Özbəklər

Orta Asiyada yaşayan Türk xalqı
(Özbək səhifəsindən yönləndirilmişdir)

Özbəklər – Türk xalqlarından biri. Özbəklər Özbəkistanda əhalinin 80%-dən çoxunu təşkil edir[16][17][18] , həmçinin kompakt halda Əfqanıstanda , Tacikistanda , Qazaxıstanda , Qırğızıstanda , TürkmənistandaPakistanın Kəraçi şəhərində , dağınıq halda isə dünyanın bir çox ölkəsində yaşayırlar. Özbəklər türk xalqlarının uyğur qrupuna aiddir.

Özbəklər
özb. Oʻzbeklar
Ümumi sayı
30-35 milyon
Yaşadığı ərazilər
Özbəkistan Özbəkistan 25 200 000 (2015)[1]
Əfqanıstan Əfqanıstan 3,843,000 (2018)[2]
Tacikistan Tacikistan 1,330,000 (2018)[3]
Qırğızıstan Qırğızıstan 940 000 (01.01.2020)[4]
Qazaxıstan Qazaxıstan 605 137 (2020)[5]
Türkmənistan Türkmənistan 407 109 (1995)[6][7]
Rusiya Rusiya 289 862 (2010)[8]
Türkiyə Türkiyə 75 000 [9]
Pakistan Pakistan 70 000 [10]
ABŞ ABŞ 50 000-80 000 [11][12]
Ukrayna Ukrayna 12 353 (2001)[13]
Çin ÇXR 10 569 (2010)[14]
Monqolustan Monqolustan 260 (2010)[15]
Dili

Özbək dili

Dini

İslam

Qohum xalqlar

Türk xalqları

Adın mənşəyi

redaktə

Men Oʻzbekman oʻzimga bekman – mən Özbəyəm özümə bəyəm. Yəni, mən müstəqiləm deməkdir.

Məskunlaşma arealı

redaktə

Əfqanıstan

redaktə

Özbəklər Əfaqanıstanda Puştunlardan, Taciklərdən və Həzaralardan sonra ölkə əhalisinin 4-cü ən böyük etnik qrupudurlar. Əksər təxminlərə əsasən onlar ölkə əhalisinin 9%-ini təşkil edirlər.

Özbəklərin Əfqanıstanda məskunlaşdıqları vilayətlər :

 

Tacikistan

redaktə

2000-ci ildə Tacikistanda aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən özbəklər ölkə əhalisinin 15.3%-ni təşkil edirlər. Özbəklər Soğd vilayətinin əhalisinin 19.1%-ni, Xatlon vilayətinin əhalisinin 15.6%-ni təşkil edirlər.

Məşhur özbəklər

redaktə

Xarici keçidlər

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. Özbəkistan Dövlətinin Statistika Komitəsi Arxivləşdirilib 2015-02-12 at the Wayback Machine nin rəsmi məlumatlarına əsasən Özbəkistan əhalisnin 81,7% Arxivləşdirilib 2011-02-06 at the Wayback Machine-ni özbəklər təşkil edir və 1 yanvar 2014-cü il tarixinə Özbəkistan əhalisnin sayı 30 492 800 Arxivləşdirilib 2014-05-25 at the Wayback Machine nəfərdir. Bu məlumatlara nəzərə alınaraq Özbəkistanda təxminən 24 milyon 912 min 600 nəfər özbəyin yaşadığı ehtimal edilir.
  2. "Afghan Population: 34,940,837 (July 2018 est.) [Uzbeks = 11%]". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. 29 April 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 April 2019.
  3. "Population: 7,910,041 (July 2013 est.) [Uzbeks = 15.3%]". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. 2001-03-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-06-10.
  4. "Численность постоянного населения Кыргызской Республики по отдельным национальностям в 2009-2018 гг.". 2018-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-20.
  5. "Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2020 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-27.
  6. Asgabat.net-городской социально-информационный портал :Итоги всеобщей переписи населения Туркменистана по национальному составу в 1995 году. Arxivləşdirilib 2016-03-10 at the Wayback Machine
  7. Population census of Turkmenistan 1995, Vol. 1, State Statistical Committee of Turkmenistan, Ashgabat, 1996
  8. Портал "Всероссийская перепись населения 2010 года" - Окончательные итоги Всероссийской переписи населения 2010 года: Национальный состав населения Российской Федерации Arxivləşdirilib 2013-12-04 at the Wayback Machine
  9. "Yangi Dunyo". 2014-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-16.
  10. Rhoda Margesson (January 26, 2007). «Afghan Refugees: Current Status and Future Prospects» p.7 Arxivləşdirilib 2021-01-12 at the Wayback Machine. Report RL33851, Congressional Research Service.
  11. "Новое исследование: Американские узбеки". 2011-11-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-25.
  12. "Посол США: В Америке — "нашествие узбеков"". 2016-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-20.
  13. Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Ukraine 2001 Arxivləşdirilib 2012-05-26 at Archive.today
  14. 中华人民共和国国家统计局: 2-1 全国各民族分年龄、性别的人口 Arxivləşdirilib 2015-09-24 at the Wayback Machine
  15. Монгол Улсын хүн ам, орон сууцны 2010 оны тооллого :Хүн ам, орон сууцны 2010 оны толлого тооллогын үр дүн Arxivləşdirilib 2013-10-25 at the Wayback Machine
  16. "Özbəkistan Dövlət Hakimiyyəti Portalı". 2009-08-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-17.
  17. "CİA – The World Factbook : Uzbekistan". 2016-07-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-17.
  18. "healthexpo.org : Uzbek 80%, Russian 5.5%, Tajik 5%, Kazakh 3%, Karakalpak 2.5%, Tatar 1.5%, other 2.5% (1996)". 2011-09-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-17.
  19. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
  20. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
  21. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2011-05-31 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-31.
  22. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
  23. "Arxivlənmiş surət". 2015-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  24. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
  25. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
  26. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2014-06-30 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2010-07-29.
  27. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-07-03.