Əlabbas Bağırov
Əlabbas Məmmədhüseyn oğlu Bağırov (5 may 1957, Nursu, Şahbuz rayonu)— yazıçı, publisist, esseist. 1990-cı ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, 2016-cı ildən Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü[1].
| Əlabbas Bağırov | |
|---|---|
| Əlabbas Məmmədhüseyn oğlu Bağırov | |
 | |
| Təxəllüsü | Bağırsoy |
| Doğum tarixi | 5 may 1957 (67 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 Azərbaycan |
| Milliyyəti | türk |
| Təhsili | |
| İxtisası | filoloq |
| Fəaliyyəti | yazıçı |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan türkcəsi |
| Janrlar | roman, hekayə, povest, esse |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
redaktəƏlabbas Bağırov 1957-ci il mayın 5-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Şahbuz rayonunun Nurs kəndində anadan olub. Nurs kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1973–1978-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil almışdır.1978-ci ildə əmək fəaliyyətinə Şahbuz rayonunun Mahmudava kənd orta məktəbində dil-ədəbiyyat müəllimi kimi başlamışdır. 1982-ci ildən sonra isə Bakı şəhər Tramvay-Trolleybus İdarəsinin yataqxanasında tərbiyəçi müəllim, Azərbaycan Dövlət Universitetinin nəşriyyatında korrektor (1985), redaktor, dövri nəşrlər redaksiyasının müdiri (1986–1994), Evraziya Mətbuat Fondunda koordinator (1995), Respublika Uşaq Təşkilatının orqanı "Arzu" qəzetində baş redaktor (1996) işləmişdir. Bakı şəhər metropolitenində mətbuat xidmətinin rəhbəri (1997–1998), on doqquz il(1999–2018-ci illərdə) Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin Ticarət və Xidmət Departamentində dövlət qulluqçusu kimi istehlakçıların və sahibkarların məlumatlandırılması bölməsinin müdiri və mətbuat xidmətinin rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır. 2018-ci ildən Azərbaycan Dövlət Metrologiya İnstitutunun mətbuat xidmətinin rəhbəridir[1].
Ailəsi
redaktəAiləlidir, üç övladı var.
Yaradıcılığı
redaktəBədii yaradıcılığı
redaktəƏdəbi yaradıcılığa 1979-cu ildə povestlə ("Köhnə kişi") başlasa da, ilk mətbu əsəri 1981-ci ildə "Ulduz" jurnalında işıq üzü görən "Kişilik" hekayəsi olmuşdur. Həmin dövrdən başlayaraq hekayə, povest və romanları müntəzəm olaraq ədəbi orqanlarda çap olunmuşdur. 80-ci illərdə daha bir neçə hekayəsi gün işığına çıxsa da, onun bir yazıçı olaraq ədəbi uğuru daha çox Azərbaycan poetik nəsrinin ən gözəl örnəklərindən sayılan, lakin qələmə alındığı vaxtdan (1979–1980) doqquz il sonra (1989) "Azərbaycan" jurnalında işıq üzü görən "Köhnə kişi" povesti ilə bağlıdır. Bu əsər onun yaradıcılıq pasportu oldu. Bir-birinin ardınca "Gəlin ayaqqabısı", "Dərd", "Doğma ocaq", "Başdaşı", "Muştuluq", "Yağış", "Başsağlığı" kimi yaddaqalan hekayələri araya-ərsəyə gəldi.
Erkən yaşlarında yazdığı "Gözmuncuğu", "Gümüşü gecələr" və "Güdaz" povestləri ədəbi tənqid tərəfindən tək müəllifinin deyil, bütöv Azərbaycan ədəbiyyatının uğuru kimi dəyərləndirildi. Bu əsərlərdə diqqətçəkən canlı və real təsvirlər, sərrast müşahidə, zəngin psixoloji detallar və cilalanmış dil müəllifin sonrakı əsərlərində də yüksələn xətt üzrə davam etdi. Əsərdən-əsərə daha da təkmilləşən bu cür yazı texnologiyası özünün kamal nöqtəsinə "Qiyamçı" (2004) romanında çatdı.
Çoxşaxəli və əlvan süjet xəttinə malik "Qiyamçı" rəngarəng obrazlar aləmi, lirik psixologizmi, zəngin dili və poetik ruhu ilə dərhal ədəbi ictimaiyyətin diqqət mərkəzinə düşdü. Vətənpərvərlik mövzusunda yazılan ən yaxşı əsər kimi Birinci Milli Kitab Müsabiqəsinin xüsusi mükafatına layiq görüldü. Əsərdə Qarabağ hadisələrindən xeyli əvvəl tərk edilmiş ucqar sərhəd kəndində on il tək-tənha yaşayan, dağlar kimi qalın-qayım, sərt və inadkar Təbrizin – Ağ Gədiyin ramolunmaz bəbirinin başına gələn qəribə əhvalatlardan söhbət açılır. Real bədii zəmini olan yarımifik olaylar müəllifin xarabazara çevrilmiş Əyriqarın timsalında təsvir etdiyi kəndlərə söylədiyi ağıdı[1].
