İpək yolu üzərində Azərbaycan abidələri
Bu məqalədə orijinal tədqiqata, təsdiqlənə bilməyən ifadələrə, mülahizə və şərhlərə yer verildiyi düşünülür. |
İpək yolu üzərində Azərbaycan abidələri — Azərbaycanın İpək yolu üzərində yerləşən abidələri.
Tarixi
redaktə"Böyük İpək Yolu" — e. ə. II əsrin axırlarından b.e. XVI əsrinə qədər fəaliyyət göstərən Çindən Şimali Afrika və İspaniyaya qədər aparan karvan yolu olmuşdur. Bu İpək Yolunun üzərində yerləşən və mühüm strateji mövqeyə malik olan Azərbaycan ərazisi Çin ilə Avropa arasında qızıl qapı rolunu oynamışdı.[1]
Azərbaycan qədim zamanlardan bəri Şərqin ən böyük ipəkçilik ölkəsi kimi tanınmış, artıq V–VI əsrlərdə Azərbaycanın iqtisadiyyatında ipəkçilik mühüm yer tutmuşdur.[2]
Bu səbəbdəndir ki, əvvəlcə ipək, daha sonra ədviyyat, qızıl, gümüş, briliant, mirvari Avropa ölkələrinə daşınımasında Azərbaycanın mühüm rolu olmuşdur.
Qədim Odlar Yurdu hələ antik dövrlərdə "Böyük İpək yolu" zəncirində olduqca önəmli, strateji mövqeyə malik bir region kimi qiymətləndirilirdi. Şərq və Qərb ölkələri ilə bağlanan ticarət yollarının buradan keçməsi səbəbli İpək yolunun üzərində yerləşən Bakı, Bərdə, Gəncə, Şəki, Ərdəbil, Təbriz, Naxçıvan kimi Azərbaycan şəhərləri regionun taleyində, siyasi və iqtisadi inkişafında önəmli rol oynayırdılar.[3]
Həmin dövrlərdə ölkəyə gələn tacirlər karvanlarının təhlükəsizliyi, onların ölkədə qala bilmələri üçün bu bölgələrdə karvansaralar tikilirdi. İpək yolu üzərində yerləşən Azərbaycan abidələr şəhərlərə görə təsnifləndirilir:[4] Azərbaycanda "Böyük İpək Yolu"nun üzərində yerləşən qədim yaşayış məntəqələrindən — Bakı, Şamaxı, Basqal, Lahıc, Qəbələ, Şəki və başqalarından keçən turizm marşrutlarının inkişafı üzrə zəngin təcrübə toplanır və həyata keçirilməsi istiqamətində işlər aparılır.
2013-cü ilin iyunun 29-da Şəkidə XIX əsrə aid tarixi-memarlıq abidəsi olan "Aşağı Karvansara" kompleksində "İpək Yolu" IV Beynəlxalq musiqi festivalının rəsmi açılış mərasimi keçirilmişdir. Festivalın Şəkidə keçirilməsi heç də təsadüfi olmamış, əsrlər boyu bu qədim və gözəl şəhər Böyük İpək Yolu üzərində yerləşən mühüm sənət və ticarət mərkəzi olmuşdur.
Bakı
redaktə- İkimərtəbəli karvansara (Bakı)
- Şah Səfi karvansarası
- Kiçik karvansara
- Qaraçı karvansarası
- Multani karvansarası
- Buxara karvansarası
- Qız Qalası
- İçəri şəhər
- Şirvanşahlar sarayı
- Bazar meydanı
- Cümə məscidi
- Çin məscidi
- Molla Əhməd məscidi
- Hacı Bani məscidi
- Xanlar məscidi
- Mədrəsə məscid
- Təkiyə
- Bazar meydanı
- Gileyli məscidi
- Həzrəti Əli məscidi
- Ağa Mikayıl hamamı
- Hacı Bani hamamı
Corat qəsəbəsi
redaktə- Şah Abbas karvansarası
- Cümə məscidi
- Gülxatun məscidi
- Hacı Kiçikbəy məscidi
- Hacı Hümbət məscidi
- Hacı Məcid hamamı
- Hacı Əmrulla hamamı
Naxçıvan
redaktə- Sədərək karvansarası
- Fərhad evi və yaxud Ağ karvansara
- Xaraba Gilan karvansarası
- Culfa kаrvаnsаrаyı
- Camaldın karvansarası
- Cuğa karvansarası
- Cuğa körpüsü
- Ziya-ül Mülk körpüsü
- Tağmar qalası
- Əlincə qalası
Şəki
redaktəGəncə
redaktə- Uğurlu Xan karvansarası
- İmamzadə türbəsi
- Şah Abbas məscidi
- Bağmanlar məscidi
- Qazaxlar məscidi
- Cavad xan türbəsi
- Cavadxan dəftərxanası
- Comərd Qəssab türbəsi
Bərdə
redaktə- Bərdə türbəsi
- Bəhmən Mirzə Qacar türbəsi
- İmamzadə türbəsi (Bərdə)
- İbrahim məscidi
İstinadlar
redaktəBu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir. |
- ↑ [thttp://www.mct.gov.az/az/umumi-xeberler/boyuk-pek-yolunun-uzerinde-movcud-olan-tarixi-seherlerin-dunya-irsinde-yeri "Arxivlənmiş surət"]. 2022-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-28.
- ↑ https://azertag.az/xeber/UNESCO_Boyuk_Ipek_Yolu_Beynelxalq_Gencler_Ittifaqini_resmi_siyahisina_daxil_etmisdir-24227
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-28.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-03-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-28.