Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Haqları Komitəsi

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları Komitəsi (ing. United Nations Human Rights Committee) — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktı tərəfindən qurulan 18 üzvlü bir qurumdur. Komitə, ildə üç dəfə; 4 həftəlik iclaslarda toplanır və 172 dövlətin Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktına uyğunluğu və Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktının Birinci Seçki Protokoluna əsasən 116 dövlət partiyasının fərdi müraciətləri ilə əlaqəli hesabatlar hazırlayır Komitə, BMT-dəki 10 insan hüquqları təsisatından biridir, hər biri ayrıca bir razılaşma yerinə yetirməlidir.^[1]

BMT-nin İnsan Haqları Komitəsi daha yüksək səviyyəli BMT-nin İnsan Hüquqları Şurası və ya onun sələfi olan BMT İnsan Haqları Komissiyası ilə qarışdırılmamalıdır. İnsan Hüquqları Şurası (2006-cı ilin iyun ayından bəri) və İnsan Hüquqları Komissiyası (bu tarixdən əvvəl) "BMT-nin siyasi qurumları" dır: onların üzvləri BMT Baş Assambleyasının qətnaməsi və BMT Müqaviləsi ilə qurulmuş və insan hüquqları məsələlərini müzakirə edən dövlətlərdir; İnsan Hüquqları Komitəsi "BMT ekspert orqanı" dır: üzvləri KSHUS tərəfindən təsis edilmiş şəxsdir və yalnız bu razılaşma ilə bağlı məsələləri müzakirə edirlər.^[2]

Yeni üzvlər

Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt İnsan hüquqları komitəsinin üzvləri üçün əsas qaydaları müəyyən edir. Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktının 28-ci maddəsinə əsasən, Komite söz mövzusu sazişdə iştirak edən ölkələrdən "yüksək əxlaqi xüsusiyyətlərə malik, insan hüquqları sahəsində bacarıqlarına görə tanınan insanlar" olan 18 üzvdən ibarət olmalıdır; Bununla yanaşı, "hüquqi təcrübəsi olan bəzi insanların iştirakının faydalılığı" da nəzərə alınmalıdır.Mənbə, 28-ci maddəyə görə üzvlər ölkələrinin nümayəndəsi kimi deyil, fərdi imkanları daxilində xidmət edirlər. 29 və 30-cu maddələrdə göstərildiyi kimi, üzvlər Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktına üzv dövlətlərin BMT-nin Baş Qərargahında keçirdiyi iclasda seçilirlər. 32-ci maddəyə görə onlar 4 il müddətinə xidmət edir və bütün üzvlərin dörddə biri hər iki ildən bir seçilir.

Mövcud üzvlər aşağıdakılardır.

№	Ad	Ölkə	Müddət
1.	Tania María Abdo Rocholl	Paraqvay	2017–2020
2.	Yadh Ben Achour	Tunis	2019-2022
3.	Ilze Brands Kehris	Latviya	2017–2020
4.	Christopher Arif Bulkan	Qayana	2019-2022
5.	Ahmed Amin Fathalla	Misir	2017–2020
6.	Şuiçi Furuya	Yaponiya	2019–2022
7.	Christof Heyns	CAR	2017–2020
8.	Hernán Quezada Cabrera	Çili	2019–2022
9.	Bamariam Koita	Mavritaniya	2017–2020
10.	Marcia. V. J. Kran	Kanada	2017–2020
11.	Duncan Laki Muhumuza	Uqanda	2019–2022
12.	Fotini Pazarcis	Yunanıstan	2019–2022
13.	Vasilka Sancin	Sloveniya	2019–2022
14.	José Manuel Santos Pais	Portuqaliya	2017–2020
15.	Yuval Shany	İsrail	2013–2020
16.	Hélène Tigroudja	Fransa	2019–2022
17.	Gentian Zyberi	Albaniya	2019–2022
18.	Andreas B. Zimmermann	Almaniya	2018–2020

İstinadlar

↑ Office of the High Commissioner. "Monitoring the core international human rights treaties". United Nations Human Rights. 22 Aralık 2012. 30 Haziran 2016 tarixində arxivləşdirilib.
↑ Jakob Th. Möller/Alfred de Zayas, The United Nations Human Rights Committee Case Law 1977-2008, N.P.Engel Publishers, Kehl/Strasbourg, 2009, ISBN 978-3-88357-144-7

[treaty_bodies-1] Office of the High Commissioner. "Monitoring the core international human rights treaties". United Nations Human Rights. 22 Aralık 2012. 30 Haziran 2016 tarixində arxivləşdirilib.

[2] Jakob Th. Möller/Alfred de Zayas, The United Nations Human Rights Committee Case Law 1977-2008, N.P.Engel Publishers, Kehl/Strasbourg, 2009, ISBN 978-3-88357-144-7

[1]

[2]