Aleksey Balabanov
Aleksey Balabanov (rus. Алексей Балабанов; doğ. 25 fevral 1959, Sverdlovsk — 18 may 2013, Sankt-Peterburq) — rusiyalı rejissor, ssenari müəllifi və prodüser. "Eybəcərlər və insanlar haqqında" filmində rejissor işinə görə "Nika" mükafatının sahibi, "Qardaş" və "Müharibə" filmlərinə görə "Kinotavr" kinofestivalın ikiqat mükafatçısı.
| Aleksey Balabanov | |
|---|---|
| rus. Алексей Балабанов | |
.jpg) Aleksey Balabanov "Ocaqçı" filminin çəkilişləri zamanı. | |
| Doğum adı | Алексей Октябринович Балабанов |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Sverdlovsk, RSFSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (54 yaşında) |
| Vəfat yeri | Sankt-Peterburq, Rusiya |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ → Rusiya |
| Fəaliyyəti |
rejissor ssenari müəllifi prodüser |
| Fəaliyyət illəri | 1985—2013 |
| Təhsili |
|
| Mükafatları | "Nika" (1998) |
| IMDb | ID0049326 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
redaktə
25 fevral 1959-cu ildə Sverdlovskda anadan olub. Nikolay Dobrolyubov adına Nijni Novqorod Dövlət Dillər Universitetinin tərcümə fakültəsində təhsil alıb.
1981-83-cü illərdə Sovet Ordusunda zabit kimi hərbi xidmət keçib (hərbi-nəqliyyat aviasiyasında[1]). Bu illər ərzində Afrika və Asiya ölkələrinə səyahət edib. Sonradan bu təcrübə ona "200-cü yük" filmində kömək oldu. Əfqanıstan müharibəsi iştirakçısı olub. Hərbi qulluğunun bitməsinə az qalmış Hərbi Dəniz Donanmasına keçirilir və həmin illərdən dənizçi geyiminə xüsusi sevgisi yaranıb.
Sverdlovsk kinostudiyasında dörd il rejissor assistenti işləmişdir.[2] 1990-cı ildə Ali Ssenaristlər və Rejissorlar kursunun məzunu olmuşdur.
İlk filmini 26 yaşında 1985-ci ildə Uralda lentə aldı. Filmin ssenarisi bir gecəyə yazılmışdı. Az büdcəyə ərsəyə gələn filmin çəkilişləri restoranda aparılıb. Filmdə Nautilus Pompilius musiqi qrupunun mahnılarından istifadə olunub. Balabanov qrupun lideri olan Vyaçeslav Butusov ilə tanış idi. Debütündan sonra sənət kinosuna meyil edən rejissor, peşəkar aktyorlarla işləməkdən imtina etməyə başlayır.[1]
1990-cı ildə Balabanov Sankt-Peterburqa köçür. 1992-ci ildə dostu Sergey Selyanovla bərabər "STV" kino şirkətini yaradır.[3] Rejissorun əksər filmləri bu kompaniya vasitəsi ilə çəkilir.
İlk iki tammetrajlı filmində rejissor ədəbiyyata müraciət edir. "Xoşbəxt günlər" Semyuel Bekketin, "Qəsr" isə Frans Kafkanın əsərləri əsasında çəkilir.
Balabanovu məşhur edən film isə cavan muzdlu qatilin hekayəsindən bəhs edən 1997-ci ildə çəkilmiş "Qardaş" filmi olur. Film Rusiya kino tarixinin 90-cı illər üçün kultuna çevrilir.
1998-ci ildə Balabanov ssenarisini beş il qabaqcadan yazdığı, lakin maliyyə çatışmazlığı ucbatından reallaşdıra bilmədiyi "Eybəcərlər və insanlar haqqında" filmini təqdim edir. Film mübahisəli mövzusuna baxmayaraq (filmdə Rusiya imperiyasındakı pornoqrafiya istehsalçıları barəsində danışılır), "Ən yaxşı film" kateqoriyasında "Nika" mükafatına layiq görülür.
2000-ci ildə Balabanov “Qardaş” filminin sikveli olan “Qardaş 2” filmini çəkir. Bu dəfə hadisələr Moskvada və ABŞ-da cərəyan edir. Film yenə hadisəyə çevrilir və sevilir.
2002-ci ildə rejissor ikinci rus-çeçen müharibəsindən bəhs edən və birmənalı qarşılanmayan "Müharibə" filmini təqdim edir. "Ağır" filmlərdən sonra Balabanov baxış bucağını dəyişmək üçün iki "yüngül" "Gözbağlıca" kriminal komediya filmini və "Mənə ağrılı deyil" melodramını çəkir.
