Araliya

Araliya
Araliya
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Çətirçiçəklilər Fəsilə: Araliyakimilər Yarımfəsilə: Araliyalar Cins: Araliya
Beynəlxalq elmi adı
	Aralia L., 1753;
ITIS	29372
NCBI	13340
EOL	107749
FW	56059

Araliya (lat. Aralia) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin araliyakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Kiçik ağaclar, çox vaxt kollar, yaxud hündür çoxillik otlardır. Yarpaqları lələkvarı bölümlüdür. Çiçəkləri iri süpürgə çiçək qrupunda toplanmışdır. Şərqi və Cənub-Şərqi Asiyada, Şimali Amerikanın cənubunda 40-adək növü məlumdur. Uzaq Şərqdə 3 növü bitir. Kolşəkilli, cüt lələkli, mürəkkəb yarpaqlı, bərk tikanlı ağacdır.

Araliyaların çoxu orijinal dekorativ bitkilərdir. Çox vaxt araliyakimilərin digər cinslərinin növlərini də səhvən araliya adlandırırlar: məs., gövdəsinin özəyindən kağız hazırlanmasında istifadə edilən Cənubi Çin kolu tetrapanaks; otaq və oranjereya bitkisi kimi becərilən Yaponiya fatsiyası.^[3]

Növləri

Azərbaycanın dərman bitkiləri

Ürəkvari araliya (Aralia cordata Thunb.)
Hündür araliya (Aralia elata (Miq.) Seem.)

Aralia apioides Hand.-Mazz.
Aralia armata (Wall. ex G.Don) Seem.
Aralia atropurpurea Franch.
Aralia bicrenata Wooton & Standl.
Aralia bipinnata Blanco
- Aralia bipinnata var. apoensis (Elmer) J.Wen
- Aralia bipinnata var. bipinnata
Aralia cachemirica Decne.
Aralia caesia Hand.-Mazz.
Aralia californica S.Watson
Aralia castanopsiscola (Hayata) J.Wen
Aralia chinensis L.
- Aralia chinensis var. chinensis
Aralia continentalis Kitag.
Aralia cordata Thunb.
- Aralia cordata var. cordata
- Aralia cordata var. sachalinensis (Regel) Nakai
Aralia dasyphylla Miq.
Aralia dasyphylloides (Hand.-Mazz.) J.Wen
Aralia decaisneana Hance
Aralia delavayi J.Wen
Aralia echinocaulis Hand.-Mazz.
Aralia elata (Miq.) Seem.
- Aralia elata var. elata
- Aralia elata var. inermis (Yanagita) J.Wen
- Aralia elata var. mandshurica (Rupr. & Maxim.) J.Wen
- Aralia elata var. ryukyuensis J.Wen
Aralia elegans C.N.Ho
Aralia excelsa (Griseb.) J.Wen
Aralia fargesii Franch.
Aralia ferox Miq.
Aralia finlaysoniana (Wall. ex G.Don) Seem.
Aralia foliolosa Seem. ex C.B.Clarke
Aralia frodiniana J.Wen
Aralia gigantea J.Wen
Aralia gintungensis C.Y.Wu ex K.M.Feng
Aralia glabra Matsum.
Aralia glabrifoliolata (C.B.Shang) J.Wen
Aralia henryi Harms
Aralia hiepiana J.Wen & Lowry
Aralia hispida Vent.
Aralia houheensis W.X.Wang, W.Y.Guo & Y.S.Fu
Aralia humilis Cav.
Aralia hypoglauca (C.J.Qi & T.R.Cao) J.Wen & Y.F.Deng
Aralia kansuensis G.Hoo
Aralia kingdon-wardii J.Wen, Lowry & Esser
Aralia laevis J.Wen
Aralia leschenaultii (DC.) J.Wen
Aralia lihengiana J.Wen, L.L.Deng & X.C.Shi
Aralia malabarica Bedd.
Aralia melanocarpa (H.Lév.) Lauener
Aralia merrillii C.B.Shang
Aralia mexicana (C.B.Shang & X.P.Li) Frodin
Aralia montana Blume
Aralia nudicaulis L.
Aralia officinalis Z.Z.Wang
Aralia parasitica (D.Don) J.Wen
Aralia plumosa H.L.Li
Aralia racemosa L.
Aralia regeliana Marchal
Aralia rex (Ekman) J.Wen
Aralia scaberula G.Hoo
Aralia scopulorum Brandegee
Aralia searelliana Dunn
Aralia shangiana J.Wen
Aralia soratensis Marchal
Aralia spinifolia Merr.
Aralia spinosa L.
Aralia stellata (King) J.Wen
Aralia stipulata Franch.
Aralia subcordata (Wall. ex G.Don) J.Wen
Aralia thomsonii Seem. ex C.B.Clarke
Aralia tibetana G.Hoo
Aralia tomentella Franch.
Aralia undulata Hand.-Mazz.
Aralia urticifolia Blume ex Miq.
Aralia verticillata (Dunn) J.Wen
Aralia vietnamensis Ha
Aralia warmingiana (Marchal) J.Wen
Aralia wilsonii Harms
Aralia yunnanensis Franch.

İstinadlar

↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 134. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 273.
↑ Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 589. ISBN 978-9952-441-02-4.

Həmçinin bax

[_3caf9b3a1274ad5b-1] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 134. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[_57e4d87b11a09770-2] Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 273.

[3] Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 589. ISBN 978-9952-441-02-4.

[1]

[2]

[3]