Ağhəmzəli

Ağhəmzəli
	kənd
Ağhəmzəli
	40°03′27″ şm. e. 44°28′16″ ş. u.HGYO
Ölkə	Ermənistan
Region	Zəngibasar mahalı
Rayon	Zəngibasar rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1897
Sahəsi	7,87 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	855 m
Saat qurşağı	UTC+4
Əhalisi
Əhalisi	2.871 nəf. (2011);
Rəsmi dili	erməni dili;
	Xəritəni göstər/gizlə Ağhəmzəli
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ağhəmzəli — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Zəngibasar (Masis) rayonunda kənd.^[3]^[4]

Tarixi

1937-ci ilə kimi Qəmərli (Artaşat) rayonunun tərkibində olmuşdur. Rayon mərkəzində 6 km məsafədə, Qırxbulaq çayının yanında yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində^[5] qeyd edilmişdir.

Toponimi

Yerli tələffüz forması — Aqamzalı. Toponim Azərbaycan dilində "zadəgan", "seyid", "ruhani" mənasında işlənən ağa sözü ilə qızılbaşların həmzəli etnonimi^[6] əsasında əmələ gələn etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 25. V.1967-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Marmaraşen qoyulmuşdur. Kəndin adı Əxi və qızılbaşların Həmzəli tayfasının^[7] adından ibarətdir. "Əxiyə məxsus Həmzəli kəndi" mə'nasındadır.^[8]

Əhalisi

Ermənilər bu kəndə 1828-ci ildən sonra Qacarlar dövlətindən indiki İrandan köçürülmüşdür^[9]. 1828-ci və 1878-ci illərdə kənddə ermənilər də yerləşdirilmişdir. 1886-cı ildə kəndin əhalisi azərbaycanlılardan və ermənilərdən ibarət idi. 1918-ci ildə azərbaycanlılar qovulmuşdur^[10]^[11]. 1922-ci ildən sonra bir hissəsi geri qayıdaraq yenidən məskunlaşmışdır. 1948-ci ildə azərbaycanlılar Azərbaycana köçürülmüşdür. Kənddə ermənilərlə yanaşı 1831-ci ildə 232 nəfər, 1873-cü ildə 301 nəfər, 1886-cı ildə 273 nəfər, 1897-ci ildə 376 nəfər, 1904-cü ildə 843 nəfər, 1914-cü ildə 927 nəfər, 1916-cı ildə 516 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır^[12]. 1918-ci ildə azərbaycanlılar erməni soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra azərbaycanlılar öz evlərinə dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 93 nəfər, 1926-cı ildə 98 nəfər, 1931-ci ildə 207 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır^[13]. 1948–49-cu illərdə azərbaycanlılar Azərbaycana köçürülmüşdür. İndi ermənilər yaşayır.

Həmçinin bax

Ağabaş

İstinadlar

↑ https://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_8945895618_pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf.
↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
↑ İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002. ISBN 5-8066-1452-2
↑ Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб.,. 1852.
↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.3
↑ Əfəndiyev O. Azərbaycan səfəvilər dövləti, Bakı, Azərnəşr, 1993. s.193
↑ 24. Əfəndiyеv O. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı. 1993.
↑ Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Ағһәмзәли // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. с. 233.
↑ Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.547–549
↑ B.Ə.Budaqov. Türk uluslarının yеr yaddaşı. Bakı: “Еlm”. 1994.
↑ Hubschmann H. Die Altarmenische grammatik, I. Jaepzig,. 1985.
↑ erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) Arxivləşdirilib 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.46–47, 126–127
↑ erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) Arxivləşdirilib 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.47, 127

[_a1e07e97665cf7f9-1] ttps://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_8945895618_pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf.

[_fafda75e3c3b3e61-2] Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).

[3] İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002. ISBN 5-8066-1452-2

[4] Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб.,. 1852.

[5] Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.3

[6] Əfəndiyev O. Azərbaycan səfəvilər dövləti, Bakı, Azərnəşr, 1993. s.193

[7] 24. Əfəndiyеv O. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı. 1993.

[8] Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Ағһәмзәли // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. с. 233.

[9] Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.547–549

[10] B.Ə.Budaqov. Türk uluslarının yеr yaddaşı. Bakı: “Еlm”. 1994.

[11] Hubschmann H. Die Altarmenische grammatik, I. Jaepzig,. 1985.

[12] rm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) Arxivləşdirilib 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.46–47, 126–127

[13] rm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) Arxivləşdirilib 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.47, 127

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Ağhəmzəli
kənd


40°03′27″ şm. e. 44°28′16″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Ermənistan
Region	Zəngibasar mahalı
Rayon	Zəngibasar rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1897^[1]
Sahəsi	7,87 km²
Mərkəzin hündürlüyü	855 m
Saat qurşağı	UTC+4
Əhalisi
Əhalisi	2.871 nəf. (2011)^[2]
Rəsmi dili	erməni dili
Xəritəni göstər/gizlə Ağhəmzəli
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar