Vikipediya

Albaniyalı Heraldin

Qrafinya Heraldin Marqit Virciniya Olqa Mariya Apponi de Nad-Apponi (mac. Géraldine Margit Virginia Olga Mária Apponyi de Nagy-Appony; 6 avqust 1915[1], Budapeşt[2] – 22 oktyabr 2002[2][3], Tirana[2]) — 27 aprel 1938-ci ildə Kral I Zoğu ilə evliliyindən növbəti ilin aprelin 7-də Kral taxtdan salınana qədər albanların kraliçası.

Heraldin Marqit Virciniya Olqa Mariya Apponi de Nad-Apponi
mac. Géraldine Margit Virginia Olga Mária Apponyi de Nagy-Appony
Doğum tarixi 6 avqust 1915(1915-08-06)[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 22 oktyabr 2002(2002-10-22)[2][3] (87 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Alban Kral Ailəsinin Məqbərəsi[d]
Həyat yoldaşı I Zoğu
Uşağı 1
Atası Qraf Dyula Apponi de Nad-Apponi
Anası Qledis Virciniya Stüart
Fəaliyyəti consort[d]
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Heraldin Avstriya-Macarıstanda zadəgan Apponi ailəsində anadan olub. Onun ailəsi 1918-ci ildə Avstriya-Macarıstan monarxiyası ləğv edildikdən sonra İsveçrəyə qaçıb. 1921-ci ildə Macarıstana qayıtdılar, lakin 1924-cü ildə atası Dyula vəfat etdikdən sonra onun Amerika əsilli anası Qledis Heraldini və iki bacısını Fransanın cənubunda yaşamağa apardı. Daha sonra Heraldin Avstriyada internat məktəbində təhsil aldı. O, 1938-ci ildə alban kralı I Zoğu ilə tanış oldu və qısa müddət sonra evləndilər.

İtaliyanın Albaniyaya hücumu Zoğunun hakimiyyətini kəsdi. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Kral Zoğu və Kraliça Heraldin əvvəlcə Fransada, sonra isə İngiltərədə yaşayıblar. Sonralar yenidən Fransada və Misirə yaşamaq üçün getdilər. Əri 1961-ci ildə Parisdə vəfat etdikdən sonra Heraldin Kraliça Ana titulunu aldı və oğlu Albaniyanın Vəliəhdi I Lekanın hakimiyyət hüquqlarını müdafiə etdi. O və Leka ardıcıl olaraq İspaniya, Rodeziya və Cənubi Afrikaya qaçdılar. Heraldinin 2002-ci ildə Albaniyaya qayıtmasına icazə verildi və o, həmin il 87 yaşında orada vəfat etdi.

Erkən həyatı

redaktə

Heraldin Avstriya-Macarıstanın Budapeşt şəhərində Macarıstan Məhkəməsinin Böyük Marşalı Qraf Dyula Apponi de Nad-Apponinin (1873–1924) qızıdır,[4] 13-cü əsrdən Yuxarı Macarıstanda böyük torpaq sahibləri olmuş köklü və nəcib Apponi ailəsində anadan olmuşdur.[5] Onun anası amerikalı Qledis Virciniya Stüart (1891–1947), Belçikanın Antverpen şəhərində ABŞ konsulu vəzifəsində çalışmış diplomat Con Henri Stüartın qızı və onun həyat yoldaşı Meri Virciniya Ramzi Hardinq (sonradan xanım Qustav Strole av Ekna) idi,[6][7] hər iki valideyni Yeni Dünyanın zəngin ailələrindən, xüsusən Virciniya, Merilend və Şimali Karolinadan gəlirdi.[8]

Heraldin üç yaşında olanda Avstriya-Macarıstan İmperiyası dağıldı və Apponi ailəsi İsveçrədə yaşamağa getdi. 1921-ci ildə onlar Regent Mikloş Hortimin rəhbərliyi altında Macarıstan Krallığına qayıtdılar, lakin Heraldinin atası 1924-cü ildə vəfat edəndə anası və üç uşağı (Heraldin, o zaman doqquz yaşında idi, Virciniya və Dyula) Fransanın cənubundakı Mentona kurortuna yaşamağa getdilər. Qrafinya fransız zabiti ilə evlənəndə onun macar qayınları təkid edirdilər ki, uşaqları təhsil üçün Macarıstana qaytarsınlar. Qızlar Vyana yaxınlığındakı Presbaumdakı "Sacred Heart" internat məktəbinə göndərildi. Heraldinin xoşbəxt uşaqlığı daha sonra indiki Slovakiyadakı Oponitse (Apponi) şatosunda, Slovakiyadakı Apponi əcdadlarının ailəsində davam etdi; o zaman Çexoslovakiyanın bir hissəsi idi (Heraldin vətəndaşlığı qazandı). O, 1938-ci ilə qədər orada yaşadı. Ailəsinin sərvətini xərcləyən Heraldin stenoqrafik yazıçı kimi pul qazanırdı. O, həm də əmisinin direktoru olduğu Budapeşt Milli Muzeyinin hədiyyə mağazasında işləyirdi.

Kraliça həyatı

redaktə

Heraldin 1937-ci ilin dekabrında onun fotoşəkilini görən alban Kralı I Zoğu ilə tanış oldu. O, Albaniya Krallığına səfər etdi və bir neçə gün ərzində cütlük nişanlandı. "Macarıstanın Ağ Qızılgülü" kimi tanınan Heraldin toyundan əvvəl Albaniya şahzadəsi Heraldin kimi kral statusuna yüksəldildi.

