Şümşad

Şümşad (lat. Buxus) — bitkilər aləminin şümşadçiçəklilər dəstəsinin şümşadkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Şümşad
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Dəstə: Şümşadçiçəklilər Fəsilə: Şümşadkimilər Cins: Şümşad
Beynəlxalq elmi adı
Buxus L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   28022 NCBI   4001 EOL   61420

Şümşad cinsinə daxil olan nümayəndələr həmişəyaşıl kol, yaxud ağacdır. Gec böyüyür. Hündürlüyü 2–12 m, bəzən hətta 15 m olur. Latınca adı yunanca buxe - sıx, bərk sözündən götürülüb ki, bu da oduncağının sıx və möhkəm olmasına görədir.

Yayılması

3 böyük yayılma ərazisi var:

• Afrika - Ekvatorial Afrika dan cənubda və Madaqaskar adasındakı meşə və meşə-çöl sahəsi
• Mərkəzi Amerika - Meksikanın şimal hissəsi və Kubanın cənubuna tərəf olan tropik və subtropik zonalarda
• Avrasiya - Britaniya adalarından Cənubi Avropa, Kiçik və Ön Asiya, Zaqafqaziya, Çindən Yaponiya və Sumatra adalarına qədər olan ərazi.

Azərbaycanda əsasən Lənkəran, Astara və Lerik rayonları ərazisində geniş yayılmışdır.

Sinonimləri

Heterotipik sinonimləri

• Buxanthus Tiegh.
• Buxella Tiegh.
• Crantzia Sw.
• Macropodandra Gilg
• Notobuxus Oliv.
• Tricera Schreb.

Növləri

• Buxus acuminata (Griseb.) Müll.Arg.
• Buxus acunae Borhidi & O.Muñiz
• Buxus acutata Friis
• Buxus aneura Urb.
• Buxus arborea Proctor
• Buxus austroyunnanensis Hatus.
• Buxus bahamensis Baker
• Buxus balearica Lam.
• Buxus bartlettii Standl.
• Buxus benguellensis Gilg
• Buxus bissei Eg.Köhler
• Buxus bodinieri H.Lév.
• Buxus braimbridgeorum Eg.Köhler
• Buxus brevipes (Müll.Arg.) Urb.
• Buxus calcarea G.E.Schatz & Lowry
• Buxus capuronii G.E.Schatz & Lowry
• Buxus cephalantha H.Lév. & Vaniot
• Buxus cipolinica Lowry & G.E.Schatz
• Buxus citrifolia (Willd.) Spreng.
• Buxus cochinchinensis Pierre ex Gagnep.
• Buxus cordata (Radcl.-Sm.) Friis
• Buxus crassifolia (Britton) Urb.
• Buxus cristalensis Eg.Köhler & P.A.González
• Buxus cubana (A.Rich.) Baill.
• Buxus ekmanii Urb.
• Buxus excisa Urb.
• Buxus foliosa (Britton) Urb.
• Buxus glomerata (Griseb.) Müll.Arg.
• Buxus gonoclada (C.Wright ex Griseb.) Müll.Arg.
• Buxus hainanensis Merr.
• Buxus harlandii Hance
• Buxus hebecarpa Hatus.
• Buxus henryi Mayr
• Buxus hildebrandtii Baill.
• Buxus humbertii G.E.Schatz & Lowry
• Buxus ichagensis Hatus.
• Buxus imbricata Urb.
• Buxus itremoensis G.E.Schatz & Lowry
• Buxus jaucoensis Eg.Köhler
• Buxus koehleri P.A.González & Borsch
• Buxus laevigata (Sw.) Spreng.
• Buxus lancifolia Brandegee
• Buxus latistyla Gagnep.
• Buxus leivae Eg.Köhler
• Buxus linearifolia M.Cheng
• Buxus lisowskii Bamps & Malaisse
• Buxus liukiuensis (Makino) Makino
• Buxus loheri Merr.
• Buxus macowanii Oliv.
• Buxus macrocarpa Capuron
• Buxus macrophylla (Britton) Fawc. & Rendle
• Buxus madagascarica Baill.
• Buxus malayana Ridl.
• Buxus marginalis (Britton) Urb.
• Buxus megistophylla H.Lév.
• Buxus mexicana Brandegee
• Xırdayarpaq şümşad (Buxus microphylla Siebold & Zucc.)
• Buxus moana Alain
• Buxus moctezumae Eg.Köhler, R.Fernald & Zamudio
• Buxus mollicula W.W.Sm.
• Buxus monticola G.E.Schatz & Lowry
• Buxus moratii G.E.Schatz & Lowry
• Buxus muelleriana Urb.
• Buxus myrica H.Lév.
• Buxus natalensis (Oliv.) Hutch.
• Buxus nipensis Eg.Köhler & P.A.González
• Buxus nyasica Hutch.
• Buxus obtusifolia (Mildbr.) Hutch.
• Buxus olivacea Urb.
• Buxus pachyphylla Merr.
• Buxus papillosa C.K.Schneid.
• Buxus pilosula Urb.
• Buxus portoricensis Alain
• Buxus pseudaneura Eg.Köhler
• Buxus pubescens Greenm.
• Buxus pubifolia Merr.
• Buxus pubiramea Merr. & Chun
• Buxus pulchella Baill.
• Buxus rabenantoandroi G.E.Schatz & Lowry
• Buxus retusa (Griseb.) Müll.Arg.
• Buxus revoluta (Britton) Mathou
• Buxus rheedioides Urb.
• Buxus rivularis Merr.
• Buxus rolfei S.Vidal
• Buxus rotundifolia (Britton) Mathou
• Buxus rugulosa Hatus.
• Buxus rupicola Ridl.
• Buxus sclerophylla Eg.Köhler
• Həmişəyaşıl şümşad (Buxus sempervirens L.)
• Buxus serpentinicola Eg.Köhler
• Buxus shaferi (Britton) Urb.
• Buxus sinica (Rehder & E.H.Wilson) M.Cheng
• Buxus sirindhorniana W.K.Soh, von Sternb., Hodk. & J.Parn.
• Buxus stenophylla Hance
• Buxus subcolumnaris Müll.Arg.
• Buxus triptera Eg.Köhler
• Buxus vaccinioides (Britton) Urb.
• Buxus vahlii Baill.
• Buxus wallichiana Baill.
• Buxus wrightii Müll.Arg.
• Buxus yunquensis Eg.Köhler