Çervlyonnaya (Çeçen. Орз-Гӏала[3]) kəndi Çeçenistan Respublikasının Şelkovski rayonunda yerləşir. Çervlyonski kənd yaşayış məntəqəsini təşkil edir.

Çervlyonnaya
43°30′06″ şm. e. 45°53′10″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 10.866 nəf. (2019)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 366110
Xəritəni göstər/gizlə
Çervlyonnaya xəritədə
Çervlyonnaya
Çervlyonnaya

Coğrafiya redaktə

Terek çayının sol sahilində, Qroznı şəhərindən 33 km şimal-şərqdə (yolda), P262 Stavropol-Kranovka magistral yolunda yerləşir. Kənddən Terek (kəndin cənub-qərbində yerləşən) üzərindəki Çervlyonski körpüsü boyunca keçən P308 Çervlyonnaya — Qroznı avtomobil yolu başlayır. Şimali Qafqaz dəmiryolunun Çervlyonnaya stansiyası var. Bir neçə kilometr şimal-şərqdə, Oraz-Aul kəndinin yaxınlığında, təbii əhəmiyyətli bir abidə olan respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazisi statusuna malik Arnautskaya şam bağı mövcuddur.[4]

Tarix redaktə

Bəzi tədqiqatçılar tərəfindən Çervlyonnaya Terek kazaklarının ilk yaşayış məskənləri adlanır. Bəzi mənbələrə görə kənd 1567-ci ildə, digərlərinə görə isə 1711-ci ildə qurulmuşdur (kazakların Terek və Sunja və Tersko-Sulak çayətrafından köçürülməsindən sonra).[5] Birinci versiyanın tərəfdarları (16-cı əsrin ikinci yarısından başlayaraq) kəndin adını Ryazanski quberniyasındakı Çervlyonnıy Yar yaşayış yerinin adından götürüldüyünü və məskunlaşmaların məhz bu ərazidən olduğunu bildirirlər. Uzun illər kənd əhalisinin əhəmiyyətli bir hissəsi qədim möminlər idi.[6]

1997-ci ilin payızından 1999-cu[7]ilin aprelinə qədər kənddə Ramzes Qayçayevin beş nəfərdən ibarət dəstəsi qətllər, qarətlər və təcavüzlər törətmişdi.[8][9]

Yalnız ruslar cinayət qurbanı oldular.[10]Ümumilikdə dəstə yaşlılar, qadınlar və 10 yaşındakı bir uşaq da daxil olmaqla 10 ölü olduğunu bildirdi.

1999-cu ilin sonlarında, İkinci Çeçen Müharibəsi başlayandan sonra Ramses Qayçayev və dəstə üzvlərindən biri Rüstəm Xalidov Tolstoy-Yurt kəndində həbs edildi.[11]

2001-ci ilin mart ayında başlayan məhkəmə iclasında, Qayçayev və Xalidov, Rusiya Federasiyasının məhkəmə təcrübəsində ilk dəfə soyqırımda ittiham edildi (Çeçenistanın rus əhalisinə qarşı; Rusiya Federasiyası Cinayət Məcəlləsinin 357-ci maddəsi).[12][13]

Lakin sonda məhkəmə Qayçayevin hərəkətlərində bu cinayət növünü tanımadı, çünki onun və şəriklərinin törətdiyi cinayətlər yerli xarakter daşıyırdı. Bununla birlikdə, 2001-ci ilin aprelində Qayçayev Stavropol Regional Məhkəməsi tərəfindən edam cəzasına məhkum edildi və sonradan ömürlük həbs cəzasına dəyişdirildi.[14]Xalidov 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum edildi. Sonradan Qayçayev dəstəsinin digər üzvlərinin tutulması barədə məlumatlar yayıldı.

Əhali redaktə

2010-cu il Ümumrusiya Əhali siyahıyaalmasına görə kəndin milli tərkibi 72,32 % çeçenlər, 12,55 % ruslar, 8,36 % qumuqlar, 2,29 % noqaylar, 1,00 % ləzgilər, 0,53 % dargilər, 0,43 % avarlar və 2,48 % digərlərindən ibarətdir.[15]

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  2. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar.
  3. А. Г. Мациев, А. Т. Карасаев. Русско-чеченский словарь. — М., Русский язык, 1978. — 728 с. — С. 728.
  4. "СТ. ЧЕРВЛЕННАЯ". 2019-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  5. Гарунова Н. Н., Чекулаев-Братчиков Н. Д. Российская Императорская армия на Кавказе в 18 веке: история Кизлярского гарнизона (1735–1800 гг.). — Махачкала, 2011.
  6. "Червлёный Яр. Рассказ о переселении червлёноярцев на Терек". 2016-06-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  7. А. Викторов.. "Я просто убивал русских". В России впервые слушается дело по статье о геноциде Архивная копия Arxivləşdirilib 2012-01-18 at the Wayback Machine
  8. А. Еринских, М. Лепина. Первое дело о геноциде русского народа Arxivləşdirilib 2012-01-18 at the Wayback Machine
  9. "Суд Пятигорска огласит приговор Рамзесу Гайчаеву и Рустаму Халидову". 2022-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  10. М. Лепина. . Бандиты убивали русских Arxivləşdirilib 2019-10-31 at the Wayback Machine
  11. М. Цветкова.Первый смертный приговор за пять лет Arxivləşdirilib 2020-08-07 at the Wayback Machine
  12. "Суд рассматривает дело двух чеченских боевиков, обвиняемых в геноциде". 2019-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
  13. Ю. Д. Казанчев. Международно-правовые проблемы геноцида в современном мире Arxivləşdirilib 2018-12-30 at the Wayback Machine
  14. Чеченский боевик Гойчаев приговорён к смертной казни [ölü keçid]
  15. "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населенным пунктам, сельским населенным пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.