Balabanovun sonuncu işi 2012-ci ildə çəkilmiş "Mən də istəyirəm" filmi olub. Rejissor bu filmdə insanın həyatdan getməsi problemini anlatmağa çalışıb. Balabanov filmin bəzi kadrlarında epizodik rolda çəkilib. Bu filmdən sonra o, müsahibələrində, tezliklə öləcəyinə işarə etməyə başlamış və bu filmin onun sonuncu filmi olacağını söyləmişdir.[4][5][6]
Aleksey Balabanov 2013-cü il mayın 18-də, saat 16 radələrində Sestroreçke şəhərindəki (Peterburqun Kurort rayonu) "Qum Təpələri" sanatoriyasında növbəti ssenarisi üzərində işləyərkən ürək tutmasından vəfat edib. Onun 54 yaşı var idi.[7][8] Ölü duası mayın 21-də Knyaz-Vladimirski kilsəsində keçirilib. Balabanov elə həmin gün Smolensk qəbiristanlığında dəfn olunub.[2]
Balabanov həvəskar və sənədli filmləri nəzərə almasaq, cəmi 14 bədii film çəkmişdir.[9]
Ailəsi
redaktəBalabanov iki dəfə evli olub:
- birinci arvadı İrina, oğlu Fyodor (ixtisasca iqtisadçıdır).
- ikinci arvadı Nadejda Vasilyeva, "Lenfilm"in geyim rəssamıdır. Balabanov onunla "Qəsr" filminin çəkilişləri zamanı tanış olub. Oğlu Pyotr (1995-ci il təvəllüdlü).[10]
Filmoqrafiya
redaktə| İl | Azərbaycanca adı | Orijinal adı | Filmdə iştirakı | Filmin növü |
|---|---|---|---|---|
| 1987 | Əvvəl başqa zamanlar idi | rus. Раньше было другое время | rejissor, ssenarist | qısametrajlı bədii film |
| 1988 | Mənim dostum yoxdur, yaxud One step beyond | rus. У меня нет друга, или One step beyond | rejissor, ssenarist | qısametrajlı bədii film |
| 1989 | Nastya və Yeqor | rus. Настя и Егор | rejissor, ssenarist | qısametrajlı bədii film |
| 1989 | Rusiyada hava uçuşu haqqında | rus. О воздушном летании в России | rejissor | sənədli film |
| 1991 | Xoşbəxt günlər | rus. Счастливые дни | rejissor, ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 1991 | Sərhəd münaqişəsi | rus. Пограничный конфликт | ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 1994 | Qəsr | rus. Замок | rejissor, ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 1994 | Özgəyə xəbər | rus. Откровения незнакомцу fr. Confidences a un inconnu |
prodüser | tammetrajlı bədii film |
| 1995 | Trofim | rus. Трофимъ | rejissor, ssenarist, aktyor | qısametrajlı bədii film |
| 1995 | Sergey Eyzenşteyn. Tərcümeyi-hal | rus. Сергей Эйзенштейн. Автобиография | prodüser | sənədli film |
| 1997 | Qardaş | rus. Брат | rejissor, ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 1998 | Eybəcərlər və insanlar haqqında | rus. Про уродов и людей | rejissor, ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 2000 | Qardaş 2 | rus. Брат 2 | rejissor, ssenarist, aktyor | tammetrajlı bədii film |
| 2002 | Müharibə | rus. Война | rejissor, ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 2002 | Çay (tamamlanmamış) | rus. Река | rejissor, ssenarist, hekayəçi | qısametrajlı bədii film |
| 2005 | Gözbağlıca | rus. Жмурки | rejissor, ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 2006 | Mənə ağrılı deyil | rus. Мне не больно | rejissor | tammetrajlı bədii film |
| 2007 | Yük 200 | rus. Груз 200 | rejissor, ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 2008 | Morfi | rus. Морфий | rejissor | tammetrajlı bədii film |
| 2010 | Ocaqçı | rus. Кочегар | rejissor, ssenarist | tammetrajlı bədii film |
| 2012 | Mən də istəyirəm | rus. Я тоже хочу | rejissor, ssenarist, aktyor | tammetrajlı bədii film |
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 "«Сила — в правде»: Биография Алексея Балабанова". РБК. 2013-05-18. 2013-05-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-20.
- ↑ 1 2 "Прощание с кинорежиссером Алексеем Балабановым в Петербурге прошло тихо и скромно — Первый канал". 2013-07-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-25.
- ↑ "Алексей Балабанов: «Про уродов и людей»". Look At Me. 2011-03-24. 2013-05-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-18.
- ↑ Плахов, А. С. "Точность невозврата". Kommersant. 2013-05-20. 2013-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-26.
- ↑ "Алексей Балабанов был тяжело болен и ждал смерти". NTV. 2013-05-18. 2013-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-26.
- ↑ "Алексей Балабанов: «Я хочу в рай, чтобы встретиться со своим папой»". Вечерняя Москва. 2013-05-18. 2013-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-18.
- ↑ "В Сестрорецке умер Алексей Балабанов // NewSestroreck". 2014-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-30.
- ↑ "Умер Алексей Балабанов". Lenta.ru. 2013-05-18. 2022-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-18.
- ↑ ""Колокольня cчастья" режиссера Балабанова обрушилась под Вологдой". Ria.ru. 2017-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-30.
- ↑ Кувшинова и др., 2013. səh. 50
Ədəbiyyat
redaktə- Балабанов. Издательство Сеанс. Аркус, Л. Ю, Кувшинова, М. Ю, Шавловский, К. Б. 2013. 368. ISBN 978-5-905586-08-8.
Xarici keçidlər
redaktə
- Aleksey Balabanov — IMDb səhifəsi
- Aleksey Balabanov Kinopoisk saytında
- "Seans" jurnalının internet saytında Aleksey Balabanov haqqında məqalələr Arxivləşdirilib 2013-10-23 at the Wayback Machine