Əbülfəth Sultan XəlilAğqoyunlu hökmdarı.

Əbülfəth sultan Xəlil Bahadır xan
سلطان خلیل بن اوزون حسن
Sultan Xəlil saray adamları ilə
Sultan Xəlil saray adamları ilə
6 yanvar 1478 – 15 iyun 1478
ƏvvəlkiUzun Həsən
SonrakıSultan Yaqub
Şəxsi məlumatlar
Doğum yeri Təbriz, Ağqoyunlu dövləti
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Xoy, Ağqoyunlu dövləti
Fəaliyyəti şair
Atası Uzun Həsən
Anası Səlcuqşah bəyim
Uşaqları

Əlvənd Mirzə

Əbül Məali Əli mirzə - xəttat idi.[1]

Həyatı redaktə

Uzun Həsənin oğlu idi. Hakimiyyətə gəlməzdən öncə Fars vilayətinin valisi idi. Cəlaləddin Dəvani öz Ərznaməsini 1476-cı ildə, məhz onun dövründə yazmışdır.[2] Yay iqamətgahı Minbulaqda, daha sonra isə Persepolisdə olmuşdur.[3] Şiraz ədəbiyyatının hamisi olmuşdur.[4]

Hakimiyyəti redaktə

Hakimiyyətə atasından sonra gəlmiş, lakin qardaşları ilə müharibəyə başlamışdır.[5] Qardaşı Maqsudu öldürmüş,[6] digər qardaşları YaqubYusifi isə sürgünə göndərmişdi. Həmin il əmisi Murad bəy Bayanduru da məğlub edərək [7][8][9] hakimiyyəti mərkəzləşdirmə siyasəti güdür. Mərkəzləşdirmə siyasətini bəyənməyən türkman əmirləri bundan narazılıq etdilər. 1478-ci ilin iyulunda Xoy yaxınlığında 14 yaşlı qardaşı Yaqubun dəstəkçiləri tərəfindən məğlub edildi.[10][11][12][13][14]

İstinadlar redaktə

  1. Əli Musavi - Persepolis: Discovery and Afterlife of a World Wonder, səh. 93
  2. "Gerhard Böwering, Patricia Crone - The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought, səh. 126". 2016-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-06.
  3. Cəlaləddin Dəvani - Ərznamə
  4. "Esra Alkan - Tezhip Sanatında Türkmen Dönemi". 2021-01-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-06.
  5. J. E. Woods, Ağqoyunlular, s. 231.
  6. Tarix-i Aləm Ârâ-yi Əmini, s. 59
  7. Tarix-i Aləm Ârâ-yi Əmini, s. 62-65
  8. J. E. Woods, Ağqoyunlular, s. 233-234
  9. H. D. Yıldız, “The Akkoyunlu”, s. 218.
  10. "Ağqoyunlu Encyclopedia Iranica". 2019-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-06.
  11. V. Minorsky, Persia in A. D.1478-1490, s. 38
  12. E. G. Browne, A Literary History of Persia, V. III, s. 414
  13. Tarix-i Âləm-Ârâ-yi Əmini, s. 68-69
  14. C. Ibrahimov, Âzərbaycan Tarixinə Aid Oçerklər, s. 99-100

Həmçinin bax redaktə

Xarici keçidlər redaktə

Sultan Xəlil
Doğum: (ehtimal ki)1454 Vəfat: 15 iyun 1478
Hakimiyyət titulları
Sələfləri 
Uzun Həsən
 
Ağqoyunlular dövləti(آق‌قویونلو‎) sultanı

1478
Xələfləri 
Sultan Yaqub