2000-ci illərin ədəbi məhsulu olan "Qaraqovaq çölləri" romanının əsas qəhrəmanı Əfsunun simasında Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı, döyüşlərdə müstəsna şücaətlər göstərən və son taleyi bu gün də müəmmalı olaraq qalan Natiq Qasımovun obrazı yaradılmışdır. Özünü ədəbi taleyinin və həyat dramının Tanrı ilə həmşərik müəllifi hesab edən Əlabbas bu əsərində yaşamaq haqqı əlindən alınanların müdafiəçisi kimi çıxış edir. Əsər milli-mənəvi dəyərlərimizi məhv etmək yolu tutanlara, Qarabağ müharibəsinin iştirakçılarına nadan, gülünc və amansız münasibət sərgiləyənlərə yazıçı qismində bir ziyalının qaldırdığı etiraz səsidi. Əsər özü ilə həm "mənəviyyatın çölləşməsi" ifadəsini, həm də müəllif barədə sıx-sıx işlədilən Azərbaycan psixoloji nəsrinin ustası və ən parlaq nümayəndəsi fikrini gündəmə gətirdi. Əlabbas tək dil və üslub xüsusiyyətləri ilə deyil, eyni zamanda bədii və ictimai dəyəri ilə seçılən "İkinci oğul" povesti, "Gözəl", "Halal qan", "Gecəyarı hadisə", "Küçə", "Şəhər", "Mərənd ölüsü", "Gəlin", "Qul", "Arvanada dəfn", "Ovçu", "Yük", "Şəbi-hicran", "Tapdıq", "Yolda adam" və digər yaddaqalan hekayələrin müəllifi kimi də tanınır. O həmçinin xeyli sayda kiçik hekayə, esse və müniatürlərin də müəllifidir. Povest və hekayələri türk, özbək, fars, qırğız, rus, gürcü və ingilis dillərinə tərcümə olunub[1].
Üzv olduğu qurumlar
redaktə- Azərbaycan Yazıçılar Birliyi – (1990)
- Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi – (2016)[2]
Mükafatları
redaktə- Milli Kitab Mükafatı – "Qiyamçı" romanına görə (2010)
- Əli bəy Hüseynzadə mükafatı – "Ədəbiyyat qəzeti"ndə dərc olunan hekayələrinə görə (2019)[2]
Kitabları
redaktə- Gümüşü gecələr (povest və hekayə), Bakı: "Yazıçı", 1989, 136 s.
- Doğma ocaq (povest və hekayələr), Bakı: "Gənclik", 1989, 104 s.
- Güdaz (povestlər və hekayələr), 1993, "Bayatı", 192 s.
- Uçurum (povest və hekayələr), 2001, "Bakı Universiteti", 188 s.
- Qiyamçı (roman) 2004, "Nurlan", 344 səh.,
- Sonun başlanğıcı (povest və hekayələr), 2007, ""Nurlan", 504 s.
- Mən Qarateli sevirdim (müsahibə, məktub, rəy, təqdimat, esse, xatirə və portret yazıları). Bakı: "Adiloğlu", 2008, 192 s.
- Qaraqovaq çölləri (roman), 2010, "Adiloğlu", 288 s.
- Köhnə kişi (povest), 2017, "Xan", 172 s.
- Şəbi-hicran (povest və hekayələr), 2017, "Xan", 205 s.
- Dağların duman çağı (Anım, şərh, xatirələr və müsahibələr). Bakı: "Xan", 2017, 296 s.
- Köçəri quşların nəğməsi (povestlər). Ankara: "Bengü", 2022, 330 s.
Haqqında yazılanlar
redaktəSabir Bəşirov. "Əlabbas: Sözün köhnə kişisi" (ədəbi portret) , 2005, "Adiloğlu", 200 səh., tiraj – 300. Monoqrafiyada yazıçının hekayə və povestləri ilə yanaşı, "Qiyamçı" romanı da mövzu, dil, üslub və təhkiyə baxımından araşdırılır.
"Altmışıncı aşırım" (toplu), 2017, "Xan", 284 səh., tiraj – 500. Yazıçının anadan olmasının 60 illiyi münasibətilə işıq üzü görən kitab ədəbi-bədii fikir tariximizdə söz sahibi olan məşhur imzaların təqdimatında yazıçının dil və üslubu, obrazlar aləmi, bədii təsvirdə ustalığı və ədəbi siması haqqındadı.
"Temrin" (ədəbiyyat dərgisi), 2018, İstanbul, Ferfir Egitim Yayıncılıq LTD, 60 səh., tiraj – 1 000. Məqsədi ümumtürk dünyasının tanınmış sənət adamlarını tanıtmaq olan dərgidə (№ 89) Əlabbas Bağırovun tərcümeyi-halı ilə yanaşı, "Bitişik masalar", "Rəzalət", "Qonşu" hekayələri, 60 yaşı ilə bağlı müsahibəsi, ona həsr olunan şeirlər və yazıçı dostlarının ürək sözləri, eyni zamanda ömrünün müxtəlif illərini əks etdirən fotoşəkillər yer alıb.[2]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 4 Əlabbas Bağırov yeni vəzifəyə təyin olunub
- ↑ 1 2 3 ""Açıq müstəvidə" sualları Əlabbas Bağırov cavablandırır". 2018-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-18.