Əli mirzə (Ağqoyunlu)
Əli mirzə (v. 24 dekabr 1490, Qarabağ) — Ağqoyunlu sultanı Sultan Xəlilin oğlu, Ağqoyunlu şahzadəsi.[1]
| Əli mirzə | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | 24 dekabr 1490 |
| Vəfat yeri | |
| Atası | Sultan Xəlil |
Həyatı
redaktəAtası Ağqoyunlu sultanı Sultan Xəlildir. Anasının kim olduğu və doğum tarixi bilinmir. Haqqında ilk məlumat üsyana başlayan əmisi Yaqub mirzəyə qarşı 1478-ci ildə atasının ordusunda döyüşməsi barədədir. Atası Sultan Xəlilin ordusunda sol qanada rəhbərlik edən Əli mirzə qarşı cəbhəni darmadağın etdi. Ancaq atasının döyüş meydanında öldürülməsinin ardından taxt iddiası qaldırmaq məqsədilə anasını və bütün xəzinəni də yanına alaraq İraqa qaçdı.
Ancaq burada Kösə Hacı mirzə tərəfindən tərtiblənən basqında məğlub edildi və ailəsi də daxil olmaqla, hər şeyini geridə qoyub Qəzvinə qaçdı. Ancaq nənəsi Səlcuqşah bəyimin yardımıyla bağışlandı və Təbrizə gedərək əmisi Sultan Yaquba təslim oldu. Bağışlanaraq orduya təyin olunan Əli mirzə 1489-cu ilin yayında divan əmiri təyin olundu.
Haqqındakı son məlumat isə ölümüylə bağlıdır. Yəhya Qəzvini özünün Lubb Et-Təvarix adlı əsərində Əli mirzənin ölümünü ətraflı şəkildə nəql edir. Onun yazdığına görə, Sultan Yaqubun, qardaşı Yusif mirzə və dövlət idarəsində söz sahibi olan anası Səlcuqşah bəyimin ani ölümlərinin ardından Sufi Xəlil Bektaşi idarəni ələ aldı və Sultan Yaqubun azyaşlı oğlu Baysunquru taxta çıxardı. Ən güclü taxt namizədi olan Əli mirzəni isə mərhum sultanın çadırına dəvət edərək burada gizlicə edam etdirdi.[2]
Mənbə
redaktəƏdəbiyyat
redaktə- Karakoyunlu ve Akkoyunlu Devletlerinde Hanedan Üyelerinin katli, Eda Geyik. Yüksek Lisans Tezi. TC Kastamonu Üniversitesi. Kastamonu-2021
İstinadlar
redaktə- ↑ Həsən Bəy Rumlu. (2017). Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı). (Çev. Oqtay Əfəndiyev-Namiq Musalı)
- ↑ Çetin, A. (2007). Yahya Kazvinî’nin Lubb Et-Tevârih’inde Akkoyunlarla Alakalı Bilgiler. Belleten, 71(260), 53-64