 
Kraliça Heraldin İsveçdə sürgündə olan Kral Zoğu və bacıları ilə birlikdə təsvir edilmişdir.

27 aprel 1938-ci ildə Albaniyanın Tirana şəhərində Heraldin duçenin elçisi və kürəkəni, eyni zamanda İtaliyanın Baş naziri Benito Mussolini və Qaleatsso Çiano tərəfindən şahidlik etdiyi mərasimdə Kralla evləndi. O, katolik, Kral Zoğu isə müsəlman idi. Heraldin Avstriya zərgərlərinin xüsusi sifarişi ilə hazırlanmış yeni brilyant tiara taxdı, içərisində gəlin üçün ağ qızılgül, kürəkən üçün isə heraldik keçi motivləri var idi. Onlar bal ayına Adolf Hitlerin hədiyyəsi olan üstü açıq qırmızı Mercedes-Benz 540K ilə getdilər.

Cütlüyün vəliəhd şahzadə Leka Zoğu (1939–2011) adlı bir oğlu var.

1939-cu ilin aprelində İtaliyanın Albaniyaya hücumu Zoğunun hakimiyyətini kəsdi və ailə ölkədən qaçaraq sürgünə getdi. 1939-cu ilin aprelindən Heraldin və Zoğu Yunanıstan və Türkiyə vasitəsilə Albaniyadan qaçaraq Fransada, sonra isə İngiltərədə məskunlaşdılar. Onlar Londonun Askot rayonundakı "Ritz" Otelində və müharibənin çox hissəsində "Parmoor House"-da, Friet, Bakinqemşir, İngiltərədə yaşayırdılar. 1946-cı ildə Misirə, daha sonra 1952-ci ildə Fransaya getdilər. Kral I Zoğu 1961-ci ildə Fransanın O-de-Sen şəhərində vəfat etdi və onların oğlu, vəliəhd şahzadə Leka sürgündə olan kral hökuməti tərəfindən kral I Leka elan edildi. Bunun ardınca kral ailəsi İspaniya, Rodeziya və daha sonra Cənubi Afrikaya köçdü.

Sonrakı həyatı

redaktə

Ərinin ölümündən sonra Heraldin "Albaniyanın Kraliça Anası" kimi tanınmağa üstünlük verib.[9] 2002-ci ilin iyununda Heraldin, qanunun ona icazə vermək üçün dəyişdirilməsindən sonra Albaniyada yaşamaq üçün Cənubi Afrikadan qayıtdı. O, oğlu Lekanın albanların qanuni kralı olduğunu iddia etməyə davam etdi.

Albanların kraliçası Heraldin beş ay sonra 87 yaşında Tirandakı hərbi xəstəxanada vəfat etdi. Ağciyər xəstəliyindən müalicə üçün qəbul edildikdən sonra o, 22 oktyabr 2002-ci ildə ən azı üç dəfə infarkt keçirdi, sonuncusu ölümcül oldu.[10] O, Müqəddəs Pavel Kafedralından dəfn mərasimi də daxil olmaqla, Ordunun Mərkəzi Evi tərəfindən tam şərəfləndirmə ilə dəfn edildi. Kafedral, 26 oktyabr 2002-ci ildə Şarra qəbiristanlığında, Albaniyada, "VIP yer"də dəfni icra etdi. Daha sonra Tirandakı Kral Mavzoleyində yenidən dəfn edildi.

5 aprel 2004-cü ildə onun nəvəsi, Albaniyanın vəliəhdi Leka, Albaniya xalqı üçün göstərdiyi xeyriyyəçilik səylərinə görə Albaniya hökuməti tərəfindən ölümündən sonra ona verilən "Tereza Ana" medalını qəbul etdi. Lekanın qızı Heraldin (22 oktyabr 2020-ci ildə Tirandakı Kraliça Heraldin Doğum Xəstəxanasında, kraliça Heraldinin ölümünün 18-ci ildönümündə anadan olub) onun şərəfinə adlandırıldı.

Nişanları

redaktə

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 Lundy D. R. Geraldine de Nagy-Appony // The Peerage (ing.).
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 Deutsche Nationalbibliothek Record #118900544 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  3. ↑ 1 2 Geraldine Apponyi de Nagy-Appony // Find a Grave (ing.). 1996.
  4. ↑ https://books.google.com/books?id=6jc7AwAAQBAJ&dq=Virginia+Str%C3%A5le+af+Ekna&pg=PT219
  5. ↑ https://books.google.com/books?id=6jc7AwAAQBAJ&dq=Virginia+Str%C3%A5le+af+Ekna&pg=PT219
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-21.
  7. ↑ https://books.google.com/books?id=6jc7AwAAQBAJ&dq=Virginia+Str%C3%A5le+af+Ekna&pg=PT219
  8. ↑ https://books.google.com/books?id=6jc7AwAAQBAJ&dq=Virginia+Str%C3%A5le+af+Ekna&pg=PT219
  9. ↑ https://web.archive.org/web/20120205212003/http://www.law.nyu.edu/eecr/vol11num3/vol11num3.pdf
  10. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-21.

Xarici keçidlər

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Albaniyalı_Heraldin&oldid=6772570"