Özbəklər
Orta Asiyada yaşayan Türk xalqı
(Özbək səhifəsindən yönləndirilmişdir)
Özbəklər – Türk xalqlarından biri. Özbəklər Özbəkistanda əhalinin 80%-dən çoxunu təşkil edir[16][17][18] , həmçinin kompakt halda Əfqanıstanda , Tacikistanda , Qazaxıstanda , Qırğızıstanda , Türkmənistanda və Pakistanın Kəraçi şəhərində , dağınıq halda isə dünyanın bir çox ölkəsində yaşayırlar. Özbəklər türk xalqlarının uyğur qrupuna aiddir.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ümumi sayı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 30-35 milyon | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yaşadığı ərazilər | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dili | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dini | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Qohum xalqlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png)
.png)
Adın mənşəyi
redaktəMen Oʻzbekman oʻzimga bekman – mən Özbəyəm özümə bəyəm. Yəni, mən müstəqiləm deməkdir.
Məskunlaşma arealı
redaktəƏfqanıstan
redaktəÖzbəklər Əfaqanıstanda Puştunlardan, Taciklərdən və Həzaralardan sonra ölkə əhalisinin 4-cü ən böyük etnik qrupudurlar. Əksər təxminlərə əsasən onlar ölkə əhalisinin 9%-ini təşkil edirlər.
Özbəklərin Əfqanıstanda məskunlaşdıqları vilayətlər :
- Fəryab vilayəti – 53.5%[19]-i özbəklərdir .
- Cövzcan vilayəti – 39.5%[20]-i özbəklərdir .
- Səməngan vilayəti – 22.1%[21]-i özbəklərdir .
- Səri-Pul vilayəti – 19%[22]-i özbəklərdir .
- Bəğlan vilayəti – 12%[23]-i özbəklərdir .
- Bədəxşan vilayəti – 12%[24]-i özbəklərdir .
- Bəlx vilayəti – 10.7%[25]-i özbəklərdir .
- Badğis vilayəti – 5%[26]-i özbəklərdir .
- Təxar vilayəti
- Pərvan vilayəti
- Herat vilayəti
- Nimruz vilayəti
- Qövr vilayəti
- Pəktika vilayəti
- Qəzni vilayəti – 0.1%[27]-i özbəklərdir .
- Künduz vilayəti
- Kabil vilayəti
Tacikistan
redaktə2000-ci ildə Tacikistanda aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən özbəklər ölkə əhalisinin 15.3%-ni təşkil edirlər. Özbəklər Soğd vilayətinin əhalisinin 19.1%-ni, Xatlon vilayətinin əhalisinin 15.6%-ni təşkil edirlər.
Məşhur özbəklər
redaktə- Əl-Xarəzmi – Alim.
- Əbunəsr Fərabi – filosof.
- Əl-Biruni – Alim.
- İbn Sina – təbib.
- Sultan Mahmud Qəznəli – sərkərdə.
- Əmir Teymur – sərkərdə.
- Uluqbəy – Alim.
- Əlişir Nəvai – şairi.
- Sultan Babur – şairi.
- Həmzə Həkimzadə Niyazi – şairi.
- İslam Kərimov – Özbətistan Respublikasının prezidenti.
- Şahzoda – müğənni.
- Yulduz Usmanova – müğənni.
- Zülfiyyə – şairi.
Xarici keçidlər
redaktə- United Nations BMT – nin 2005-ci ilə olan məlumatlarına əsasən Özbəkistan əhalisinin 80%-ni Özbəklər təşkil edir
- unstats.un.org : 26.02.1999 census of Kazakhstan Republic
- Узбеки Турции Arxivləşdirilib 2012-02-10 at the Wayback Machine
- unstats.un.org :24.03.1999 census of Kyrgyzstan Republic
İstinadlar
redaktə- ↑ Özbəkistan Dövlətinin Statistika Komitəsi Arxivləşdirilib 2015-02-12 at the Wayback Machine nin rəsmi məlumatlarına əsasən Özbəkistan əhalisnin 81,7% Arxivləşdirilib 2011-02-06 at the Wayback Machine-ni özbəklər təşkil edir və 1 yanvar 2014-cü il tarixinə Özbəkistan əhalisnin sayı 30 492 800 Arxivləşdirilib 2014-05-25 at the Wayback Machine nəfərdir. Bu məlumatlara nəzərə alınaraq Özbəkistanda təxminən 24 milyon 912 min 600 nəfər özbəyin yaşadığı ehtimal edilir.
- ↑ "Afghan Population: 34,940,837 (July 2018 est.) [Uzbeks = 11%]". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. 29 April 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 April 2019.
- ↑ "Population: 7,910,041 (July 2013 est.) [Uzbeks = 15.3%]". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. 2001-03-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-06-10.
- ↑ "Численность постоянного населения Кыргызской Республики по отдельным национальностям в 2009-2018 гг.". 2018-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-20.
- ↑ "Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2020 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-27.
- ↑ Asgabat.net-городской социально-информационный портал :Итоги всеобщей переписи населения Туркменистана по национальному составу в 1995 году. Arxivləşdirilib 2016-03-10 at the Wayback Machine
- ↑ Population census of Turkmenistan 1995, Vol. 1, State Statistical Committee of Turkmenistan, Ashgabat, 1996
- ↑ Портал "Всероссийская перепись населения 2010 года" - Окончательные итоги Всероссийской переписи населения 2010 года: Национальный состав населения Российской Федерации Arxivləşdirilib 2013-12-04 at the Wayback Machine
- ↑ "Yangi Dunyo". 2014-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-16.
- ↑ Rhoda Margesson (January 26, 2007). «Afghan Refugees: Current Status and Future Prospects» p.7 Arxivləşdirilib 2021-01-12 at the Wayback Machine. Report RL33851, Congressional Research Service.
- ↑ "Новое исследование: Американские узбеки". 2011-11-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-25.
- ↑ "Посол США: В Америке — "нашествие узбеков"". 2016-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-20.
- ↑ Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Ukraine 2001 Arxivləşdirilib 2012-05-26 at Archive.today
- ↑ 中华人民共和国国家统计局: 2-1 全国各民族分年龄、性别的人口 Arxivləşdirilib 2015-09-24 at the Wayback Machine
- ↑ Монгол Улсын хүн ам, орон сууцны 2010 оны тооллого :Хүн ам, орон сууцны 2010 оны толлого тооллогын үр дүн Arxivləşdirilib 2013-10-25 at the Wayback Machine
- ↑ "Özbəkistan Dövlət Hakimiyyəti Portalı". 2009-08-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-17.
- ↑ "CİA – The World Factbook : Uzbekistan". 2016-07-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-17.
- ↑ "healthexpo.org : Uzbek 80%, Russian 5.5%, Tajik 5%, Kazakh 3%, Karakalpak 2.5%, Tatar 1.5%, other 2.5% (1996)". 2011-09-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-17.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2011-05-31 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-31.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-07-03.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2014-06-30 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2010-07-29.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-07-03 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-07-03.
Etnik qrup ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |