Anagirayabənzər qızılıakasiya

Anagirayabənzər qızılıakasiya (lat. Laburnum anagyroides)[1] — qızılıakasiya cinsinə aid bitki növü.[2]

Anagirayabənzər qızılıakasiya
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Sinonim

redaktə
  • Cytisus laburnum L.
    • Laburnum anagyroides subsp. alschingeri (Vis.) Hayek
    • Laburnum anagyroides subsp. anagyroides
    • Laburnum anagyroides subsp. jacquinianum (Wettst.) Hayek
  • Laburnum vulgare J.Presl[3]
 
Pod and seed.

Təbii yayılması

redaktə

Cənubi və Qərbi Avropada, Kiçik Asiyada bitir. Fransadan-Balkana qədər olan ərazilərdə yayılmışdır.

Botaniki təsviri

redaktə

5–7 m hündürlükdə, boz-yaşıl və ya boz-qonur rəngli sallanan budaqları olan ağac və ya koldur. Cavan budaqları və çiçək zoğları gümüşü tükcüklərlə örtülüdür. Yarpaqları üçər olub, uzunsaplaqlı, yarpaqcıqları uzunsov-ellipsvari və ya tərs- yumurtavaridir, 3–8 sm uzunluqda, 1,5–3 sm enində, yarpaq ayasının üst səthi çılpaq, alt səthi gümüşü, xırda tükcüklüdür. Yarpaqlaması çiçəkləmə ilə eyni vaxta təsadüf edir. Çiçəkləri qızılı-sarı rəngdə olub, 17–25 mm uzunluqda, gümüşü tükcüklərlə örtülmüş saplağa malikdir, uzunluğu 10–20 sm olan salxım çiçək qrupunda yığılmışdır. Kasacığı düzgün olmayan zəngvaridir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, meyvələri avqustda yetişir. Paxlası 5–8 sm uzunluqda, 8–9 mm enində, üst tərəfdən gümüşü, tükcüklü, qalın tikişə malik, toxumları qara, avqustda yetişir. Abşeronda kütləvi çiçəkləməsi üçün suvarılmalıdır. Meyvəsi zəhərlidir.

Ekologiyası

redaktə

Torpağa tələbkar deyildir. İşıqsevəndir. Şaxtaya davamlıdır, sərt şaxtalarda cavan çətirləri donur, yazda isə bərpa olunur. Küləkdən qorunan sahələrdə əkilir.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Bakı, Gəncə, Sumqayıt və digər şəhərlərdə yaşıllıqlarda təsadüf olunur.

İstifadəsi

redaktə

Tək əkinlərdə, yol kənarlarında istifadəsi məqsədyönlüdür.

İstinadlar

redaktə
  1. Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  2. Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
  3. Anagirayabənzər qızılıakasiya:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)

Ədəbiyyat

redaktə
  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.