Aurel Stodola (slovak. Aurel Stodola; 10 may 1859[1], Liptоvski Mikulаş25 dekabr 1942[2], Sürix[1]) — slovak mühəndis, fizik və ixtiraçı. Texniki termodinamika və tətbiq sahəsində pioner idi və 1903-cü ildə “Die Dampfturbine” (azərb. Buxar turbini‎) adlı kitabı nəşr etdi. Turbin dizaynı ilə məşğul olan termodinamik məsələlərə əlavə olaraq, kitabda maye axınının, titrəyişin, plitələrin, qabıqların və fırlanan disklərin və stressin konsentrasiyalarının deşiklər və filetlərdə analizindən bəhs olunurdu.[3] 1892-ci ildə Stodola Enerji Çevrilməsi Laboratoriyasını qurmuşdur.

Aurel Stodola
ing. Aurel Stodola
Doğum tarixi 10 may 1859(1859-05-10)[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 25 dekabr 1942(1942-12-25)[2] (83 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi texniki elmlər
İş yeri
Təhsili
Tanınmış yetirmələri Albert Eynşteyn
Üzvlüyü
aurelstodola.sk
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı redaktə

1877-ci ildə Budapeşt Politexnik Məktəbində, sonra isə 1878-ci ildə Zürih Politexnik İnstitutunda maşınqayırma fakültəsini oxudu, 1881-ci ildə fərqlənmə diplomunu aldı. Məzuniyyətdən sonra atasının emalatxanasında çıxan yanğında məhv olmuş məhsulu bərpa etməyə kömək etdi. 1884-1892-ci illərdə Praqadakı Ruston mühəndis zavodunda çalışmışdır. Stodola, İsveçrənin Politexnik İnstitutunda maşınqayırma üzrə professor olmuşdur. Tələbələrindən biri Albert Eynşteyn idi.[4][5]

Turbomaşınlar və istilik mühərrikləri sahəsində mütəxəssis kimi tanındı. Onun adına turbin məhsuldarlığına dair qanun hazırladı.

Ferdinand Zauerbrux ilə birlikdə bir protez qol hazırladı. "Mühəndisin gözündən iman düşüncələri" kitabını yazdı. Bundan əlavə, Stodola fəlsəfi və iqtisadi məsələlərlə məşğul olub, Albert EynşteynAlbert Şveyçer ilə ünsiyyət qurmuşdur. 1929-cu ildə təqaüdə çıxdıqdan sonra araşdırma aparmağa davam etdi.

Ədəbiyyat redaktə

  • Buxar turbinləri və istilik mühərriklərinin gələcəyi — 1904[6]
  • Avtomatik tənzimləmə nəzəriyyəsi — 1949[7].

İstinadlar redaktə

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #119072181 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 Aurel Stodola // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. Rao, S., "Mechanical Vibrations", Addison-Wesley, Wokingham, England, Third Edition, 1995.
  4. "Osobnosti Pýcha inžinierstva celého sveta Aurel Stodola: Moje city nikdy neochabli pre môj národ" (slovak). civil.gov.sk. 15 September 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 September 2009.
  5. "Aurel Stodola – otec konštruovania parných turbín". www.vedatechnika.sk. 2013-11-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 июня 2012 (словацкий).
  6. "Каталог РНБ". 2016-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-22.
  7. "Каталог РНБ". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-22.

Xarici keçidlər redaktə