Yuxarı Oslan rayonu
Yuxarı Oslan (tatar. Югары Ослан районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Respublikanın qərbində, Volqa çayının sağ sahilində yerləşir. Kazan aqlomerasiyasına daxil edilmişdir.
| Yuxarı Oslan rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
|
55°46′ şm. e. 48°59′ ş. u.HGYO |
|||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 20 oktyabr 1931 | ||||
| Sahəsi |
|
||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəsmi sayt | |||||
.svg) |
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
![Bayraq[d]](/wiki/Fayl:Flag_of_Verhneuslonsky_rayon_(Tatarstan).png)
.gif)
Kama Tamaqı, Apas, Kaybiç, Zelenodol rayonları ilə, Kuybışev su anbarı boyunca Layış rayonu ilə həmsərhəddir.
İnzibati mərkəzi Yuxarı Oslan kəndidir.
Coğrafiyası
redaktəYuxarı Oslan rayonu Volqa dağlarının şimal-şərq hissəsində (ərazisi Uslonski dağları və Yuryevy dağları adlanır), Sviya və Volqanın aşağı axınları arasında yerləşir.
Ən böyük çay Sviyadır. Digər böyük çayları (ümumi uzunluğu ən azı 15 km): Sulitsa Klyançayka və Çanqara, Biya (Sviyanının qolu).
Təbii və iqlim şəraiti ilə rayon mülayim iqlimi ilə xarakterizə olunur. Torpaq və bitki örtüyü meşənin çölə keçməsi səbəbindən rəngarəngdir. Torpaq örtüyü əsasən gilli suxurlardan ibarətdir. Relyefi əsasən təpəli-düzənlikdir. Qayalar və çay vadiləri, çoxlu yarğanlar və dərələrədir. Əsas suxurları: əhəng daşı, gil, dolomit, qum və qumdaşı. Rayon ərazisi 1373,9 km²-dir[2].
Tarixi
redaktə1920-ci ilə qədər bu rayon Kazan vilayətinin Sviyajski qəsasının tərkibinə daxil idi. 1920–1927-ci illərdə Sviyajski kantonu olaraq mövcud olmuşdur. 1927–1931-ci illərdə Sviyajski və Tenkov rayonlarının ərazisinə daxil olur.
Tenkov və Sviyajski rayonlarını birləşdirərək 20 oktyabr 1931-ci ildə Yuxarı Oslan rayonu qurulur.
1 fevral 1963-cü ildə ərazinin Zelenodol rayonuna verilməsi ilə ləğv edilir və 12 yanvar 1965-ci ildə yenidən bərpa edilir.
Əhalisi
redaktəƏhalisinin böyük əksəriyyətini ruslar təşkil edir. Yerdə qalanları: 24,9-i tatarlar və 6,2 %-i çuvaşlar.
- Urbanizasiya Şəhər şəraitində (İnnopolis şəhəri) rayon əhalisinin 2,51 % -i yaşayır.
Yerli özünü idarəetmə
redaktəYuxarı Oslan rayonu ərazisinə 1 şəhər və 19 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 74 yaşayış məntəqəsi daxildir.
Təhsil
redaktəRayonda təxminən 3 min uşağın təhsil aldığı 35 ümumtəhsil məktəbi vardır. 17 uşaq bağçasında və körpələr evində 500-dən çox uşaq tərbiyə olunur. Yuxarı Oslan da gənclər idman məktəbi var.
Mədəniyyət
redaktəRayonda 19 mədəniyyət evi, 16 kənd klubu, mərkəzi kitabxana və 28 filial vardır.
Tanınmış şəxsləri
redaktəKafil Əmirov (1949) — Tatarıstan Respublikasının prokuroru
Vladimir Belokurov (1904–1973) — teatr və kino aktyoru, SSRİ xalq artisti (1965)
Semyon Konovalov — (1920–1989) — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
Mənbə
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
- ↑ "General Information" (russian). Verkhneuslonsky District. June 13, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 20, 2017.