, BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, KQ şimal, KQ cənub, Lənk. dağ., Alazan-Əyriçay, Kür-Araz ovalığı, Kür düz., Lənkəran ovalığında aşağı dağ qurşağına qədər yayılmışdır.

Yaşayış mühiti

Çayın aşağı tərəflərində, çay sahilində, kolluqlar arasında rast gəlinir; ağac və kollara dırmaşaraq onların gövdəsinin yuxarısına qədər qalxır.

Təsərrüfat əhəmiyyəti

Zəhərli bitkidir. Şirəsində kauçuq və qatran vardır. Qabığı bir neçə ürək xəstəliklərində əhəmiyyətli sayılır. Dekorativ bitkidir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Periploca laeta Salisb.

Heterotipik sinonimləri

• Asclepias dioscoridis Fraas
• Periploca graeca var. vestita Rohlena
• Periploca maculata Moench