İlhan Berk
İlhan Berk (18 noyabr 1918, Manisa – 28 avqust 2008[1], Bodrum, Muğla ili) — modern Türk şeirinin "İkinci Yeni" çeirinin ən önəmli şairlərindən.
| İlhan Berk | |
|---|---|
| türk. İlhan Berk | |
| Doğum tarixi | 18 noyabr 1918 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 avqust 2008[1] (90 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | şair, tərcüməçi, yazıçı |
Hayatı
redaktə18 noyabr 1918-ci ildə Manisada anadan olmuşdur. Balıkesirdə Müəllim Məktəbini bitirdikdən sonra, 2 il ibtidai sinifdə dərs demiş, sonra Ankara Gazi Maarif İnstitutunun fransızca şöbəsinə daxil olmuş, 1944-cü ildə buranı bitirmişdir. 1945–1955-ci illərdə illərdə Zonquldaq, Samsun və Kırşehirdə orta məktəb və lisələrdə Fransız dilindən dərs demişdir.
İlhan Berk modern dünya şeirinin iki böyük şairi Arthur Rimbaud və Ezra Poundun şeirlərini tərcümə edib, nəşr etdirdikdən sonra özünü şeirə həsr etmişdir. "Kül" adlı kitabıyla 1979-cu ildə Türk Dil Kurumu şeir mükafatını və 1980-ci ildə "İstanbul Kitabı" ilə Behcət Necatigil şeir mükafatını qazandı. 1983-cü ildə "Deniz Eskisi" kitabı ilə Yedi tepe şeir mükafatına, 1988-ci ildə -Güzel İrmak" adlı kitabı ilə Sedat Simavi ədəbiyyat mükafatına layiq görülmüşdü.
2008-ci il avqustun 28-də Bodrumda 89 yaşında vəfat etdi.
Sanatı
redaktəİlk şeirlərini 1935-ci ildə "Uyanış" dərgisində çap etdirmişdir. "Güneş" Yakanların selamı" adlı şeir kitabında Nazim Hikmətin təsirlə və heca vəznilə yazdığı şeirlər toplanmışdır.
İlhan Berk modern Türk şeirinin ən önəmli şairlərindəndir. Onun yaradıcılığında ictimai məzmunlu şeirdən tutmuş, "İkinci Yeni"şeirinə qədər, şeirin bütün növlərinə rast gəlmək mümkündür.
Qərb şeirinin məşhur şairlərinin əsərləri ilə tanışlıq ona yeni bir şeir anlayışı qazandırdı. 1964-cü ildə Parisə gedən və orada yeddi ay qalan şairin şeir yaradıcılığına bu dövrün də böyük təsiri olmuşdur. Bundan sonra "Pazar Postası", "Yeditepe", Yeni Ufuklar" "Dost" və "Varlık" dərgilərində çap etdirdiyi şeirlərilə "İkinci Yeni" şeirinin yayılmasında böyük xidmətləri olmuşdu.
Rəssamlıqla da məşğul olan İlhan Berk 1974-cü ildə rəsm sərgisini açdı.
Şeir yaradıcılığı ilə "Birinci şeir" cərəyanına qarşı cixan İlhan Berk, bu cərəyanın mənaya üstünlük verən və danışıq dilində yazılan şeir olmasının əksinə, İkinci Yeninin" anlama və sadə dilə qarşı olduğunu söyləyir.
Bu düşüncələrlə İlhan Berk 1954-cü ildə "Yenilik" dərgisində "St, Antoinenin Güvercinleri" adlı şeiriylə "İkinci Yenini" ilk şeirini nəşr etdirdi. Daha sonra dalbadal çap etdirdiyi "Galile Denizi" (1958), "Civi Yazısı" (1960), "Otağ (1961), və Misirkalyoniğne" (1962) kitabları ilə "İkinci yeninin önəmli örnəklərini verir. Bu şeirlərin mənbəi Qərbdə yaranan Dadaizm və sürralizm cərəyanları idi.
1954-cü ildən sonra İlhan Berk Edip Cansever, Turqut Uyar, Cemal Süreya, Sezai Karakov. Ece Ayhan və Oktay Fəyat kimi şairlərin də yaradıcılıqları ilə, "İkinci Yeni" şeirinin yayılıb inkişaf etdiyini görürük.
Eserleri
redaktə- "Günaydın Yeryüzü" (1952)
- "Köroğlu (1955)
- "Qalile Denizi" (1958)
- "Çivi yazısı (1960)
- "Mısırkalyonigne (1962)
- "Şenlikname" (1976)
- "İstanbul kitabı" (1980)
- "Kitablar Kitabı" (1981)
- Deniz Eskisi" (1982)
- "Qalata" (1985)
- "Güzel Imak" (1988)
- Çok Yaşasın Sapılar" (1999)