Cəlal Ünsizadə
Cəlaləddin Əbdürrəhman əfəndi oğlu Ünsizadə (1854, Şamaxı, Şamaxı qəzası, Şamaxı quberniyası, Rusiya imperiyası – 1933, Ankara, Türkiyə) — Azərbaycan şairi, tərcüməçi, publisist, tərəqqipərvər müəllim, "Kəşkül" qəzetinin redaktoru (1883–1891).[1][2]
| Cəlal Ünsizadə | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1854 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1933 |
| Vəfat yeri | |
| Atası | Əbdürrəhman əfəndi Ünsi |
| Fəaliyyəti | şair, tərcüməçi, jurnalist, redaktor[d] |
Həyatı redaktə
Cəlalələddin (Cəlal) Ünsizadə 1876-cı ildə Tiflisə köçmüşdü. İlk illər o, pedaqoji fəaliyyətini davam etdirmiş, Tiflisdə azərbaycanlılar üçün oğlan məktəbi açmışdı.C.Ünsizadə müstəqil qəzet çıxarmaq fikrinə 1882-ci ildə düşmüşdü. Həmin il mayın 1-də Qafqaz canişininin baş idarəsinə yazdığı məktubda o, "Kəşkül" adlı jurnal çıxarmaq istədiyini bildirmişdi. Onun xahişi 1883-cü ildə yerinə yetirildi. Həmin ilin yanvar ayında jurnalın birinci nömrəsi çıxdı.
Cəlal Ünsizadə jurnalı çətin şəraitdə buraxırdı. Mətbəə avadanlığı çatışmırdı. İşçi qüvvəsi yox idi. Şagird dəftərindən azca böyük olan iki həftədə bir çıxarılan, cəmi 10-15 səhifədə buraxılan jurnala böyük əmək sərf edilirdi. Cəlal Ünsizadə təhsil görmüş gəncləri redaksiyaya cəlb etmək üçün lazımi səy göstərirdi. Cəlal bəyin Qafqasiyanı tərk etməyə məcbur olmaları da, bu hadisənin bir nəticəsi imiş. Cəlal bəy Mətbuat və Xariciyyə məmurluqlarında işləmiş və qəzetçilik etmişdir; son illərdə Ankara Mətbuat İdarəsində, yaşının çox olmasına baxmayaraq, bir gənc kimi nizam və nəşə ilə çalışdı. Ara-sıra ciddi və satirik şeirlər də yazardı.
1891-ci ilin oktyabrında dedi-qodu və qadağalar uçbatından "Kəşkül" öz nəşrini dayandırır. Cəlal Əfəndi bir müddət Tiflisdəki kadet məktəbində müəllimlik edir. 1890-ci illərin əvvəllərində Cəlal əfəndi İstanbula, böyük qardaşı Səid Əfəndinin yanına gedir, burada türk dostlarının köməkliyi ilə Sultan sarayına yol tapır, kitabxana müdiri və mətbuat müşaviri işləyir. Sonralar paytaxt Ankaraya köçəndə Cəlal əfəndi də türk dünyasının yeni baş şəhərinə gəlir. O, 1933-cü ildə Ankarada vəfat edib.[3][4]
Həmçinin bax redaktə
Mənbə redaktə
- Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006
İstinadlar redaktə
- ↑ Ҹәлаләддин Әбдүлрәман оғлу Үнсизадә // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. IX ҹилд: Спутник—Фронтон. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1986. С. 494–495.
- ↑ Словарь кавказских деятелей (rus). Тифлис: Типография М. Вартанянца. 1890. səh. 34. 2023-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-09.
- ↑ Nəsrəddinov, Nazim. ""Kəşkül" dərgisinin redaktoru ve yaradıcısı, maarifçi Cəlal Əfəndi Ünsizadənin Türkiyədən tapılan fotoşəkli ilə ilgili yeni düşüncələr, incələmələr..." davam.az. 2018-10-15. 2023-05-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
- ↑ Nəsrəddinov, Nazim. ""Kəşkül" dərginsin redaktoru ve yaradıcısı, maarifçi Cəlal Əfəndi Ünsizadə". kiriminsesigazetesi.com. 2018-10-15. 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.