Əhməd Vedzijev
Əhməd Əbubəkiroviç Vedzijev (1916 – 1996) — məşhur inquş, sovet yazıçısı və şairi. Çeçenistan-İnquşetiya Yazıçılar İttifaqı və SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü.
| Əhməd Əbubəkiroviç Vedzijev | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1916 |
| Vəfat tarixi | 1996 |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
| Əsərlərinin dili | inquş |
| İstiqamət | realizm |
Həyatı redaktə
Əhməd Vedzijev 1916-cı ildə (digər məlumatlara görə - 1919-cu ildə) Plievo kəndində (indiki İnquşetiyanın Nazran rayonu) kəndli ailəsində anadan olub. 1934-cü ildə doğma kəndində natamam orta məktəbi bitirmiş, sonra Qroznıda fəhlə fakültəsinə daxil olmuşdur. Əhməd Vedzijev oranı 1938-ci ildə bitirmişdir. Məktəbi bitirdikdən sonra Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatında işləyib, eyni zamanda Açaluk rayon komsomol komitəsinin katibi olub. 1940-1941-ci illərdə Vedzijev "Serdalo" qəzetində çalışıb.[1]
Əhməd Vedzijev Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmişdir. Cəbhədən qayıtdıqdan sonra bütün inquşlar kimi onu da sürgün etdilər. Deportasiya zamanı müxtəlif inzibati vəzifələrdə çalışıb. İnquşların reabilitasiyası və vətənlərinə qayıtmasından sonra Ə.Vedzijev yenidən “Serdalo” qəzetinin əməkdaşı olur. Daha sonra isə o çeçen-inquş kitab nəşriyyatına yeni işə keçir. 1960-cı illərdə Əhməd Vedzijev, həm də “Loaman Kuyre” antologiyasının redaktoru olub.
Yaradıcılığı redaktə
Vedzijevin ilk əsərləri 1937-ci ildə yerli mətbuatda dərc edilmişdir. Yaradıcılığının ilkin dövründə Vedzijev əsasən poeziya ilə məşğul idi. Onun ilk kitabları "Dostun vəsiyyəti" və "Şeirlər" topluları olub. 1950-ci illərin sonundan o, özünü nəsrə həsr etmişdir. Bu dövrdə onun “Dəhşətli illər”, “Ayaq izləri”, “Çəngəldə”, “Ocaqda od” hekayə və hekayələr topluları, həmçinin “Qapur – Qəhrəmanın adaşı” povesti işıq üzü görüb.[2]
Aktiv ədəbi-bədii fəaliyyəti dövründə yazıçı inquş cəmiyyətinin aktual həyat problemlərinə dair ana dilində yazılmış otuzdan çox bədii kitab nəşr etdirmişdir ki, onlardan beşi hekayə və povestlərdir. Əhməd Vedzijev in bəzi şeirləri və nəsr əsərləri İnquşetiyanın orta məktəblərinin dərsliklərinə daxil edilmişdir.
1970-ci illərdə Vedzijevin “Sunja-Yurtdan Qapur” və “Kondurma” hekayələri çap olunur. 1980-ci illərdə çap olunmuş “Qisas” romanları və “Soyuq ocaq” romanı kollektivləşmə mövzusuna həsr olunub.
Vedzijev Mixail Lermontovun, Kosta Xetaqurovun və başqa müəlliflərin bir sıra əsərlərini inquş dilinə tərcümə etmişdir.[2]
İstinadlar redaktə
- ↑ "Ведзижев Ахмет Абубакарович". 2021-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-26.
- ↑ 1 2 "Творческий путь писателя и поэта Патриарх ингушской литературы Ахмет Абубакарович Ведзижев". 2021-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-26.
Ədəbiyyat redaktə
- Муса Гешаев. Знаменитые ингуши. — Турин: STIG, 2003. — Т. 1. — С. 203—205. — 620 с. — 2000 экз.