Zaqatala itburnusu
Zaqatala itburnusu (lat. Rosa zakatalensis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir — NT. Azərbaycanın nadir, prioritet endemik növüdür. Regional IUCN Statusu: NT.
Zaqatala itburnusu | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Zaqatala itburnusu |
||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
Bioloji xüsusiyyətləri redaktə
Hündürlüyü 0,8-1,5 m-ə qədər olan bozumtul qonur əyilmiş budaqlara malik xırda kollardır. Qopartikanları xırda olub qaidə hissəsi enliləşəndir. Yarpaqları 1-2 sm uzunluğunda kiçik yarpaq cıqlardan təşkil olunmuşdur. Yarpaqaltıqları dar və çılpaq, yaşılımtıl sarı rənglidir. Çiçəklər ağ və ya çəhrayımtıldır. Çiçəkləri kiçik olub, tək-tək və-ya 2-3 ədədi bir yerdə olur. Meyvəsi armudvarı, çılpaq, narıncı qırmızıdır. Meyvə yoğun qaidəsinə doğru nazikləşən qırmızı saplağa malikdir. May ayında çiçəkləməyə başlayır və iyulda meyvə verir.
Ümumi yayılması redaktə
Qafqazda quru bozqır yamaclarda təbii arealı vardır.
Azərbaycanda yayılması redaktə
Böyük Qafqazın qərb hissəsi (Zaqatala rayonu — Axoxdərəsi, Car kəndinin ətrafı; Balakən və Zaqatala arasındakı yolda; Şəki rayonu — Baş Zəyzit kəndinin ətrafı.
Bitdiyi yer redaktə
Aşağı və orta dağ qurşaqlarında quru bozqırlaşmış daşlı qayalı yamaclarda yayılmışdır.
Təbii ehtiyatı redaktə
Azərbaycanda dar bir arealı vardır.
Çoxalması redaktə
Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri redaktə
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi redaktə
Məlumat yoxdur.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri redaktə
Xüsusi mühafizə tədbirləri tərtib edilməmişdir. Yasaqlıqların təşkili vacibdir.
Sayı və tendensiyası redaktə
Populyasiyanın təbii ehtiyatı azalır. Əhali tərəfindən həddindən artıq toplanılması azalma tendensiyasını artırır.
Məhdudlaşdırıcı amillər redaktə
Meyvələrin intensiv toplanılması və iqlimdir.
Zəruri qoruma tədbirləri redaktə
Azərbaycanın "Qırmızı Kitabı"na daxil edilib.
Mühafizə tədbirləri redaktə
Xüsusi mühafizə tədbirləri aparılmayıb. Yasaqlıqların təşkili vacibdir.
İstinadlar redaktə
- ↑ The Plant List (ing.). 2010.